Skip to main content

Vrijwel alle HR-ketels (condenserende ketels) staan verkeerd afgesteld. Waarschijnlijk komt dat omdat vrijwel niemand weet hoe een HR-ketel werkt. Bij de verbranding van aardgas ontstaat behalve CO2 ook waterdamp. Waterdamp bevat nog condensatiewarmte. Deze condensatiewarmte (precies het omgekeerde van verdampingswarmte) bedraagt ongeveer 11 procent van de verbrandingswarmte. Daarom heeft rond 1980 Nefit de HR-ketel (een beter woord is rookgascondenserende ketel) ontwikkeld. Het verbrandingsgas gaat voor dat het de schoorsteen uitgaat daarbij eerst door een warmtewisselaar waar het (koudere) retourwater van de radiatoren door stroomt. De waterdamp uit het rookgas condenseert dan en met de condensatiewarmte wordt het retourwater dus voor verwarmt. Maar hier zit nu juist de clue. Doordat de temperatuur van het cv-water te hoog staat is het retourwater zo warm dat er amper of geen condensatie optreedt. Je kan dat dan ook zien aan de grote witte waterdampwolken uit de rookgasafvoer.

Op het menu van de cv-ketel zou je dan ook derhalve de temperatuur van het cv-water moeten verlagen. (Niet te verwarren met die van het tapwater. Om legionella te voorkomen moet die op 60 graden blijven staan). Het duurt dan wel iets langer eer je kamer warm is maar het rendement van de ketel is veel hoger. Ook dienen de gebruikte radiatoren 'waterzijdig' afgesteld te worden wat inhoudt dat van alle radiatoren de retourtemperatuur ongeveer even hoog (laag) is. Dat kan door (zelf) de radiatorknoppen in te stellen. Door radiatorventilatoren aan te schaffen koelen radiatoren veel sneller af en is de retourtemperatuur dus lager. Dit is een vorm van 'lage temperatuur verwarming' die je, in de toekomst bij aanschaf van een luchtwaterwarmtepomp misschien sowieso nodig hebt. De stroom die die radiatorventilator gebruiken staat in geen enkele verhouding met het aardgas dat je gaat besparen. Nog eenvoudiger zou zijn echte slimme huiskamerthermostaten waarbij ook pauzetijden van de cv-ketel (en cv pomp) in te voeren zouden zijn. Maar voor deze toepassing is volgens de fabrikanten (nog) geen markt. Wat niet vreemd is, aangezien nog vrijwel niemand bekend is met de werking van een HR-ketel.

De verhoging van het rendement van een HR-ketel (condenserende ketel) is afhankelijk van de laagte van de retourwater temperatuur die bereikt kan worden:

60 graden en hoger 87 %
50 graden 90 % (+ 3 % )
40 graden 95 % ( + 6 % )
30 graden 97 % (+ 9 % )
20 graden 99 % (+ 10 % )
10 graden 100 % (+ 11 % )

Ik vind het onvoorstelbaar dat, gezien de klimaatdiscussie en bodemproblemen in Groningen, hier aan totaal geen aandacht wordt besteed.

Vorige week kwam de monteur van een aangeprezen verwarmingsfirma voor de onderhoudsbeurt:

“meneer uw ketelwatertemperatuur staat op 55 graden, moet dat”? “zal ik het terug zetten”?

Blijkbaar weten de monteurs ook niet hoe ze met energiebesparing moeten omgaan, en willen ze graag gewoon 80 graden afleveren.


Vorige week kwam de monteur van een aangeprezen verwarmingsfirma voor de onderhoudsbeurt:

“meneer uw ketelwatertemperatuur staat op 55 graden, moet dat”? “zal ik het terug zetten”?

Blijkbaar weten de monteurs ook niet hoe ze met energiebesparing moeten omgaan, en willen ze graag gewoon 80 graden afleveren.

Inderdaad. Misschien dat er nog een vergissing in het spel is tussen cv temperatuur en tapwatertemperatuur. Tapwater moet op 60 (vanwege legionella) maar de cv temperatuur moet zo laag mogelijk zolang je het huis nog behaaglijk houdt. Ook de cv monteur die bij mij onderhoud deed wist van de preciese werking van een hr-ketel (rookgascondenserende ketel)  niets.


Nee hoor, hij wist wel het verschil tussen tap- & cv temperatuur. Maar blijkbaar vertelt de cv firma andere dingen tegen de vereniging dan wat ze hun (ingehuurde?) monteurs vertellen.


Superhandig die link,@darkfiber! Bedankt. 🙂@PC. Hoe ver ben je nu in het proces? Ik hoor het graag.

