Vooruitlopend op een antwoord over de betonnen muur kan ik alvast kwijt dat isolatie van de onderkant van de vloer (bovenkant kruipruimte) beter was geweest dan isolatie van de bodem van de kruipruimte. Maar ook dan zal er zeer waarschijnlijk een koude brug zijn van de geïsoleerde vloer met de koude buitenmuur. 

Is er geen bouwtekening voor antwoord op de vraag of er wel of geen spouw aanwezig is in de buitenmuur?

Hoi @TomasO Welkom op de community van Vereniging Eigen Huis. Heb je iets gehad aan het antwoord van Driepinter? Bekijk ook eens deze pagina op onze website. Ik hoor graag of je daar ook verder mee bent gekomen! 

HIer staat een artikel van iemand die een enigzins vergelijkbaar huis geeft.
https://www.hier.nu/themas/investeren-in-je-huis/wat-kun-je-aan-energiebesparing-doen-in-een-jaren-zeventig-rijtjeshuis

Grof gezegd kun je vanaf begin jaren 70 een spouw verwachten. Deze waren in het begin nog vrij smal (2-4 cm). Als ik echter naar de recent verkochte vergelijkbare huizen in de straat kijk dan is er bij geen 1 sprake van spouwmuur isolatie. Je zou nog idd bij de gemeente tekeningen kunnen proberen op te vragen, maar ik schat idd dat spouwmuur isolatie niet direct een mogelijkheid is.

De ‘schil’ aan de buitenkant isoleren lijkt me dan weer wel een mogelijkheid. Ik neem niet aan dat het aanzicht beschermd is. Maar dat zal wrs een vrij dure ingreep worden die je zeer wrs niet terug verdient. En sowieso wrs ook alleen als je een hoek huis met vrije zijgevel hebt, zoals bv bij #55 en #95.


Zijn bij het plaatsen van het HR++ glas ook de kozijnen vervangen?
En is gecontroleerd of daar nergens warmte/energie verlies zit?
Of mss zelf tocht? Dat kan ook van de gang komen trouwens.


Kunnen de radiatoren goed hun werk doen en doen ze dat ook?
Zonder meteen helemaal aan CV tuning te gaan doen zijn vaak een paar stappen wel makkelijk te maken, bijvoorbeeld de boel ontluchten.

Vaak worden radiatoren ook helemaal ingebouwd waardoor ze een stuk van hun functie verliezen.
Warme lucht wil omhoog. De radiator voor/onder een raam creert op die manier een warmte deken voor het raam. Daarnaast stralen radiatoren warmte uit. Als er een ombouw om de radiator zit, of een grote bank strak voor staat, dan werkt het een stuk minder effcient.

Een convector put is ook wat minder efficient dan een radiator, omdat je dan alleen de circulatie warmte hebt. Ook daar geldt dat controleren of het allemaal goed werkt een goed begin is. Eventueel zou je nog aan een zogenaamde ‘booster’ kunnen denken, die de circulatie nog wat meer forceren. Al dan niet ook aan de voorkant.


Je kunt ook de aanscahaf van een lucht - water warmtepomp overwegen in hybride opstelling naast de CV. Die heeft in mijn situatie met niet geheel optimale isolatie (nog best veel enkel glas) toch al ca 30% aan gas bespaard en ca € 350,= op jaarbasis doordat een deel van het gasverbruik omgezet is naar elektriciteits verbruik. Met zonnepanelen en de salderingregeling kan dat voordeel nog groter zijn.

Maar het is altijd het beste om ook te focussen op het zo laag mogelijk krijgen van je verbruik en het zo hoog mogelijk van je comfort. 


Als de vloer koud is kan vloerisolatie aan de onderkant schelen.
Je moet dan liefst wel eerst vaststellen dat de kou inderdaad van onderen komt en het bijvoorbeeld niet door een koude trek over de vloer wordt veroorzaakt.

Piepschuim korrels helpen iets om het klimaat in de kruiruimte te verbeteren.
Maar voor echte isolatie werken platen aan de onderkant (of isolatiematten tussen de balken bij een houten vloer) nog wel een stukje meer. 
Ik ga er overigens van uit dat het een betonnen vloer is met daarop een ondervloer en daarop parket. Dan zou ik niet verwachten dat isolatie van de betonnenvloer aan de onderkant een heel groot effect heeft. Maar het kan net dat stukje comfort verbetering geven.

