Geïnspireerd door een paar van mijn duurzaamheidstechneut helden(*) wil ik me deze herfst eens gaan oriënteren op de vraag of het gebruik van een lucht - lucht warmte pomp, ook wel een airco die kan verwarmen genaamd, een interessant alternatief is.
Ik ben alvast eens hier begonnen
https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1511526
en bedacht dat mss hier ook mensen zijn die hierin geïnteresseerd zijn danwel hier al ervaring mee hebben.
Anne.
Bladzijde 2 / 2
Reputatie 5
+1
Eerst en correctie (aflees fout = 128 kWh sinds 1 jan. 2020).
Het periode verbruik is: november 2019 t/m februari 2020 = 572 m3 gas + 177,9 kWh verbruik van de warmtepomp als ruimte verwarming. Nog altijd (voor ons) onvoorstelbaar laag !
Paar zake verduidelijken;
- de L/L warmtepomp zit op een aparte groep met een eigen kWh verbruiksmeter. Ook wij (en de leverancier!) twijfelde aan de gegevens. Maar met controle via de ‘slimme'-meter van Liander, komen we hier echt op uit.
- Onze woonruimte meet (met gesloten deuren) 50 m2 / ong. 130 m3. En ja, onze woning is (voor zover mogelijk) optimaal geïsoleerd,
- Met de (gas) CV stoken we in de ochtend (09h00) van ongeveer 18 gr. (nacht instelling) naar 20 gr. Dit gaat ‘automatisch’ met de Honeywell Modulation (klok) thermostaat. Hoofd reden is dat we warmte in de vloer (totaal 110 m2) willen houden,
- Rond 11h00 gaat deze de CV naar 18 gr. (heeft nog een avond programma naar 20 gr., maar dit als achtervang als we de warmtepomp niet kunnen gebruiken). Handmatig starten we de warmtepomp rond dit tijdstip. De 50 m2 verblijfsruimte en de vloer zijn dan dus al op 21 á 22 graden,
- Omdat we de warmtepomp op 21 graden laten draaien (en de CV thermostaat vol in de luchtstroom hangt), slaat de CV niet meer aan. De warmtepomp loopt de dag permanent door (ook als we weg gaan) tot ong. 24h00. Volgens de gasmeter, zelfs op enkele ‘koude'-dagen 0 verbruik na 11h00 en 09h00 de volgende ochtend,
- Bijkomend effect. Door de luchtstroom uit de warmtepomp en de ruimte temperatuur van 21 á 22 graden, koelt de vloer nauwelijks meer af. Vloer oppervlakte is rond 24h00 nog steeds 20 graden (s’ochtends nog steeds 18,5 á 19 graden),
-
Omdat ik een werkkamer op de overloop (1e verd.) heb, gaat meestal rond 13h00 de tussendeur naar gang, trappenhuis en overloop open. Doen we alleen (!), als de warmtepomp gebruiken
Komt er maximaal 60 m2 bij, maar dit ligt wel onder een super goed geïsoleerde puntkap (semie-bungalow).
Dus inderdaad (na correctie van de afleesfout), 177,9 kWh, om de 130 m3 (in de middag uren oplopende tot ong. 200 m3 ) van 20 naar 21 á 22 graden te brengen en dit tot middernacht zo te houden.
Nog wat ervaringsmomenten;
- Wij hebben de buitenunit in de voortuin, tegen de westgevel geplaatst. Vanaf 14h00 staat deze tot zonsondergang (geen overburen) in de volle zon. met een weerstation gemeten, soms we 5 graden hoger als in de schaduw.
-
- De binnen-unit hebben we heel eigenwijs (volgens de Aircoleverancier dan) centraal in de woonruimte opgehangen. Voor koeling is het wel lekker, als je er recht onder zit, maar (hoe gek het moge klinken) onder een ‘stevige’ luchtstroom van 24 graden voelt het ook s’winters fris aan.
- En de door de buren gevreesde ‘herrie’ ? M’n buurman sprak me laatst aan met: “Tijd dat het voorjaar doorkomt, kun je je warmtepomp gaan testen". Groot was zijn verbazing, dat deze al bijna 5 maanden permanent draaide.
