Najaar 2019 lieten we onze eerste L/L Warmtepomp (Split-Unit airco) plaatsen. Toen nog met de intentie van bij verwarmen in voor en najaar. Via het VEH Forum (en enkele zelfgeplaatste Topic’s), raakte ik steeds dieper in de verwarmingsmaterie.

Met onze positieve ervaring als verwarming en gesprekken met de ‘Klimaat Branche’, kwam ik er al snel achter dat hier maar matige (tot nauwelijks!) kennis was om de Airco ook als woningverwarming te benutten. Vanuit mijn ‘oude’ professie, ROC Docent “Installatie technieken & Toegepaste elektronica” met diverse bedrijven in gesprek gegaan. Oké, als belangstellende, niet belerend.

Met de kennis van nu (2024) kom ik voor het gebruiken van een Airco als warmtebron op 3 ‘Basis’-regels uit; Het vermogen ter overbruggen van de temperatuur (Delta-T), de inhoud van de (woon)ruimte en het warmteverlies berekening door isolatie en/of ventilatie.

• Bij Delta-T, de te overbruggen temperatuur tussen binnen en buiten,  gaat het al mis. Bij een Airco om te koelen wordt om het comfort (!) ‘standaard’ 10 graden aangehouden (34 gr. Buiten = 24 gr. Binnen).

Bij verwarmen is Delta-T echter fors groter. Met het huidige Airco aanbod tot wel 25 graden (-5 gr. Buiten, 20 gr. Binnen). En dan kom je op een fors hoger vermogensberekening uit.

• De binnen-unit. Hier kom je ‘standaard’ uit op de wandunit. Deze zijn primair ontworpen voor koelen, vandaar de plaatsing vrijwel tegen het plafond! Hoog aan het plafond zit de (zomerse) warmte en na het koelen ‘valt’ (!) de gekoelde lucht haast vanzelf de woonruimte in.

Hoe anders als we willen verwarmen. De toch al warme lucht aan het plafond (vaak 1 á 2 graden warmer als op zithoogte), moeten we om circulatie te krijgen, eerst verder verwarmen. Vandaar dat Airco gebruikers deze vaak op 23 graden of hoger zetten. Om vervolgens met een krachtige (en hoorbare!) ventilator naar zithoogte te dwingen. Maar ook de uiste plaatsing is bepalend voor een optimale warmte verspreiding! Niemand wenst een hete luchtstroom in zijn nek. Hadden in 2019 al een discussies omdat wij de wandunit daarom centraal in de woonruimte wenste (!)

• Isolatie (E-label) en zonlicht inval door de ramen op zuid en zuidoost (voor koelen een minpunt, in de winter een dikke plus!).

Nog onvoldoende bekend met bovenstaande, hebben ook wij in 2019 onze keuze mede door de “Klimaat Specialist” laten bepaald. Voor koelen (!) kwam deze uit op een ‘Split-Unit’ van ong. 2,8 kW. Wat wij zelf met het oog op ons verwarmingsdoel, naar boven afronden op het leverbare 3,5 kW model (de “Klimaat Specialist” leek 2,5 kW voldoende!). Mede door de gekozen capaciteit, werkte het verwarmen in voor en najaar beter als verwacht. Alleen als het echt ging ‘winteren’, moest de CV het overnemen.

Tijden veranderen.

Hebben eind 2023 onze verwarming en koeling (Warmtestress) geëvalueerd. Met de 5 jaar opgedane kennis en ervaring ga ik op zoek naar verbetering(en). Laten ons niet (mis)leiden door een wispelturige Overheid of (tijdelijke) Energie subsidies. En rekening houden met de energieprijzen? Wie weet deze voor 2025, 2030, 2035? Daar zijn de investeringen te fors voor.