Je geeft aan dat je er al in woont.
Dan is het aanbrengen van vloerverwarming waarschijnlijk niet echt een optie op dit moment.
Daar lijkt dit type huizen wel geschikt voor als je het wat grotser aan zou willen pakken.

Als je idd met grote klussen aan de gang gaat let dan even op de voorwaarden van de SEEH subsidie. Het zou jammer zijn als je daar net niet voor in aanmerking zou komen.


Last but not least zou je ook nog eens kunnen overwegen om een onderzoek te laten doen met een warmtebeeldcamera. Dat kost voglens mij max zo’n 300,= Sommige gemeenten hebben daar stimuleringen voor. Let er wel op dat het interpreteren van die foto’s wel een vak apart is.
 

Wat je nog zou kunnen bekijken is wat voor radiatoren er aan de muur hangen en deze vervangen door lage temperatuur radiatoren. Jaga is er daar eentje van. dan kun je vaak met lagere temperaturen toch meer warmte genereren. dat scheeld dan vooral op de gas rekening.

wat betreft de issolatie in de kruipruimte zou ik iemand langs laten komen die dit even komt bekijken. het kan zijn dat er veel betere manieren zijn om daar te issoleren die ondertussen een hoger rendemend hebben. 

zelf hebben wij ook een woning uit 73 en wij hebben wij net na de aankoop vorig jaar de gehele beneden vloer er uitgebroken om hem te issoleren en daarna gelijk vloerverwarming te leggen. onze vloer lag op het zand, dus was het via de kruipruimte geen optie om te doen.

zelf zit ik nog te overwegen om de fundering in te pakken in isolatie platen wanneer ik de tuin ga aanpakken, maar ik ben er nog niet aan uit of dit een effect gaat hebben.

voor de spouw kun je ook iemand laten komen die dan kan kijken. in het beste geval zit er niks in en dan kun je alles kiezen wat je wilt om er in te laten spuiten. dat merk je echt in confort (heb ik bij mijn oude woning uit 52 wel gemerkt). zit er al wel iets in dan is het de vraag of men er iets anders bij wil spuiten. maar de spouw schoon laten maken is blijkbaar vrij duur. 

wat ook nog kan helpen is de muur impregneren. dat helpt vooral in de winter om er voor te zorgen dat er geen vocht in de muur trekt en dat vocht dan weer kou geleid / opneemt

Eer je aan een warmtepomp begint zal je eerst het benodigde thermisch vermogen van je huidige cv moeten testen. Op het menu van de cv is immers ook het thermisch vermogen (=gasverbruik per uur) in te stellen. Als dat 20 kW zou zijn is de benodigde warmtepomp veel te groot en dus te duur (in aanschaf en ook in elektriciteitsverbruik). Goede isolatie is nu juist net een voorwaarde om een betaalbare warmtepomp te kunnen installeren.

Als er geen spouw is informeer dannaar de kosten van het aanbrengen van isolatie aan de buitenkant van de muren en dus het metselen van een nieuwe buitenmuur. 

Lage Tempertuur Verwarming in een situatie waar de boel sowieso al niet snel genoeg warm wordt lijkt me overigens niet de 1e stap. Zoals gezegd begint dat volgens mij bij het achterhalen vand e oorzaken.

Super bedankt voor de reacties!!

Ik heb inmiddels tekeningen van de gemeente mogen ontvangen. 

De tekening laat heel duidelijk zien dat er verder binnen de gevel niks te isoleren is.

Nog even antwoorden op de vragen:

Zijn bij het plaatsen van het HR++ glas ook de kozijnen vervangen?

Er zitten wel  nieuwe houten kozijnen in, dit kan ik zien aan de woningen die de originele kozijnen nog hebben.
En is gecontroleerd of daar nergens warmte/energie verlies zit?

Nee, maar dat vermoeden heb ik wel. 

Of mss zelf tocht? Dat kan ook van de gang komen trouwens.

Klopt. Ook dit vermoeden is er.

