@PieterV 

Nee, dat is niet in de Excel gelukt die ik gebruik. Ook niet in de LibreOffice die ik gebruik.

Ik heb wel een nieuwere versie van Excel. Die heb ik een paar jaar geleden geprobeerd maar daar liep ik tegen teveel ‘verbeteringen’ aan en die heb ik dus niet in gebruik genomen.

Het TNO verslag heb ik wel gelezen. Hierin staat eigenlijk wat ik verwachtte: de huidige saldering voortzetten in vergelijking tot de situatie in 2031 geeft al snel een verdubbeling tot bijna verdrievoudiging van de terugverdientijd. Deze terugverdientijd wordt echter door TNO ingeschat als laag omdat zij de kosten voor neerzetten continue verlagen.

@DolfS Volgens een artikel van Heise.de wordt in het kader van de energietransitie een forse kostenreductie voor hernieuwbare energieën (Wind & PV) inclusieve de kortstondige opslag in accu’s tot 2030 verwacht. Je moet het alleen geloven.

Vergeet het TNO model. Er zitten te veel wel heel erg mooie aannames in.

De geclaimde 7 jaar terugverdien tijd is zelfs nu al moeizaam haalbaar, en dan nog onder de meest gunstige omstandigheden*. Na 2023 is 7 jaar terug verdien tijd echt NIET meer haalbaar - met geen mogelijkheid!

Ik heb het TNO rekenmodel bestudeerd, nadat ik zelf een studie van zonnepanelen en een rekenmodel had gemaakt. Wat opvalt, is dat het TNO rekenmodel wel van heel erg gunstige theoretische aannames uit gaat**, en weinig van de praktijk***.

Daarnaast is alleen kijken naar terugverdientijd discutabel om het rendement van de investering te bepalen. Normaal wordt bijvoorbeeld Return on Investment (ROI) ook bekeken - en dan zijn zonnepanelen al snel een VEEL slechtere investering dan bijvoorbeeld aandelen!

Hier komt nog bij, dat een investering in panelen niet meer liquide is te maken. Je moet het dus echt alleen maar doen met geld dat je niet nodig hebt.

Conclusie: zonnepanelen alleen doen als je het geld echt over hebt, en iets voor het milieu wilt betekenen. Als je rendement wilt maken in je portemonnee, doe dan absoluut wat anders.

 *De huidige 7 jaar is zelfs nu al moeizaam haalbaar, en dan nog onder de voorwaarden:
 - ideale aanschaf prijs
 - ideale hellingshoek dak
​​​​​​​ - ideale zuid ligging dak
 - volledige saldering totdat de omvormer, panelen en de vervangende omvormer (na slijtage van eerste omvormer ) volledig zijn terug verdiend. Dat gaat bij voorbaat al niet lukken - vanaf 2023 leg je geld toe. 

 **zoals aanname van een investering van slechts 1281 euro per kWp bij een 3.3 kWp installatie. Van meerdere offertes kwam alleen de meest gunstige in deze buurt (en daarbij gaat het om hoge kwantum kortingen vanwege aanschaf voor meerdere woningen: panelen voor de hele straat).
Ook de aanname dat elektriciteit duurder wordt valt sterk te betwisten. Een simpele economische wet zegt dat als aanbod toeneemt tov vraag, de prijzen gaan dalen. Dus hoe meer zonnepanelen, des te lager de kWh prijs gaat worden. (Tenzij ook de vraag naar stroom ook toeneemt en daarvoor lijkt geen aanwijzing - we richten ons immers op besparen.)

***Het is me in persoonlijke professionele contacten met TNO vaker opgevallen: TNO gaat uit van theorie, en heeft met de praktijk nauwelijks contact. Woning eigenaren hebben echter wel met de praktijk te maken!
TNO heeft dan ook niet voor niets een disclaimer opgenomen in het rekenmodel: gebruik geheel voor eigen risico!

@FZoetMaar het is wel een leuk gezicht om de meter terug te zien lopen (ik heb nog een oude meter).

@FZoet

Zonder aannames kun je niet zo'n onderzoek doen. De aannames zijn niet overdreven optimistisch. Zelfs wat conservatief. Aannames dat de technische ontwikkelingen zorgen voor betere panelen en omvormers. Het rapport is al een tijdje geleden, maar je kunt nu al zien aan aanbod en prijzen dat dit gewoon klopt.

Je noemt een prijs van €1,28 per Wp die niet te halen was. Kijk eens verder bijvoorbeeld op https://community.fritts.nl/ voor prijzen onder de €1,00

Dit geldt dan wel voor wat gunstige installaties. Te kleine installaties op ongunstige daken halen dit natuurlijk niet. Maar ook een terugverdientijd van 10 jaar is prima voor veel mensen.

Dat jij de investering gaat vergelijken met mogelijke toekomstige rendementen met aandelen, dat ik niet de TNO opdracht geweest. Dat vind ik ook zeer onrealistisch om zo te gaan vergelijken. Er zijn veel mensen die niet aan beleggen denken. Voor de terugverdientijd maakt het natuurlijk wel uit of je het koopt met spaargeld wat een negatief rendement heeft van 2% of je voor een dure persoonlijke lening gaat. Om over leasen of huren maar niet te denken.

Mijn panelen heb ik nu 2 jaar en die zijn over 5 jaar zeker terugverdient.

