(Lucht)Warmtepompen doen niet wat er beloofd is

Dat is een wat boude bewering. Onder andere bij de energieleveranciers NieuweStroom, easy Energy  en Zero Energy kun je nu al stroom kopen op basis van APX prijzen. Deze lezen je slimme meter frequent uit, en rekenen je daarop af.   

Een variabele elektriciteitsprijs is zo oud als de weg naar Rome. Dat heet nachtstroomtarief. Met de slimme meters komt er ook variatie in geleverde en afgenomen stroom. Je kan aan zien komen dat met sterk fluctuerende elektriciteitsproductie ook de prijzen gaan fluctueren.  Het is al zo voor het groothandelstarief. Het is slechts een kleine stap om dat door te geven naar de consument.

Bij slimme meters kan de meterstand ieder moment via het netwerk uitgelezen worden. Dat betekent dat de leverancier ieder moment van de dag jouw verbruik kent. Het is slechts een kleine stap voor de leverancier om deze informatie te gebruiken voor variabele kWh prijzen. Het is dus niet noodzakelijk om de slimme meter aan te passen, de aanpassing kan ook aan de uitleeskant aangebracht worden.

In Duitsland zijn al een paar passief verwarmde huizen gebouwd. D.w.z. de instraling via het glas en de warmte van de aanwezige mensen zijn voldoende om het warmteverlies te compenseren. Huizen moeten daarvoor speciaal ontworpen worden, maar het is mogelijk om onverwarmde huizen te bouwen. Bij goede isolatie gaan we ook die kant op. Als het huis zo nodig aardgasloos moet worden is een kleine houtkachel voldoende om het warmte verlies te compenseren.

@R.M. Het eerste punt van jouw lijstje bevat enkele valide argumenten, maar de conclusie “Een warmtepomp is daarom niet rendabel.” is alleen bij de huidige prijs- en subsidiesituatie van toepassing. Bijvoorbeeld bij  sterker stijgende gasprijzen (belastingen!) kan het plaatje minder nadelig uitpakken. Laat je de aanpassingen aan je cv-installatie door de lokale pijpfitter uitvoeren (groter diameter leidingwerk, grotere radiatoren/convectoren) en koop je de wp over de grens ben je in eens een heel stuk goedkoper uit.

Dat L/W-warmtepompen bij lage lucht(bron)temperaturen minder goed presteren is niet nieuw en algemeen bekend (mag ik hopen). Uit recente praktijkcijfers blijkt dat de sCOP bij enigszins wp-geschikte huizen in NL bij ca. 3,8 - 4,2 ligt. Dus 1000m³ gas voor cv (HR-ketel) vervang je door ca. 2200 kWh stroom (en bij volledig gasloos vervalt je netbeheer gas).  Warmwater is een wat ander verhaal.

Waar je het idee vandaan haalt van een variabele elektraprijs (per minuur, kwartier, uur??) en dan nog binnenkort, heb je niet onderbouwd - geen bronvermelding.

Verzwaring van de notoir ondergedimensioneerde (huis)aansluitingen en het netwerk in NL is zeker nodig. In Duitsland, waar ik vroeger woonde, was een 3 x 60 A krachtstroomaansluiting blijkbaar niet ongewoon. Bij mijn ouders al sinds de jaren 60 aanwezig en ze hoefden niet exorbitant voor deze aansluiting betalen. - Maar ja, Nederland gasland, tot nu toe dan.

Just my 2 cts

@GeertN Ik zou een passende reactie direct aan de redactie richten, hier lezen ze blijkbaar niet al te vaak en specifieke antwoorden heb ik ook niet veel gezien.

Jammer als je niet meer aan de community bij dit belangrijke onderwerp bijdraagt, de redactie trekt zich daarvan vermoedelijk niets aan.

@RobBJouw uitgebreid verhaal bevestigt (natuurlijk) mijn beeld van de huidige staat van een groot deel van de installatiebranche als het om de kennis en kunde bij het m.n. ontwerpen, maar ook installeren en onderhoud van warmtepompinstallaties voor particulieren gaat.
Zeker bij een vervangingsinstallatie (“gas-ketel er uit, wp er in”) komt er veel meer te kijken als alleen maar een wp “neer te pleuren en aan te sluiten”. De opleidingen gaan er (volgens Techniek Nederland - Doekle Terpstra) versterkt op inzetten, maar het duurt nog jaren! voordat het resultaat breed zichtbaar wordt.

- Ook hier mag je niet teveel verwachten. Tot nu toe was de cv-ketelmarkt  een NL-gebeuren met een paar spelers (veranderde ook door Europese overnames). De wp-markt is per se een globale markt, gelet op de vele verschillende merken op de RVO-subsidielijst. Een NL-installateur is gewend met twee of drie merken cv-ketels te werken (ook i.v.m. kortingen), maar op de wp-markt is dit nog lang niet uitgekristalliseerd.

