Ik wil reageren op het artikel in een van de laatste nieuwsbrieven van de  VEH over ´waterzijdig inregelen van de cv installatie´.
Dat is in de meeste gevallen redelijk zinloos.
Men gaat er blijkbaar van uit dat in alle ruimten permanent de gewenste temperatuur wordt gehaald. Als dat zo is dan heeft inregelen zin. Echter het is een lastig karwei. Op moment dat de eerste radiator is ingeregeld en je aan de tweede begint is de eerste radiator alweer ontregeld, omdat je de stroming hebt veranderd. Bij elke volgende radiator gebeurt dat. Je zult de hele riedel weer opnieuw moeten instellen net zolang tot alle radiatoren een goede temperatuurval tussen retour en aanvoer hebben bereikt.
Als er iemand in huis een radiator of een aantal radiatoren zou dichtdraaien is de hydraulica wederom verstoord.
Mijn idee:
1) Alle radiatoren en convectoren voorzien van (dubbel instelbare) thermostaatkranen.
2) Alle radiatoren en convectoren voorzien van afsluiters in de retour en een aftapkraan. Dat maakt het heel eenvoudig om een radiator tijdelijk weg te halen om er achter te verven of behangen.
3) Kamerthermostaat verwijderen. Temperatuur regelen met de thermosstaatkranen en de ketelwatertemperatuur. Mijn ketelwatertemperatuur is op dit moment 70 graden. Naarmate het buiten kouder wordt verhoog ik de ketelwatertemperatuur (dat doe ik niet met een weerafhankelijke regeling).
4) Draai alleen de thermostaatkranen open in de ruimten waar je verblijft. Als je om 23.00 naar bed gaat en je wilt in een warme slaapkamer komen draai dan 20 minuten daarvoor die radiatorkraan open en draai hem weer dicht zodra je in bed stapt.
5) Bij mij is het cv circuit van de HR ketel gedurende de nacht uit !!

I.p.v een kamerthermostaat zou er een regelaar in de woonkamer moeten komen waarin:
A) de ketelwatertemperatuur kan worden ingesteld.
B) kan worden ingesteld wanneer het cv circuit uit gaat en weer aangaat. Dus als je om 06.30 opstaat en je wilt een warme badkamer dan laat je de ketel om 06.00 aangaan en heb je de avond ervoor de radiator in de badkamer al opengedraaid.
Als iedereen om 08.00 de deur uit is en pas rond 17.00 weer thuis is zorg je ervoor dat het cv-circuit van de ketel om 07.40 weer uitgaat en om 16.30 weer aangaat.
bNu veel mensen (weer) gedwongen zijn om thuis te werken en op zolder een kantoortje hebben ingericht en de verwarmingsregeling gaat via een kamerthermostaat dan moeten ze in de huiskamer de thermostaat hoog zetten anders wordt hun kantoor niet warm.
Bovenstaande vergt een redelijke mate van discipline maar scheelt je heel veel in de gas- en elektriciteitskosten.
Tien jaar geleden heb ik een modulerende HR cv ketel gekocht met alle regelingen die er zo´n beetje waren. Als ik uit mijn werk kwam en de kamerthermostaat opdraaide was het pas rond 23.30 tegen de 19 graden in de woonkamer. Ik heb dit een anderhalf jaar aangezien en toen besloten om alle regelingen eraf te halen en te gaan stoken op de manier als hierboven omschreven.
Dat scheelde mij veel gasverbruik.
Ik houd al 35 alle meterstanden elke week bij, dus ik heb een redelijk inzicht in mijn energieverbruik. Mijn huis is uit 1909 heeft drie verdiepingen met een plafondhoogte van 3,30m en een inhoud van 760 m3. Spouwmuren heb ik niet.  Mijn maandelijkse energiekosten bedragen €110. Ik heb wel 18 zonnepanelen.

@Driepinter Als je een retourtemperatuur van 60°C bij de ketel hebt is het HR-effect nihil.
Waterzijdig inregelen kan dan zeker wat besparen, waarschijnlijk is de aanvoertemperatuur sowieso te hoog en kan lager.

@Huib Tim- Die 70°C aanvoertemperatuur heb je bij welke buitentemperatuur nodig?
Welke retourtemperaturen zie je gedurende het stookseizoen?
Heb je een WAR (WeersAfhankelijke Regeling) overwogen?

Als je een moderne ketel met modulerende pomp hebt welke zich aan het gevraagde debiet aanpast heb je veel minder last van open- en dichtgaande kranen en kan je vaak zonder dynamische kranen. Voorinstelbare kranen maken natuurlijk nog steeds zin.