Uitgaande van de ervaringen komen er 2 systemen uit, Hybride uitbreiding aan de gas-CV of alles gescheiden houden en een zelfstandige Airco voor de woonruimte. Vanwege de hoge investering en het geringe energie verbruik, valt de bodemwarmtepomp af. Ondanks de interessante “Quatt”- ontwikkelingen (!), viel al rekenende ook het Hybride systeem af. Onze semie-bungalow is met relatief weinig vermogen, mede door de optimale zon-inval in voor en najaar, goed  te verwarmen. Zitten momenteel op 320 m3 gas, incl. sanitair water en koken. Voor elektra schat ik voor 2024 het ‘eigen’-verbruik 3400 kWh, bij een opbrengst van 4600 kWh!. Vooral de temperatuur schommeling (ondergaande zon!) zijn bij ons groot. Dat vraagt om een snelle reactie bij warmte vraag. De grootse energie verbruiker is onze (traag reagerende) vloerverwarming!

De ‘Warmte Specialisten’ duwen met het ‘subsidie’ argument meteen door naar een hybride systeem aan de CV ketel (!). Bij de ‘Klimaat Branche’ komt men ‘standaard’ aan met een wandmodel airco, waarbij ze alleen opmerken; “Kan ook verwarmen”, zonder verdere diepgang (!). Het specifiek op verwarmen ontwikkelde vloermodel vindt je alleen in de brochures. Een duidelijk gemiste kans voor de ‘Klimaat Branche’?

Wij zijn na veel plussen & minnen wederom uitgekomen op een Split-unit Airco. Maar dan met een passend vermogen (!) en een ‘Vloermodel’ binnenuit welke Primair op warmte afgifte is ontwikkeld. In mijn zoektocht over het www, blijken deze vloerunits in de Scandinavische landen zeer populair te zijn (mede door de lage Electraprijs denk ik). Bij de vloermodel wordt de aanvoer links en rechts langs de buitengevel door ‘kieuwen’ aangezogen, zeg maar van onder de raamkozijnen. Door een forse warmtewisselaar wordt de opgewarmde lucht weer over de vloer uitgeblazen. Als een soort gevelkachel uit de 80er jaren (!). Niet het fraaiste meubelstuk in de woonruimte, maar doordacht en efficiënt ontworpen.

De gevelkachel 2.0 is een ‘Split-unit’ L/L warmtepomp met een buitenunit en een vloermodel binnenuit. En ja, hij kan ook koelen, hoewel het vloermodel daar niet primair voor ontwikkeld is (!). 

Na het nodige rekenwerk (en discussies met de ‘STEK-Installateur’ !) zijn we uitgekomen op:

• Buiten unit: Mitsubishi Heavy Industries, type SRC 50ZSX-W2. Welke bij de verwarmingsmodus een maximaal opgenomen vermogen heeft van 1,58 kW. Hebben goede ervaring met de SRC buitenunit en kon op hetzelfde fundament geplaatst worden.
• Binnenuit: Mitsubishi Heavy Industries, type SRF 50ZSX-W. Afgegeven vermogen bij een buitentemperatuur 15 gr. = 7,00 kW (COP 4,4), bij 6 gr. = 6,00 kW, bij 0 gr. = 4,6 kw en bij -10 gr. = 4,0 kW,
• Onder de 0 graden (liefst lager) kan de Intergas Xtreme30 de warmteleverantie overnemen! Uit onze data van de afgelopen 5 jaar kwam dit neer op gemiddeld 24 volle dagen per jaar! En krijgen we nog eens een herhaling van de “Winter van ‘63”, dan is er hopelijk genoeg druk op het gasnet om de Xtreme zijn kwaliteiten te laten tonen (en alle Hybride systemen te voeden!)

Gestart met de instelling van de ‘oude’ wandunit van 3,5 kW kwamen we tijdens de eerste opstart op 22 graden door de gehele woning uit!.  Wordt dus nog even fine-tunen en een passende regie voor de ‘open’-deuren vinden.

===========================

En voordat er reacties komen een toelichting op onze besluit. Er zit een weloverwogen filosofie achter, om de november 2019 geplaatste split-unit uit de woonruimte te vervangen voor het ‘vloermodel’.

Wij bewonen onze semibungalow voornamelijk op de begaande grond. De 1e verd. (2 logeer slaapkamers + badkamer en mijn werkkamer) worden niet permanent gebruikt. Met de woonkamerdeur open, warmt in voor en najaar de 1e verd. mee uit de woonruimte. En met de opwaardering van 3,5 kW naar 5,0 kW, kunnen we de doorstroming naar de 1e verd. langer open houden. En samen met een groot dakraam op het zuiden, warmt mijn werkruimte op de open overloop snel tot 20 + graden (zelfs in de winter!). Deze ervaring hadden we al

Mocht er op de 1e verd. toch warmte vraag zijn, dan kan hier via een eigen thermostaat verwarmd worden door zone 1 van de CV te starten. Met dit ‘kleine’-CV circuit warmen tevens de slaapkamer BG en ‘onze’ badkamer op, zonder de vloeren BG en werkplaats.