Beste Geert en overige,

Een triest verhaal eigenlijk! Een enquête over slecht presterende warmtepomp installaties. Dus je wil weten wat de status is van de kennis binnen de installatie cq. advies branche! Het is simpel warmtepompen worden al ca 30 jaar lang succesvol industrieel toegepast en ook in de consumentenmarkt. In Nederland komt dit pas sinds enige jaren echt op gang! Een nieuwe slecht presterende warmtepomp installatie (ongeacht welk type) wordt uitsluitend veroorzaakt door een slecht advies en een slecht ontwerp en of uitvoering. Zo simpel is het! Er moet iets komen waaraan consumenten/bedrijven kunnen zien of ze de juiste adviseur/installateur hebben gekozen, een apart keurmerk voor warmtepompen adviseur/installateur oid.   

Warmtepompen zijn mooie duurzame apparaten met een lange levensduur bij de juiste keuze en gebruik! Mee eens het komt blijkbaar maar al te vaak voor dat het fout kan gaan bij een eerste niet juist overwogen keuze en ontwerp/configuratie van een warmtepomp installatie. Mijn inschatting het grote gebrek aan de juiste kennis is hiervan de boosdoener. De complete Branche is anno 2020 in het algemeen er nog steeds net echt klaar voor, met uitzondering van diverse adviseurs/installateurs die natuurlijk wel weten waar ze het over hebben. Het probleem is vindt het juiste advies en installateur maar eens!. De juiste kennis is groeiende en dat kost tijd. Een warmtepomp installatie is veel complexer in ontwerp tov de specificaties van de betreffende woning! Een goede opleiding duurt daarom ook langer en is kostbaar! 
Mijn lucht/water warmtepomp verhaal: 
Ik ben twee jaar gelden (2018) hierover een zelfstudie begonnen, alle informatie met name over de technische kant en ontwerp is wat speurwerk prima terug te vinden via Internet!. Uiteindelijk na een jaartje of wat zelfstudie bepaald waar mijn huis (mn. isolatie ed.) en CV afgifte systeem (lage temperatuur radiatoren) aan moeten voldoen voor een succesvolle lucht/water warmtepomp installatie (100% van gas af!). Mijn ontwerp op basis van een monoblock L/W warmtepomp voor 100% verwarming en warm sanitair water (monoblock geweldig apparaat, niet zo moeilijk om zelf te installeren). Via diverse berekeningen incl. het nodige tekeningwerk als geheel uitgewerkt incl. een kleine uitgevoerde aanpassing in het bestaande CV afgifte systeem. Zelf de installatie aanleggen was voor mij min of meer een mogelijkheid maar ivm garantie enz. bedacht om toch maar een paar installateurs uit te nodigen voor de levering en montage van mijn zelf ontworpen en gekozen merk L/W warmtepomp installatie. En ja hoor daar gaat het fout. De één had het te druk en de ander vertelde mijn dat hij problemen voorzag in het bestaande CV afgifte systeem (zonder argument wat dan niet goed zou zijn). Aan een derde gevraagd na aanlevering van alle gegevens voor de levering van apparatuur en had voorgesteld om de installatie zelf uit te voeren en of de leverancier bereid was om de installatie inbedrijf te nemen ivm garantie, helaas nee dus, deze constructie was men niet gewend. Kon wel compleet geïnstalleerd worden maar niet eerder dan over een jaartje!.
Om een lang verhaal hier wat in te korten, ik heb de warmtepomp incl. binnen unit en alle materialen zelf ingekocht bij een vakkundige leverancier die mijn ontwerp na toezending positief heeft beoordeeld (na een kleine correctie). Hierna alles zelf geïnstalleerd en succesvol in gebruik genomen. Subsidie netjes terug ontvangen, wel jammer voor toekomstige nieuwe gebruikers de subsidie is afgeschaft. Wel een halfjaartje bezig geweest met het inregelen van diverse parameters van de warmtepomp. Daar heeft een installateur natuurlijk ook geen tijd voor, bedenk ik me nu, iedere woning vraagt net weer om een iets andere optimale instelling, het is een kwestie van testen over een langere periode. De installatie is vanaf juli 2019 inbedrijf, alle berekeningen zijn uitgekomen! Had berekend ca 2800KWh aan elektra te verbruiken dat is na 11 maanden in gebruik zijnde ca 2550KWh geworden. Ok het was een slappe winter maar toch, het binnenklimaat nm. de warmteregeling is beter dan ooit te voren! Idem voor de warmwater voorziening. Kortom ik ben een uiterst tevreden en blije lucht/water warmtepomp gebruiker! Hieruit blijkt maar weer dat alle gevallen van niet goed werkende warmtepompen te wijten is aan ondeskundig advies enz. Een warmtepomp installatie vergt een forse investering deze zal zich zeker niet op korte termijn terug verdienen (uh valt mee door de zelfinstallatie), eea. is mede afhankelijk van wat de gas en elektra tarieven en belastingen ons gaat brengen in de toekomst, maar de warmtepomp installatie is wel een grote meerwaarde bij een eventuele verkoop van de woning en natuurlijk goed voor het milieu en de Groningers!
Overigens om mijn energie transmissie compleet te maken alle verbruikte KWh in de woning incl. die van de warmtepomp worden voor meer dan 100% gecompenseerd door zonnepanelen (100% nul op de meter, elektra en gas!) zelfs een overschot voor een toekomstige EV, even wachten op het juiste model met bidirectioneel laden (V2G).           