Als je (de discussie over) waterzijdig inregelen te ingewikkeld vindt, overweeg dan om ten eerste radiatorventilatoren aan te schaffen. www.speedcomfort.nl   Deze hoef je vanwege het lichte gewicht slechts, vanwege de magneetjes, slechts onder je radiator te klikken. Al dan niet met een (ook van magneetjes voorziene) bevestigingsbeugeltjes. Zowel waterzijdig inregelen als radiatorventilatoren hebben een lagere aanvoer- én retourtemperatuur tot gevolg. Alleen al het stroomverbruik is lager dan de cv pomp verbruikt.

Vooral als je nog met het erg hoge radiatortemperaturen moet werken.

@Huib Tim   Als je professioneel, dus met het instellen van de radiatorventielvoetjes, waterzijdig inregelt blijven de radiatorkranen gewoon helemaal open staan. Dus zodra dan iemand aan een radiotorkraan heeft gedraaid is het dan alleen maar een kwestie van de radiatorkraan weer helemaal terug opendraaien.

Bedden voor het slapen gaan met een elektrische onderdeken opwarmen in plaats van de slaapkamer is net zo comfortabel. Laken moet tijdens het slapen wel uit. Te warm slapen lijdt tot extra zweten en in het ergste geval ontstekingen aan schouder e.d..

Ik heb het net even gecheckt, maar mijn ketelwater staat op 65 graden i.p.v. 70 en buiten is het soms maar 3 graden. Ik zit nu in mijn kantoor van 110 m3 en de radiatorkraan staat op stand 3,5 (van de 5). Mijn thermometer in de ruimte staat op 22 graden, dus is zou nog meer kunnen knijpen.

Ik heb deze installatie 35 jaar geleden berekend en zelf aangelegd (daarvoor had ik ook al installaties aangelegd, maar het is niet mijn beroep) . Het vermogen van de ketel is in die berekening bepaald door de benodigde capaciteit van alle ruimten op te tellen.  Omdat ik nooit alle radiatoren gelijktijdig open heb gehad is de capaciteit van de ketel overbemeten. Maar in prijs van de ketel zijn dat peanuts. De berekening is secuur uitgevoerd, zelfs rekening houdend met tochtverliezen. Ik heb 2 grote convectoren op de begane grond en nog 12 radiatoren in de overige ruimten.  Op dit moment zijn de convectoren aan in de huiskamer en nog 4 radiatoren. De rest staan uit. 

Ik heb een WAR, maar zoals ik al zei heb ik alle regelingen eraf gehaald. Ik heb zelfs geen kamerthermostaat. In een ruimte waar ik de verwarming aan wil hebben is het ook in no time op temperatuur. Het is gewoon een aan/uit regeling.

Deze week (7 dagen) heb ik 65m3 gas verstookt. Daarvan is ongeveer 9m3 voor koken en warms water.

Overigens zijn radiatorventilatoren ook een fabeltje. Ik weet niet hoelang die dingen meegaan, maar ik vermoed dat ze tegen de tijd dat ze vervangen moeten worden ze zichzelf nog niet terug hebben betaalt. Het enige wat die dingen doen is de vrijgekomen warmte sneller verspreiden dan wanneer dat op natuurlijke manier gaat. 

Kleed jij je uit onder de dekens?

@HuibT  Bij lage aanvoertemperaturen < 40°C kan je de warmteafgifte van convectoren en radiatoren door ventilatoren behoorlijk vergroten. Zonder ventilatoren doen de meeste convectoren bij deze aanvoertemperaturen namelijk niets. - Waarom denk je dat JAGA gebooste convectoren in het programma heeft?

Er zitten natuurlijk ook nadelen aan de verhoogde luchtcirculatie. Meer stof in de lamellen, evtl.  storend geluid, stroomverbruik, beperkte levensduur - moet ik nog zien.
(ieder voordeel hept z'n nadeel, J.C.)
Met 65°C aanvoer is je retour waarschijnlijk iets van 50°C?, de condensatiewinst van een HR-ketel begint! pas bij <57°C retourtemperatuur.

Mijn temperatuurregime: max.! 44°C/33°C/20°C
- alles, voor zover mogelijk, waterzijdig gebalanceerd (convectoren, radiatoren, vloerverwarming)

- nu bij 7,4°C buitentemperatuur max. 35°C/23°C (indicatief wegen low-load )
- low-load modus: 6 x per uur aan,  elke keer 2 tot 3,5 minuten met minimaal vermogen
=> maximale condensatiewinst, zie hierboven
 

Iedereen maakt uiteraard zijn eigen keuzes.