De Modulerende thermostaat in de woonruimte schakelt zoné 1 + zoné 2 in, dus het gehele huis inclusief vloerverwarming en werkplaats. We miste op de 1e verd. een tussenstap!

Deze tussenstap in nu ingevuld door de uit de woonruimte afkomstige 3,5 kW binnenuit (Mitsubishi SRK 35ZSX-W) naar de overloop van de 1e verd. te laten verplaatsen (uiteraard, door dezelfde ‘F-Gassen’-gecertificeerd installateur). De Mitsubishi buitenunit (SRC 35ZSX-W) is mee verplaatst, dus hebben nu 2 zelfstandig en naar behoefte werkende buitenunits rondom ons huis (!). Voordeel hiervan, dat we ‘op maat’ de werkkamer en/of de slaapkamers kunnen verwarmen.

Belangrijker bij deze beslissing; we kunnen de 1e verd. nu ook koelen (argument, wat met een Hybride-systeem niet mogelijk was!). Van onze kap ligt 90 m2 pal Zuid, zodat ondanks de optimale dakisolatie, de temperatuur op de 1e verd. zomers kan oplopen tot over de 30 graden. En die temperatuur trekt geleidelijk aan door de hele woning.

Door de binnenuit strategisch te plaatsen, zo hoog mogelijk en midden boven het trapgat, kunnen we niet alleen de 1e verd., maar zelfs de gehele woning koelen. Inderdaad, koude lucht zakt vanzelf de trap af, de warmte van de BG stijgt vanzelf omhoog (en dat heeft zich inmiddels bewezen). Afgelopen augustus (2024) uitgeprobeerd. Na 3 uur (vol vermogen, dat wel) was het gehele huis terug van gemiddeld 28 graden terug gekoeld naar 22 graden. Dat met een buitentemperatuur van 32 graden.

Nog wat toevoegingen over mijn forse ingrepen in de warmte- en elektrotechnische ‘huishouding’. 

Ergens op dit VEH Forum zwerft er nog een schema van de splitsing van onze CV in zoné 1 en zoné 2, ieder met zijn eigen modulerende ‘Honeywell’ Touch klokthermostaat. De zoné verdeling was niet optimaal, zeker in combinatie ‘zoné 1’plus de airco als woonruimte verwarming. Dus op de 1e verd. wat pijpwerk omgelegd, zodat nu met zoné 1 alle slaapkamers (3), de overloop (werkkamer) en badkamer BG mee circuleren. Wat trouwens ook beter voor de onderwaarde belasting van de Xtreme CV-ketel is. Dus een hybride verwarming zonder hybride subsidie (!!)

Had najaar 2020 al de gehele elektrische installatie herzien, inclusief het vervangen en uitbreiden van de groepenkast. Omdat er nu 2 Airco’s draaien (soms gelijktijdig) en ook 2 PV-strengen met omvormer geplaatst zijn, meteen de 3-fase herverdeeld. De PV op de werkplaats (2700 Wp, welke piekt rond 15h00) op L2 met o.a de “Koel”-Airco (1e Verd.), de wasdroger en de koffieautomaat. Kans dat deze gelijk werken is nihil. De PV van de woning (2700 Wp, piekt rond 12h00) op L3 met o.a de “Gevelkachel 2.0”. en de e-Boiler (tijd gestuurd)

Netbeheerders zien graag dat je de opbrengst binnenshuis houd. Maakt voor je verbruik verder niks uit of je op 2 fase 10 Amp. terug levert en gelijktijdig op fase 3 weer 20 Amp binnen haalt. Voor de balans in het net (!) is het beter, als je die 2 x 10 A rechtstreeks op de fase van de verbruiker schakelt.

Of alles uitkomt zien we voorjaar 2025 wel, Rob Dekker.