En over de panelen die na 2023 gemonteerd worden en er wat minder valt te salderen. Daar zijn ook in de toekomst mooie domotica oplossingen voor om meer van je eigen stroom te gebruiken. Misschien dat de steeds goedkopere en betere opslag ook een optie wordt. In 10 jaar kan er veel gebeuren. Als je alleen al ziet wat ik nu al zou kunnen kopen voor prijzen die ik twee jaar geleden niet voor mogelijk hield.

Voor mogelijke domotica oplossingen kun je nu al op tweakers het een en ander vinden. Veelal van amateurs die het een en ander zelf in elkaar bouwen.

Het is op dit moment prima mogelijk om een PV systeem ‘terug te verdienen’.
Daarnaast is het ook een veel betere investering dan je geld op de bank zetten.

Of aandelen beter renderen is ook nog maar de vraag, als ik naar pensioenfondsen kijk dan heb ik niet direct het idee dat je daar nu zo erg op binnenloopt.

En daarmee investeer je ook niet in een stukje energietransitie.

Of een stukje onafhankelijkheid.

Ik heb zelf het idee dat de prijzen van PV systemen niet zo heel sterk zullen dalen, omdat op een gegeven moment de component arbeid een belangrijk onderdeel zal worden, waarvan ik niet verwacht dat die zal dalen.

De totale elektriciteitsprijs heeft op dit moment volgens mij al niet veel met marktwerking te maken, dus wat daarmee zal gebeuren zal ook afhankelijk zijn van wat daar mee gedaan wordt.

Al met al juist een reden om nu een PV systeem op je dak te zetten als je de mogelijkheid hebt.

Je gaat er sowieso een stuk blijer van worden.
En ook hebberig: je zult zien dat je er eigenlijk steeds meer wilt :)

Anne.

Nee het is op dit moment voordeliger om juist veel meer panelen neer te leggen zodat je veel meer produceert dan dat je zelf aan stroom verbruikt. Ik verbruik ~5000 kWh per jaar en heb panelen liggen die ongeveer 14500 kWh per jaar opleveren, dat heeft 3 voordelen.

1. Ik heb meer direct eigenverbruik van mijn zonnepanelen stroom die dus niet eens de meter ziet.
2. Ik mag veel langer volledig mijn eigen verbruik dat ik uit het net haal salderen omdat dat slechts een klein %-tage is van wat ik terug lever.
3. Installatie kosten wegen minder zwaar in de totale kosten en prijs /kWp is daardoor lager.

Ik heb een scripje gemaakt die dat doorrekend voor mijn installatie en daar een grafiekje van maakt:

Ik heb mijn huidige verbruik erin staan 5000 kWh per jaar, maar ook wat het betekend als ik in de toekomst meer ga verbruiken.

Zoals je ziet heb ik de panelen al terug verdient (Installatie eind 2018 3600kWp en begin 2020 12800kWp) voordat ik last ga krijgen van het afbouwen van de saldering en bij huidige verbruik krijg ik zelfs nog steeds geld terug als de saldering is gestopt.

En heel logisch meer verbruik is eerder de panelen terug verdient, maar wel een hogere rekening.

Dat is een typo, dat moet uiteraard zijn eind 2018: 3600Wp en begin 2020: 12800Wp, totaal is 16.4kWp.

@PC 

Een mooie grafiek. Jammer dat je de onderliggende excel en parameters niet post.

Punt 1, 2 en 3 kloppen maar er zijn ook nadelen. Je zult een heleboel stroom moeten terugleveren tegen een lage vergoeding. Met welke prijs heb je gerekend? Voor de toekomst moet je uitgaan van ongeveer 5 eurocent. Voor die prijs kun je geen zonnepanelen neerleggen. Het is dat je in de toekomst maar weinig stroom voor de volle prijs hoeft in te kopen. Dat kun je tegen elkaar deels verrekenen.

Ik heb ook om dezelfde redenen wat meer Wp op mijn dak liggen. Alleen niet zoveel procent meer dan jij.

Het is geen excel maar een python script.

Ik heb de stroomprijs zoals ik die nu zelf betaal genomen, 21.98 cent /kWh dal tarief en 23.48 cent / kWh piek tarief.

Van de stroom die ik afneem van het net is bij mij 20% piek tarief en 80% dal tarief.

Mijn directe verbruik voor de meter zit gemiddeld over het jaar rond de 50%, maar voor deze berekening heb ik wat conservatief 45% genomen.

Terug lever vergoeding ben ik uit gegaan van de nieuwe tarieven van GreenChoice: 8 cent per kWh voor de eerste 2500 kWh, daarna  de kale piek en dal tarieven wat in mijn geval gemiddeld op 6.5 cent per kWh uitkomt.

(Dit jaar heb ik nog een oud contract dat tot 10000 kWh 11 cent per kWh uitbetaald, maar dat heb ik om het simpel te houden dus in de berekening niet meegenomen en ook voor dit jaar de 8 en 6.5 cent gebruikt)

Ik was al bang dat je GreenChoice als leverancier had. De meeste maatschappijen geven niet meer dan 4 a 6 cent. Ik hoop dat je je nieuwe contract heel lang vastzet (5 jaar). Want ik denk dat ook GreenChoice dit niet lang kan volhouden als alle klanten met te grote installaties bij hun terechtkomen.

De meeste leveranciers nemen de kale leverprijs als teruglever vergoeding en niet minder. In de regeling van het afbouwen van het salderen staat dat er door de energie leveranciers minimaal 80% hiervan moet worden gebruikt als teruglever vergoeding, dat zou dan in mijn geval bij 6.5 cent gemiddelde kale prijs uitkomen op minimaal 5.2 cent per kWh → -520,- euro per jaar op de rekening voor stroom teruglevering.