- Over herrie gesproken. op advies van de leverancier is de buitenunit NIET op een muurbeugel geplaatst (door dreunen), maar op 2 beton blokken + kunststof balkjes,
- Naar het juist ‘shedule’, een klok programma voor CV en Warmtepomp was het even zoeken. Doel is meer warmtepomp en minder gas CV. En dat hebben we sinds half januari redelijk onder controle,
- Omdat de bovenverdieping en onze bad en slaapkamer na 11h00 niet meer verwarmd worden (tenzij we de deuren open zetten), ga ik dit voorjaar (na m'n hartrevalidatie-periode) de CV installatie anders opsplitsen en in 2 zones verdelen. Zone 1 = Slaapkamers + badkamers, Zone 2 = woonruimte + vloer + werkplaats.
Nogmaals, ook wij zijn meer als aangenaam verrast door deze gegevens 
P.S.
Wie interesse heeft om alles een te aanschouwen, welkom in Lochem. Rob.
Reputatie 7
+2
Het is natuurlijk ook erg afhankelijk van hoe groot de ruimte is die met de L/L warmtepomp wordt verwarmd. 90m2 klinkt als een aanzienlijk ruimte. Maar het is natuurlijk eigenlijk het aantal m3 dat telt.
De winter van 2017-2018 was volgens mij idd een stukje kouder dan 2019-2020.
In Hulpsen waren de graaddagen over die periode 1850 vs 1628.
Als ik het goed volg dan heeft het dus 128kWh gekost om met de l/l warmtepomp een 90m2 ruimte in de afgelopen zachte winter van 20C naar 21C op te warmen en daar te houden?
Eigenlijk een onwaarschijnlijk laag elektraverbruik. Het is dat je er een tussenmeter voor hebt zitten. Grofweg per dag ruim 1kWh elektraverbruik. Met een 3,5 kW capaciteit, mag hij dan niet meer dan 20 minuten op vol vermogen draaien. Gelukkig kan het met minder capaciteit.
De isolatie van de woning moet extreem goed zijn.
Reputatie 7
+3
U kan het verbruik van de lucht-lucht warmtepomp apart meten. 128 kWh is echt laag. Ik zou hem met een ander apparaat (bijvoorbeeld een oventje of waterkoker) maar gaan testen.
Gezien de twee-jaarlijkse 6 weken vakantie moeten we de laatste periode vergelijken met die van 2017-2018. Dat is 281 m3 gas minder maar volgens mij was die winter veel kouder dan de laatste winter (= “winter"). Daarnaast waren de twee voorlaatste februari maanden wel veel zonniger, wat in het geval van ramen op het zuiden wel meer passieve zonnewarmte moet hebben gegeven dan afgelopen februari (ook te zien aan de lagere opbrengst van de zonnepanelen).
Die 20 graden van de cv temperatuur bedoelt u daarmee de huiskamerthermostaat die dan op 20 graden staat ? Dan toch wel opmerkelijk dat de warmtepomp de huiskamertemperatuur naar 22 krijgt. 128 kWh aan verbruik warmtepomp met een, door mij aangenomen rendement, van 500 % (hij draait immers vooral overdag met dus een wat hogere buitentemperatuur) is dan een warmteopbrengst van 640 kWh wat overeenkomt met een energieinhoud van 64 m3.
Reputatie 5
+1
Inmiddels half maart, dus hebben we de 4 winter maanden ervaring opgedaan met de combinatie HR107 gsa CV ketel en de Mitsubishi Invert warmtepomp.
Ons verwarmingsschema loopt loopt sinds half januari als volgt: 09h00 - 11h00 de CV gasketel op 20 graden (mede om de vloer dagelijks op temperatuur te houden), vanaf 11h00 t/m rond middernacht op de L/L warmtepomp. In de middaguren (hebben we meestal ook wat opbrengst van de zonnepanelen ) staan alle deuren in het huis open. Warmtepomp staat op 21 graden, de leefruimte gaat richting 22 graden en de gem. temp. in de rest van het huis naar 18 á 19 graden.