Kunnen de radiatoren goed hun werk doen en doen ze dat ook?

klopt ook helemaal met radiator ombouw, deze maar snel weer weggehaald en folie erachter geplaatst. De bank staat er nu nog wel voor, maar een stuk meer naar voren.. Sindsdien is het echt sneller warm. Ook de convectorput heb ik “bekleed” met folie, zonde dat die warmte de kruipruimte in gaat.

Merk met deze warme dagen dat de woning nu mooi op temperatuur blijft (ook niet te warm). 
De 15 panelen op het dak maken compenseren de boel gelukkig.

Lijkt mij inderdaad verstandig om te gaan kijken naar de vloer. En eerst maar eens goed in beeld krijgen hoe dit huis “werkt” qua kou en warmte.

Warmtepomp etc is uitgesloten voor dit soort woningen. Dan moet de woning zo goed geïsoleerd zijn dat het systeem het verschil kan maken. 

Mbt de muur vroeg ik me nog af of die ‘koud’ zijn/blijven.
Maar ziet er idd naar uit dat daar niet eenvoudig iets aan te isoleren zal zijn.

…

…

Inderdaad eerst een zo goed mogelijk inzicht zien te krijgen waar eventuel koude nog vandaan komt. Een koude vloer kan van onder komen, maar dat hoeft niet.


De opmerking over een (lucht - water) warmtepomp wil ik nog wel iets nuanceren :)
Het is idd niet de 1e stap die je zult willen nemen.

Maar het is niet zo dat je huis heel goed geisoleerd moet zijn om een (hybride) warmtepomp interessant te maken. Bij mij had de woonkamer nog grotendeels enkel glas, zowel voor als achter, maar desondanks was de investering het wel waard.

Wat ook nog mee kan tellen is dat op dit moment er nog serieuze subsidie beschikbaar is voor een warmtepomp en dat er nog gesaldeerd kan/mag worden, wat ook nog een voordeel is bij het omzetten van gas verbruik naar stroom verbruik, zeker als je al aardig wat panelen hebt liggen.
 

Hier gaat het over het aanbrengen van isolerende platen aan de buitenkant. Wel letten op de brandveiligheid. De rc-waarde (“78 procent van een spouwmuur” en het voorkomen van condensvocht komt daarin ook ter sprake).

https://www.klusidee.nl/Forum/isolatie-betonnen-wand-t48392.html

Wat is overigens de kWh productie van de 14 panelen? Als gevolg van de ligging en het piekvermogen ?

@Anne de muur blijft altijd wel koud.

@Driepinter er zijn wel woningen hier in de straat die het hebben. ik kan het eens navragen. denk wel dat het vrij kostbaar is. En voor het idee hieronder een screenshot van de pannelen, ze zijn in oktober geplaatst. Volgens mij nu nog rond de 250kwh en dan spelen we quitte. Dit is dus per maand. 

Uw heeft een behoorlijke jaarproductie aan kWh (gezien de getallen schat ik meer dan 5000 kWh). Maar dat zal nog niet voldoende zijn voor een warmtepomp met een slecht geïsoleerd huis (nog afgezien van de hogere aanschafwaarde vergeleken met een kleinere warmtepomp). 

Als andere huizen in uw wijk ook isolerende panelen tegen de buitenmuur hebben, zal dat toch wel de oplossing kunnen zijn (naast isoleren van de betonnen vloer). 

Volgens mij kan je subsidie krijgen als je van 2 isolatieprojecten de rekening kan tonen. Dus van muurisolatie en vloerisolatie.

@Driepinter 
Ik volg niet precies wat je hiermee bedoeld?
‘een kleinere warmtepomp’ ?

Mijn gas verbruik is over 2019 ca 35% gedaald (gecorrigeerd voor graaddagen),
absoluut ca 700m3, terwijl ik eigenlijk alleen de woon verdieping verwarm,
waar toen nog zo’n 15m2 aan enkel glas zat. Niet echt wat je noemt goed gesisoleerd.
Dit met een Elga (5kW) warmte pomp in een zogenaamde hybride opstelling.

De Elga heeft daar in die periode 1300kWu voor verbruikt.

Dit was overigens een stuk beter dan ik had verwacht.