 

Klaar, maar toch anders (goedkoper) gedaan. Ik heb de huidige verdeler gehouden en de thermostaat kraan en het retour ventiel eruit gehaald. Alles aangesloten met 22mm buis i.p.v. de 15mm die het eerst was en niet parallel op de aanvoer, maar in serie met de retour naar de ketel zodat de radiatoren het meest warme water krijgen. Ik heb nog een bypass met kogelkraan over de verdeler gezet zodat ik de flow door de verdeler kan regelen. (Staat nu op 30% door de bypass, 70% door de verdeler)

Momenteel draai ik met ketel temperatuur 37oC en het water dat de vloer ingaat wordt dan 31oC.

Tevens wat extra sensoren ingebouwd zodat ik de warmte kan meten die de ketel afgeeft.

 


@PCMooi - ik zie dat je een Kamstrup Multical 302 hebt hangen, blijkbaar hangt de flowsensor in de “aanvoer” (rood), heb je daar een bepaalde reden voor? Standaard is de Kamstrup namelijk voor de retour geconfigureerd.

Ik heb trouwens de stroomslurpende  circulatiepomp door een A-labelpomp (Antares AlfaMax)
van € 140,-  vervangen. (kan ook nog goedkoper)

Nu nog maar ca. 7-8 W wat voorheen ca. 36 W was, jaarverbruik nu ca. 20 - 24 kWh met een elektronische TERCAL 11E pompschakelaar, was eerst ca. 130 - 150 kWh per jaar met de oude Danfoss UPS 25-50 180 op stand I (soms II) met een bimetaal-schakelaar. - De pompschakelaar kent o.a. een anti-stop functie voor in de zomer tegen “vastroesten” van de pomp.


@PCMooi - ik zie dat je een Kamstrup Multical 302 hebt hangen, blijkbaar hangt de flowsensor in de “aanvoer” (rood), heb je daar een bepaalde reden voor? Standaard is de Kamstrup namelijk voor de retour geconfigureerd.

Ik heb trouwens de stroomslurpende  circulatiepomp door een A-labelpomp (Antares AlfaMax)
van € 140,-  vervangen. (kan ook nog goedkoper)

Nu nog maar ca. 7-8 W wat voorheen ca. 36 W was, jaarverbruik nu ca. 20 - 24 kWh met een elektronische TERCAL 11E pompschakelaar, was eerst ca. 130 - 150 kWh per jaar met de oude Danfoss UPS 25-50 180 op stand I (soms II) met een bimetaal-schakelaar. - De pompschakelaar kent o.a. een anti-stop functie voor in de zomer tegen “vastroesten” van de pomp.

 

Hij hangt in de retour, er zit daarboven een overdruk ventiel met een rood dopje, maar dat is de retour buis, als je links op de foto kijkt zie je 2 stalen buizen die uit de vloer komen met een A en een R erop geschreven, zowel de verdeler als de Kamstrup zitten op de retour naar de ketel.

Zowel de 2de temperatuur sensor van de kamstrup alsmede te temperatuur sensor van de pompschakelaar zitten op de aanvoer links.

Mijn pomp schakelaar draait ook om de x aantal dagen de pomp een aantal minuten als hij niet gedraaid heeft doordat er geen warmte vanuit de ketel geleverd is.

De pomp zelf verbruik inderdaad aardig wat energie, daar zit zeker een optie tot verbetering door de pomp te vervangen.


@PC (en/of @darkfiber en anderen mogen ook reageren) vraagje over jouw systeem daar ik een soortgelijke situatie heb; de oranje sensor, @darkfiber noemt het een bimetaal-schakelaar is bij mij grijs (dateert uit 1999) is niet instelbaar en ik probeer de precieze functie hiervan te achterhalen. Via Danfoss kwam ik uit bij de firma haringklimaattechniek en kreeg als antwoord ”dit is een aanlegthermostaat, deze schakelt de pomp in bij voldoende warmte. Alleen is deze op de verkeerde positie geplaatst, deze moet natuurlijk voor de pomp aangebracht worden anders komt de warmte daar nooit.”

Om eerlijk te zijn heb ik nog niet gemerkt of die van mij daadwerkelijk effect heeft. Ik vraag me ook af bij welke temperatuur deze schakelt. Iemand?

In principe kan het de pompschakelaar (bij jouw groen bij mij een rode) AmfraMatic V-5 overrulen en voorkomen dat de pomp in werking treedt.