Overzicht van de 4 wintermaanden van afgelopen 6 (!) winters, waarin we een gasverbruik noteerde van :
november 2014 t/m februari 2015 = 899 m3
november 2015 t/m februari 2016 = 741 m3 (Kerst, 6 weken in Portugal geweest, CV op 15 gr.)
november 2016 t/m februari 2017 = 871 m3
november 2017 t/m februari 2018 = 853 m3
november 2018 t/m februari 2019 = 627 m3 (Kerst, 6 weken in Portugal geweest, CV op 14 gr.)
november 2019 t/m februari 2020 = 572 m3 + 128 kWh verbruik van de warmtepomp als ruimte verwarming.
Zijn nog aan het ‘fine-tunen', maar verwachting is dat met name het gasverbruik nog verder zal dalen met het sinds half januari 2020 draaiende verwarmingsschema. En . . .
Zodra de nacht temperatuur niet meer onder de 8 á 10 graden zakt, gaat de CV helemaal uit.
Reputatie 5
+1
Het meerverbruik komt dan op rond de 1 kWh per dag (!), nodig om tussentijds de buitenunit te ontdooien.
Nee dat tussentijds ontdooien van de buitenunit is niet de oorzaak van het extra verbruik. Een warmtepomp heeft namelijk sowieso een lager rendement als het verschil in temperatuur van de buitenunit en binnenunit toeneemt. Dit als gevolg van de wet van Boyle P(druk) / T (temperatuur in graden Kelvin) = constant (P/T=c).
Niet helemaal juist. Bij dezelfde buiten temperatuur (of lager) zonder een hoge lucht vochtigheid (dus ook geen ijsvorming in de condensor), blijft het verbruik beduidend lager.
Is ook voelbaar. Het proces wordt kortstondig omgekeerd, zodat er binnen warmte onttrokken wordt (daarom worden de lucht kleppen gedeeltelijk gesloten) en de condensor buiten verwarmd wordt. Staat, zeg maar, in de intern koeling stand. Na ontdooien, ong. 3 - 5 minuten, keert het proces weer terug naar verwarmen. Hiervoor loopt de warmtepomp kortstondig op zijn maximale capaciteit, wat het meer verbruik verklaart.
Reputatie 7
+3
Het meerverbruik komt dan op rond de 1 kWh per dag (!), nodig om tussentijds de buitenunit te ontdooien.
Nee dat tussentijds ontdooien van de buitenunit is niet de oorzaak van het extra verbruik. Een warmtepomp heeft namelijk sowieso een lager rendement als het verschil in temperatuur van de buitenunit en binnenunit toeneemt. Dit als gevolg van de wet van Boyle P(druk) / T (temperatuur in graden Kelvin) = constant (P/T=c).
Reputatie 5
+1
Zou bij koud en mistig weer een infrarood paneel de verwarming over kunnen nemen? Dus op één of twee plekken een behaaglijke temperatuur.
Geen idee, geen ervaring.
Maar een kleine toelichting op het ‘hogere’ verbruik van de Lucht/lucht warmtepomp zoals wij die gebruiken. Na de experimenten van november en december (wijzigen uren, dagdelen en ‘referentie'-gasdagen) draait vanaf jan 2020 elke dag de warmtepomp van 11h00 tot p/m 24h00 op 21 graden. Ook als het rond het vriespunt + mistig is. Het meerverbruik komt dan op rond de 1 kWh per dag (!), nodig om tussentijds de buitenunit te ontdooien.
In de kamer nauwelijks merkbaar. De warmtestroom wordt 3 tot 5 minuten onderbroken en (bij onze Mitsubishi ZSX) sluiten de lucht uitblaas kleppen om een koude stroom tegen te houden.