Nieuwleusen, 15 mei 2020.

Beste @Anne en de andere reageerders,

Gevraagd naar het doel van een eventuele enquête wil ik graag het volgende opmerken.

1. Het doel van de VEH is volgens mij o.a. leden dan wel consumenten te informeren over relevante zaken met betrekking tot hun onderkomen.
2.  Een onderzoek naar het rendement van (lucht) warmtepompen in welke vorm dan ook, zou ook de aankomende kopers van deze energiesystemen kunnen helpen.
3. In hoeverre er voldoende gebruikers van warmtepompen zijn binnen  het ledenbestand van de VEH om een onderzoek representatief te laten worden, kan ik helaas niet overzien.
4. In januari van dit jaar heb ik op advies van de communitymanager het een en ander op het bordje gelegd van de redactie van de VEH. Tot nu toe is er geen inhoudelijke reactie van de redactie, - ondanks gedane toezeggingen en herinneringsmail van mijn kant -, bij mij binnengekomen.
5. Mocht een reactie van de redactie definitief uitblijven dan zal ik dit onderwerp laten rusten.

Geert Nap

De warmtepompen is een nieuw terrein voor ons allen. Sowieso is dat wat complex. Als ik zie wat er bij mijn dochter aan de muur op zolder hangt, dan duizelt het gewoon. Ik snapte er al niets van. Zoveel kastjes en vaten. Zo negatief als de ervaringen van @darkfiber zullen niet alle ervaringen zijn. Zeker bij mijn dochter niet.

Enquêtes geloof ik ook niet. Grotere leugens zijn er bijna niet. Het is een leerproces van fabrikanten, installateurs en consumenten(organisaties)

Ook ontwikkelingen in de toekomst om het een en ander te optimaliseren en vereenvoudigen, zullen er ook komen.

Nieuwleusen, 7 mei 2020.

Beste VEH-ers c.q. reageerders op deze topic,

Dank voor jullie reacties so far. En inderdaad er zijn vele, vele overwegingen, die relevant kunnen zijn in dit verband.

@darkfiber constateert waarschijnlijk terecht dat er nog veel te winnen of te verliezen valt op dit energiegebied.

Over een eventuele enquête nog het volgende:

Ik ben niet van plan zelfstandig zoiets te organiseren, omdat ik simpelweg niet over de nodige deskundigheid beschik.

Vraag: zou de VEH de eventuele enquête moeten/kunnen oppakken volgens jullie?

Geert Nap

Warmtepompen is een heel nieuwe materie voor de installateurs. Standaard keteltjes plaatsen en onderhouden kunnen ze wel.

De warmtepompen zijn zo complex dat ze dit eerst moeten leren. Dat kan met een opleiding voor je topmonteurs. Mijn eigen ervaring en van mijn dochter zijn dat bedrijven bij de fabrikanten in de leer gaan. Die begeleiden de eerste installaties en stellen ook alles in bedrijf. Het mes snijdt aan 2 kanten. Installateur en fabrikant trekken samen op en leren van elkaar.

Dat als je een enquete wilt houden je vooraf moet weten wat het doel daarvan is.
Anders heeft het niet zoveel zin.

Overigens ben ik persoonlijk over het algemeen niet zo heel onder de indruk van de meeste enquetes. Om goede vragen en antwoorden te maken op basis waarvan je echte conclusies kunt trekken blijkt vaak toch een vak dat niet iedereen beheerst.
 

Zoals een wijs man ooit eens heeft gezegd:

Als het doel niet duidelijk is, is de weg er naar toe irrelevant.

(dat is niet heel erg Zen natuurlijk :))

Nieuwleusen, 5 mei 2020.

Beste @darkfiber, @Anne en @GerL 

Dank voor jullie inbreng.

Terecht stellen jullie dat het definiëren van de eventuele onderzoeksvragen een heel belangrijke voorwaarde is voor een goede enquête, die o.a. rekening houdt met het (technisch kennis) niveau van de gebruikers van de warmtepompen. 

Wat betreft het onderzoeksterrein nog het volgende: In de kop van mijn tekst schrijf ik over (lucht)warmtepompen en over alle tot nu toe geïnstalleerde warmtepompen, dus inclusief de luchtwarmtepompen.

Over de deskundigheid van de installateurs nog even het volgende. Doekele Terpstra, de voorzitter van de warmtepompclub, heeft in 2019 niet voor niets aangekondigd dat er 1200 opleidingsplaatsen worden gecreëerd op het werkterrein van de warmtepompen.

Geert Nap