@WJ4IoT Als de "schakelaar” op dezelfde plek zit als bij @PC gaat het waarschijnlijk om de zgn. maximum/beveiligings-schakelaar. Deze schakelt de vloerverwarmingspomp bij het overschrijden van een maximale temperatuur uit. Meestal is dit een temperatuur van rond de 40°C (instelbaar).

Just my 2 cts


@WJ4IoT , @darkfiber heeft gelijk, dit is een extra beveiling, als de temperatuur onverhoopt toch boven de ingestelde waarde komt, schakeld hij de vloerverwarmings pomp uit zodat de vloer niet te heet wordt.


@PC is een waarde van 45°C voor een plavuizen vloer een reële waarde? Mijn thermostaatkraan was kapot  was en de thermometer heeft deze waarde aangegeven, overigens niet gemerkt dat de pomp uitsloeg, ook plavuizen zijn nog heel, vriendin vond het wel lekker warm.


@WJ4IoT ik denk het wel, bij mij stond hij op 50°C wat wel hoog is, maar voor een dikke betonnen vloer met plavuizen kan dat geen kwaad, bij een houten vloer met vloerverwarming wordt vaak een max van 30°C aangeraden voor het water dat de vloer ingaat.



Ik merk dat ik mijn ketel temperatuur niet onder de 58 graden C kan instellen omdat dan mijn vloer niet meer warm wordt.

Oorzaak: De verdeler van de vloerverwarming is ontworpen op hoge ketel temperaturen en mengt te veel retour water bij als de ketel temperatuur lager is.

I

 

Had hetzelfde probleem. Opgelost door in de aanvoer (hete zijde) van de CV ketel een Honeywell afsluiter te plaatsen. Deze kun je bij een Intergas CV-ketel koppelen aan de pomp in de CV ketel (juiste parameter: A > 0 ). Als de brander stopt de nadraaitijd ingesteld op 3 minuten. Dan stopt niet alleen de pomp, maar, sluit de klep ook de circulatie over de ketel. En draait de pomp van de vloerverwarming alleen de circulatie door de vloer. 

Bijkomend voordeel (bij ons systeem). Het water in de ‘betonplak’ (een soort warmte accu) circuleert ook niet meer door de rest van het huis, zodat de vloer langer zijn warmte vasthoud. Met een start/stop thermokoppeling laten we, voor een gelijkmatige vloer temperatuur, de vloer-pomp doordraaien tot de ondergrens van het circulatie water van 25 graden.

De CV watertemp staat op 55 graden, de inlaad temperatuur op 50 graden (max. inlaad temperatuur). Honeywell Touch modulerende thermostaat met een externe, in de vloer metende temperatuur voeler, staat permanent op 22 graden. Geeft een ruimte temperatuur tussen de 17 en 19 graden. De rest (naar 21 graden) draaien we erbij met een lucht/lucht warmtepomp.

Gaat om een Honeywell VC4013 (230 VAC). Zijn ook in 24 VDC leverbaar: Honeywell Y-VC8015AG1100 (geleverd met een 230 VAC / 24 VDC adapter)


Valt me op dat ik nergens iets kan vinden over hoe een lagere keteltemperatuur de LEVENSDUUR van de condensor beïnvloedt, er lijkt me een economisch optimum te zijn.

Immers een nw condensor zal ik vanwege de hoge kosten niet apart installeren, dan maar gelijk een nw ketel.

En vergeet niet de afzettingen uit de condensafvoer regelmatig te verwijderen, ik had er al verstopping en lekkage door.


@LouwrensJDe “slijtage” van een warmtewisselaar aka condensor? in een HR-cv-ketel hangt o.a. af van het materiaal wat er gebruikt is. AlSi-(gegoten) warmtewisselaars hebben een grotere slijtage als bijvoorbeeld RVS types. Mij is niet bekend dat de systeemtemperaturen van het cv-circuit een significante invloed op de levensduur van de warmtewisselaar hebben. Er is ook geen waarschuwing door ketelproducenten voor te lage? systeemtemperaturen.

Ik zelf heb een 20 jaar oude ketel met een AlSi-warmtewisselaar en sinds meer dan 12 jaar met LTV waarbij de retourtemperatuur meestal onder de 30°C zit - er is natuurlijk bij elke onderhoudsbeurt wat vuiligheid en gruis van de warmtewisselaar, dit heeft volgens mij niets met een “te lage” retourtemperatuur te maken en is volstrekt normaal.


@LouwrensJ@darkfiber 

Ketels zijn gebouwd dat ze kunnen/moeten condenseren. Hoe lager de temperatuur, hoe meer condens en waarschijnlijk slijtage.