Vanaf 1 januari een gas verbruik van 5 m3 (nacht -2 graden) tot 1,3 m3 (nacht 6 graden). De CV zorgt in dit geval alleen voor de op temperatuur houden van onze vloerverwarming en één badkamer = 21 graden (plus de werkplaats, indien thermostaatkraan daar van * maar 3 gezet). De rest van het huis (semie bungalow) wordt tot 20 graden mee verwarmd met de warmtepomp door gewoon alle benden deuren open te zetten ;)
Maar als de warmtepomp het überhaupt niet zou trekken, laten we het hele huis met de CV verwarmen. Heb het CV-circuit verdeeld in 2 groepen:
- groep 1 is de vloerverwarming + badkamer (en werkplaats) De CV ketel wordt hier aangestuurd door een modulerende thermostaat. Ervaring: Door de ‘ruimte'-temperatuur van 21 graden koelt de vloer nauwelijks af, zodat tussen 11h00 en 04h00 (!) de CV (tot op heden) nooit is aangeslagen,
- groep 2 de 1e verdieping, aangesloten via een Honeywell klep, welke gestuurd wordt door een A/U thermostaat. Met de klep gesloten kunnen we, indien nodig, de 1e verdieping apart verwarmen als de binnendeuren gesloten blijven. Bijvoorbeeld als de warmtepomp bij -10 tegen het einde van zijn capaciteit loopt),
- Als we de warmtepomp niet kunnen gebruiken, draaien we in de ‘verblijf-ruimtes handmatig de thermostaatkranen van * (vorstbeveiliging) naar 3. Circuleert het water van groep 1 ook hier doorheen.
- Kunnen alles pas echt uittesten, als de winter doorzet ! !
P.S. Wij hebben, op advies van een Klimaatspecialist (Engeltherm, Lochem) gekozen voor de Mitsubishi 35ZSX, met de binnenunit SRK35ZSX-W en buiten de SRC35ZSX-W. Voor verwarmen E-label A+++ (SCOP 5,1, verwarmen 0,8 - 6,8 kW) en koelen A+++ (SEER 9,5, koelen 0,9 - 4,5 kW). Met name de ZSX-W serie is specifiek ontworpen om te verwarmen, de ZS zijn ‘normale’ Airco's, met een kleiner verwarmingsvermogen.
Reputatie 7
+3
Zou bij koud en mistig weer een infrarood paneel de verwarming over kunnen nemen? Dus op één of twee plekken een behaaglijke temperatuur.
Reputatie 5
+1
Wat gebruiksgegevens :
December 2014 : 254 m3 gas,
December 2017 : 197 m3 gas,
December 2018 : 186 m3 gas,
December 2019 : 158 m3 gas + 48 kWh voor de warmtepomp.
Opm; Elke zondag hielden we als ‘referentie’ een ‘gas’-dag, dus zonder warmtepomp.
Opm; Bij mistig weer en temp. rond het vriespunt (3 dagen in december) vriest de buiten-unit dicht. Werkt dan wel, maar gebruikt veel energie om zichzelf te ontdooien (1 dag geprobeerd). Dus in december 7 dagen alleen op gas en 24 dagen vloer op gas, ruimtes met Inverter verwarmd.
Dat doen we simpel; Op ‘Gas'-dagen gaan in de gebruiksruimtes de thermostaatknoppen op de radiatoren op 3. Op ‘Warmtepomp'-dagen staan deze op * (vorstbescherming). En dit werkt.
Januari willen we geheel op de combinatie; vloer op gas, gebruikersruimte op de Inverter draaien. Wachten op een ‘echte'-winter . Inverter moet tot -8 (en lage vochtigheid) het kunnen trekken. En daarna het voorjaar, waarbij we geheel gasloos willen verwarmen.
Ons hele verhaal (met een knipoog) zie: https://camperlife.waarbenjij.nu/reisverslag/5066906/tijd-van-doen#ad-image-122948564
Reputatie 5
+1
Wij hebben sinds begin november 2019 een lucht-lucht Inverter van 3,5 kW (elektrisch) vermogen draaien. Hebben deze aangeschaft met als hoofddoel Verwarmen !
Korte locatie beschrijving: Een boerderij uit 1910, welke in 2 fase (1999 en 2014) verbouwd is tot semie bungalow met een A (+?)-energie label.