Radiatorventilatoren geven de zelfde warmteafgifte bij een lagere cv-temperatuur. En bovendien wordt de retourtemperatuur ook lager. Het effect gaat dus dubbel op. 

In een koud bed kruipen heb ik 1000 keer meer last.

Ik weet niet of er überhaupt een hogere luchtcirculatie in de kamer komt (nu kan ik die amper, direct, merken behalve dan een iets lagere behagelijkheidstemperatuur). Zonder radiatorventilatoren moet de cv temperatuur omhoog en derhalve juist meer natuurlijjke luchtcirculatie.

Schoon maken van de binnenkant van radiatoren is vaak nog een onderschoven kindje. Speedcomfort geeft zelf op € 0,16 per jaar. Vergelijk dat alleen al met het stroomverbruik van de 100 Watt cv-waterpomp.

@Driepinter  Als ik kijk hoe lang het duurt tot dat de opwarming van de grote 2,8 m convector bij de 5 meter verder hangende thermostaat komt, zo'n 3 á 4 minuten later namelijk (bij uitgeschakelde ventilatie+roosters dicht), is er voldoende (geforceerde) luchtstroming door de hele kamer, zonder dat je überhaupt iets van tocht merkt.

Betreffende het stroomverbruik: 14 x 140mm-ventilatoren op 7,5V = ca. 15 W (1,1 W per ventilator)
Bij ca. 10 uur/dag x 150 dagen = minimaal 22,5 kWh/a = ca.  € 5,- (€ 0,36/ventilator) YMMV

(Mijn A-label circulatiepomp voor de vvw verbruikt standaard 7W (autoadapt), zelfs mijn oude cv-pomp doet maar 35 W op stand I, als je een 100W circulatiepomp hebt draaien heb je vermoedelijk ook een plofketel met CW5 of hoger.)

Just my 2 cts

@darkfiber 

 Er is bij radiatorverwarming sowieso luchtstroming. Bij radiator voorraam gaat de lucht omhoog en bij radiator achterraam gaat de lucht ook omhoog. Deze komt halverwege de kamer weer omlaag. Niet dat je daar direct iets van merkt maar het is één van de verklaringen dat verwarming met IR-panelen ondanks een lagere ruimtetemperatuur toch het zelfde (warmte)comfort biedt.

 Ik kan alleen een schatting maken van het verbruik van mijn cv pomp aan de hand van de meterkast.

 Overigens gaat alle elektrische energie tijdens het stookseizoen niet verloren. Het levert immers altijd warmte op. Ofdat het nu radiatorventilatortjes, cv-pompen, koelkast, TV, laptop of lampen betreft. Deze elektrische energie is dan alleen 3 keer zo duur dan aardgas.

@Driepinter Meten is weten (maar weet wat je meet ).

Ik monitor de vvw-pomp en de cv-ketel continu (zie onderstaand). Jouw schatting moet ik nog zien.

On Topic: Door de ventilatoren is bij gelijke flow de warmteafgife ongeveer verdrievoudigd.
(ΔT van ca. 3 K naar ca. 10 K bij 40°C aanvoer en 20°C kamertemperatuur).

Off Topic: Het gemiddelde verbruik over de afgelopen 2 jaar is
20 kWh/a voor de vvw-pomp (7-8W) en
127 kWh/a voor de cv-ketel (35 W pomp, 9 W branderautomaat&OT-interface, + ca. 12 W voor de ventilator als de brander aan staat)
- Tijdens de “nachtverlaging” is de verwarming feitelijk uitgeschakeld, behalve als het vriest dat het kraakt. In de warme maanden is alles uitgeschakeld
= 0 W, behalve als we gaan douchen.

Plaatjes nodig?

IR-panelen, welke voor zover ik weet meestal aan het plafond hangen, verwarmen niet noemenswaardig door convectie durf ik te beweren.

Ook hoogwaardige elektrische energie eindigt, zoals alle energievormen, uiteindelijk in de laagwaardige vorm van warmte.
Maar daarom moet je natuurlijk niet direct met dure elektrische stroom verwarmen .

Dat nu net infra-rood verwarming : geen convectie (directe luchtopwarming). Als het goed is wordt 90 % van de warmte uitgestraald. Zou het luchtverwarming zijn dan zou je aan infraroodpanelen aan het plafond juist heel weinig hebben anders blijft alle warmte aan het plafond hangen.