Afhankelijk van onderhoud en reiniging. (ook voor mij onbekend) zal het rendement meer of minder achteruit gaan. Er zijn wel getallen bekend dat het rendement van oudere ketels enkele procenten lager is dan een nieuwe. Ik denk alleen niet dat er een economisch optimum is. De technische levensduur en betrouwbaarheid van de condenserende ketels is tussen de 15 en 20 jaar wel dusdanig om dan te denken aan vervangen.


@LouwrensJ@darkfiber 

 Hoe lager de temperatuur, hoe meer condens en waarschijnlijk slijtage.

 

Juist niet ! Hoe hoger de cv-temperatuur (en dus hoe hoger de temperatuur van de brander en branderwarmtewisselaar hoe sneller het materiaal verslijt. Alleen al door de hogere temperatuurschommelingen. Condenswater leidt bij een hr-ketel echt niet tot slijtage.


 

De CV watertemp staat op 55 graden, 

Vreemd. Zo hoog. Heeft u op de ketel dan ook radiatoren aangesloten. 


@LouwrensJ@darkfiber 

 Hoe lager de temperatuur, hoe meer condens en waarschijnlijk slijtage.

 

Juist niet ! Hoe hoger de cv-temperatuur (en dus hoe hoger de temperatuur van de brander en branderwarmtewisselaar hoe sneller het materiaal verslijt. Alleen al door de hogere temperatuurschommelingen. Condenswater leidt bij een hr-ketel echt niet tot slijtage.


Daar zit natuurlijk ook wat in. Bij hoge temperaturen (ongeveer 90 graden) zullen materialen eerder kromtrekken en waarschijnlijk daardoor ook wel slijten. Vroeger met de (giet)ijzeren ketels moest je zelfs boven de 55 graden stoken om geen condens te krijgen.

Hoe een moderne aluminiumlegering ketel gaat slijten. Waarschijnlijk ook door het vele condenswater. Maar inderdaad zoals @LouwrensJ zegt. Daar is niet veel over te vinden.


@LouwrensJ@darkfiber 

 Hoe lager de temperatuur, hoe meer condens en waarschijnlijk slijtage.

 

 


 Vroeger met de (giet)ijzeren ketels moest je zelfs boven de 55 graden stoken om geen condens te krijgen.

 

Dat is niet vanwege het materiaal maar, heel simpel, omdat alleen een hr-ketel een condensafvoer heeft. De zogenaamde VR-ketels (Verhoogd Rendement ketel, de voorganger van de hr-ketel waarvan alleen de vlam moduleert) mogen om die reden ook niet onder de 55 graden worden gestookt. Want geen condens afvoer.

Voor een hr-ketel is heel veel condenswater dus helemaal geen probleem. Wie weet dat in het uiterste geval met te weinig condenswater in de zomer het waterslot (het staat immers in verbinding met het riool) opdroogt.

Die modulering van de vlam zit er natuurlijk niet voor niets op. Dus daaruit mogen we ook concluderen dat een minder grote vlam, en dus lagere brandertemperatuur, voor een ketel beter is.


@Driepinter 

Vroeger hadden de gietijzeren ketels zeker geen condensafvoer en was het advies om ze niet onder de 55 graden te stoken om roestvorming te voorkomen. Met weinig warmtevraag in voor en najaar ontkwam je niet aan een watertemperatuur onder de 55 graden. Toch stond er toen nooit een plas water onder de ketel. Het rendement was toen rond de 75 % en was dat verder geen probleem.

Met het jaarlijkse onderhoudsbeurtje met het stalen borsteltje had je altijd wel een paar hoopjes roest.


 

De CV watertemp staat op 55 graden, 

Vreemd. Zo hoog. Heeft u op de ketel dan ook radiatoren aangesloten. 

De 55 graden is de ‘hand'-instelling. Heb de CV staat softwarematig begrenst op 60 graden. Op de vloerverwarming een eigen inlaad thermostaat, welke op 50 graden staat.

Reden van die 55 graden is de werkplaats. Daar hangen gewone (extra grote, dat wel) radiatoren. En dan moet je een beetje middelen. Onze vorige CV-ketel, een Nefit Ecomline HR107 (1999 - 2019)  had een buitentemperatuur regeling en stond de UBA op max. 60 graden. Met een stooklijn van 25 gr. (+ 20) naar 55 gr (-10).

De  Intergas HReco hangt er pas een maand. Volgens het display komt de CV niet over de 40 graden. Zijn nog een beetje aan het experimenteren. Maar daarvoor moet je wel een echte winter hebben :wink:


Reageer