Voor de verwarming hebben we in 2019 gekozen voor een Intergas HR107 CV-ketel (2019) in combinatie met een Lucht/lucht Inverter (2019). Door de ‘basis’ uit 1910, was alleen een warmtepomp verwarming niet haalbaar. Voor de vloer verwarming (en sanitair water) draait de CV ketel. Deze houdt, met een vloer thermostaat de ‘betonplak met tegels’ (110 m2) permanent op 22 graden. De vloer houdt de huis temperatuur op 16 á 19 graden en verbruikte in December 2019 gemiddeld 3 tot 3,5 m3 gas per dan (Nachten 0-4 graden, Dagen 4-8 graden). Naar verwachting zal dit onder de 600 m3 per jaar uitkomen (incl. Sanitairwater en koken)
Met de L/L Inverter verwarmen we de gebruiksruimtes door naar 21 á 22 graden (50 m2). Met de tussendeur open (totaal 90 m2) komt zelfs mijn werkruimte op de 1e verdieping op 19 graden (60 m2)
De L/L Inverter verbruikt per dag (meestal van 11h00 - 24h00, zijn Pensionado's) tussen de 2 en 3 kWh (per dag, heb een kWh meter gemonteerd voor gebruiksmeting). Met het jaarlijkse ‘overschot’ (300 kWh) van onze zonnepanelen verwachten we op 0 op de electrameter uit te komen.
Kortom, wij zijn meer als tevreden over deze verbruikswaarde.
Rob & Marja uut Lochem.
Reputatie 4
+3
Bedankt voor je reactie @StefM !
ik heb afgelopen mei een L/L warmtepomp aangeschaft als vervanging voor mijn CV ketel. Tot nu toe heb ik nog niet hoeven te verwarmen, dus daar heb ik geen ervaring mee.
Het grote verschil met een CV-ketel is het aantal ruimten dat je kunt verwarmen, met een L/L warmtepomp maximaal 2 of hooguit 3.
Inmiddels heb ik wel ervaring met "koelen". Regel 1 is dat je zo weinig als mogelijk moet koelen, want je gaat dan immers meer energie gebruiken dan voorheen. Afgelopen zomer hebben we een dag of 10 gehad dat wij het nodig/prettig vonden om te koelen. De zuinigste manier om te koelen is om de airco niet op koelen te zetten maar op ontvochtigen. Uiteraard koelt hij dan ook een beetje, maar met name verlaagt hij de luchtvochtighed, zodanig dat het ook bij een temperatuur van 25 Celsius heel aangenaam is. Het grote voordeel is dat hij dan nauwelijks energie verbruikt.
Het totale verbruik deze zomer voor 10 dagen "koeling" is slechts 14 kWh, vertaald naar gas is dat 1,4 m3 gas !!! ( Het rendement van onze airco voor koeling is volgens de fabrikant 950%)
En dat doet me denken aan nog een voordeel van een L/L warmtepomp t.o.v. een L/W warmtepomp, het rendement voor verwarmen is aanzienlijk hoger (mijn airco heeft een sCOP van 590%)
Het grote verschil met een CV-ketel is het aantal ruimten dat je kunt verwarmen, met een L/L warmtepomp maximaal 2 of hooguit 3.
Inmiddels heb ik wel ervaring met "koelen". Regel 1 is dat je zo weinig als mogelijk moet koelen, want je gaat dan immers meer energie gebruiken dan voorheen. Afgelopen zomer hebben we een dag of 10 gehad dat wij het nodig/prettig vonden om te koelen. De zuinigste manier om te koelen is om de airco niet op koelen te zetten maar op ontvochtigen. Uiteraard koelt hij dan ook een beetje, maar met name verlaagt hij de luchtvochtighed, zodanig dat het ook bij een temperatuur van 25 Celsius heel aangenaam is. Het grote voordeel is dat hij dan nauwelijks energie verbruikt.
Het totale verbruik deze zomer voor 10 dagen "koeling" is slechts 14 kWh, vertaald naar gas is dat 1,4 m3 gas !!! ( Het rendement van onze airco voor koeling is volgens de fabrikant 950%)
En dat doet me denken aan nog een voordeel van een L/L warmtepomp t.o.v. een L/W warmtepomp, het rendement voor verwarmen is aanzienlijk hoger (mijn airco heeft een sCOP van 590%)
Reputatie 1
Voor mij zou het gelden als aanvulling op de huidige gas-cv ketel.
De investering voor een L/L warmtepomp is lager dan voor een nieuw hybride systeem met warmtepomp en cv-ketel.
Voordeel bij een L/L warmtepomp is een aanzienlijke daling in het verbruik van gas en je huidige cv-ketel kan blijven hangen. Tevens geeft dit extra comfort in de zomer door de mogelijkheid van koeling.
Ik ben dus vooral benieuwd welke redenen er zijn om voor een hybride warmtepomp te kiezen, in plaats van je huidige cv-ketel met een L/L warmtepomp.
Hier mee zou je dan 10-15 jaar kunnen overbruggen, waarin hopelijk veel meer duidelijk wordt en de techniek nog verder ontwikkeld kan worden, terwijl je wel al je steentje bijdraagt.
De investering voor een L/L warmtepomp is lager dan voor een nieuw hybride systeem met warmtepomp en cv-ketel.
Voordeel bij een L/L warmtepomp is een aanzienlijke daling in het verbruik van gas en je huidige cv-ketel kan blijven hangen. Tevens geeft dit extra comfort in de zomer door de mogelijkheid van koeling.
Ik ben dus vooral benieuwd welke redenen er zijn om voor een hybride warmtepomp te kiezen, in plaats van je huidige cv-ketel met een L/L warmtepomp.
Hier mee zou je dan 10-15 jaar kunnen overbruggen, waarin hopelijk veel meer duidelijk wordt en de techniek nog verder ontwikkeld kan worden, terwijl je wel al je steentje bijdraagt.
Reputatie 7
+1
L/L warmtepomp als alternatief voor een gas cv? Of voor een ander type warmtepomp of misschien een pelletkachel?
Voor lucht/lucht warmtepompen, en voor airco's trouwens ook, krijg je helaas (nog) geen subsidie.
Dit scheelt toch weer iets van k€ 1,5 - 2 vergeleken met bijvoorbeeld een L/W warmtepomp.
Als vervanging voor een cv-installatie vind ik een L/L-warmtepomp eigenlijk niet geschikt, je verwarmt meestal alleen een ruimte per unit, andere cv-achtige oplossingen (zgn. multisplit) worden snel duur en vermoedelijk ingewikkeld.
Maar idd. de meeste kennis en ervaring (sinds 2012) is op het tweakers.net forum te vinden.
Het zijn wel tweakers!
Just my 2(theoretische) cts
Voor lucht/lucht warmtepompen, en voor airco's trouwens ook, krijg je helaas (nog) geen subsidie.
Dit scheelt toch weer iets van k€ 1,5 - 2 vergeleken met bijvoorbeeld een L/W warmtepomp.
Als vervanging voor een cv-installatie vind ik een L/L-warmtepomp eigenlijk niet geschikt, je verwarmt meestal alleen een ruimte per unit, andere cv-achtige oplossingen (zgn. multisplit) worden snel duur en vermoedelijk ingewikkeld.
Maar idd. de meeste kennis en ervaring (sinds 2012) is op het tweakers.net forum te vinden.
Het zijn wel tweakers!
Just my 2(theoretische) cts
Reputatie 1
Ik lees graag even mee.
Ook ik ben nieuwsgierig om te bekijken of dit een goede 'tijdelijke' oplossing is.
Bijvoorbeeld beter dan een hybride CV-ketel.
Beide hebben namelijk een aanzienlijk stroomverbruik en besparing in gasverbruik tot gevolg.
Ook ik ben nieuwsgierig om te bekijken of dit een goede 'tijdelijke' oplossing is.
Bijvoorbeeld beter dan een hybride CV-ketel.
Beide hebben namelijk een aanzienlijk stroomverbruik en besparing in gasverbruik tot gevolg.
Reputatie 7
+3
Het enige verschil met een airco die (meestal uitsluitend) voor koeling geplaatst wordt is dat de beste plaats van de buitenunit nu aan de zuid of zuidwestkant van de woning is. Bij zonnige windarme dagen is overdag de buitenlucht daar immers een paar graden warmer. En dus een iets hogere COP/rendement. Ook minder geluidsoverlast voor de buren (in de winter zit namelijk niemand buiten).
Bladzijde 2 / 2
Reageer
Meld je aan
Heb je al een account? Inloggen
Log in om te kunnen reageren, een vraag te stellen of discussie te starten.
InloggenEigen Huis Community
Log in om te kunnen reageren, een vraag te stellen of discussie te starten.
InloggenEnter your username or e-mail address. We'll send you an e-mail with instructions to reset your password.