Tja, daar is idd geen eenduidig antwoord op.
Het gaat er ook om wat voor jou belangrijk is.

Ik ben zelf aan het kijken of een type D iets voor mij is.
Je hebt daarnaast blijkbaar ook nog een tussenvorm.

Vaak bepaalt de bestaande situatie al wat mogelijk is:
aanleg van extra buizen voor een type D (of zelf type C) systeem
waar die nog niet zijn in een woning is vaak geen optie.

Voor beide systemen geldt overigens dat je ze idd moet laten aanleggen en onderhouden door iemand die er ruime ervaring mee heeft. Daar is het zeker in het verleden serieus mis mee gegaan, denk aan Vathorst. Persoonlijk ben ik daar niet bang voor. Maar ik zou ook zeker het systeem minimaal 1 keer per jaar laten nakijken en schoonmaken.

Theoretisch zou een centraal systeem eenvoudiger te onderhouden moeten zijn dan een decentraal systeem. Zeker als je wel ook overal filters gebruikt.
En dat is ook nog weer een pluspunt voor een ventilatiesysteem: je kunt meer controle krijgen over de luchtkwaliteit in je huis. 

De energie besparing hangt ook sterk af van hoe goed je huis al geïsoleerd is.
Als dat al perfect is gaat de besparing minimaal zijn, kan het zelfs zo zijn dat je meer energie gaat verbruiken. Bij een matig geïsoleerd huis kan de ‘terugverdientijd’ wel redelijk zijn.

Voor mij is de luchtkwaliteit overigens de belangrijkste factor. Ik wil graag zeker weten dat die constant goed genoeg blijft, ook als ik mijn huis steeds lucht dichter maak.

En ik vind het gewoon interessant :)

Anne.

@Janneman70 Het primaire doel van een ventilatiesysteem C of D moet het waarborgen van een voldoende luchtkwaliteit zijn, zoals @Anne al beaamt. Luchtkwaliteit is wel een wat vaag begrip.

Wat je kan meten en beïnvloeden is de CO2-concentratie en nu ook de fijnstof-concentratie (pm 2,5/10).

Met een ventilatietype C heb je voornamelijk invloed op het CO2-gehalte in de lucht, met een ventilatie type D kan je additioneel via de ingebouwde fijnstoffilters in principe ook de fijnstofconcentratie controleren.

Maar meten is weten en de ventilatiesystemen meten het CO2 vaak niet per ruimte maar alleen globaal en het fijnstof gehalte wordt door geen enkel systeem gemeten.

Dus als je wil weten wat de luchtkwaliteit per ruimte is moet je aparte meters aanschaffen.

Wat de ventilatieverliezen in het algemeen betreft is een ventilatiesysteem D sowieso superieur en niet te vergelijken met systeem C. Een type D systeem kan tot 85-90% van de warmte uit de uitblaaslucht weer aan de aangezogen buitenlucht toevoegen, een type C ventilatie blaast 100% naar buiten. Dit kan behoorlijk op het energieverbruik en het nodige verwarmingsvermogen schelen!

P.S.: Misschien kan je eerst beginnen met het meten van de CO2-concentratie in je huidige situatie?
Eventuele links naar bruikbare meters kan ik posten.

Uiteraard is de primaire taak van ventilatie het verbeteren / op peil houden van de luchtkwaliteit. Meten is weten ben ik dus ook erg voor Emmink meer mijn CO2 dan ook dmv domotica. Dit is niet heel precies en meer indicatief. Ik heb nu een type C ventilatie maar kan redelijk makkelijk naar D. Ik snap dat ik hier ‘energiewinst’ mee kan behalen maar met 2 a 3 setjes filters per jaar en een reinigingsbeurt haal ik dat dan terug? Ik ben niet ontevreden over C maar besef wel dat het ‘beter of anders’ kan.

@Janneman70 - Een kant en klaar antwoord op jouw vraag is helaas niet mogelijk. Als je tevreden bent kan je het natuurlijk zo laten, anders zou je moeten gaan "rekenen".

Voordeel van een C-systeem is dat je de ‘verse’ lucht kunt binnen laten (mits voldoende roosters in de woning **) , op de plekken waar je het sterkst wenst te ventileren. Bij ons vast de slaapkamer. Daarnaast,  koele slaapkamers (vinden wij) zijn ook in de winter comfortabel.

Als je woning overwegend met vloer verwarming wordt verwarmd, is het warmte verlies trouwens aanmerkelijk minder.

Maar ook nadelen. De voor de ventilatie roosters hangende vitrage mag 2 x per jaar in bad ! Deze functioneren dus duidelijk als stoffilter 

Bij ons (we hadden de keuze !) viel de D-ventilatie af door het enorme pijpsysteem door de bungalow. Wij zuigen nu op 3 plekken af, welke centraal gelegen in de woning liggen, de toilet en de beide badkamers. De circulatie gaat gewoon via de spleet onder de deuren door (ons huis is drempelvrij).

De keuze is dus ook erg afhankelijk van het soort woning. Bijvoorbeeld bij 3 verdiepingen en de ventilatie unit op de 3e wordt het toch een heel bouwwerk.

** Wij hebben rondom  totaal zo'n 8 ventilatie roosters. In de winter kunnen we dus afhankelijk van de windrichting, enigszins sturen op warmte verlies (vrijstaande bungalow)

Hebben een 3 tal CO2 meters hangen, maar daar heb ik nog nooit een verontrustende melding van gehad.

Wens je bij een C-ventilatie die warmte terug te winnen, dan zijn ook daar oplossingen voor, zoals Itho, Ocron en Daalderop WTW Warmtepomp. Deze werkt met een warmtepomp, welke de warmte uit de afgezogen lucht met een COP waarde tot 5,5 omzet naar warmwater. Gekoppeld aan de CV, wordt de warmte wordt zo terug gevoerd naar de woning. Zeker in combinatie met vloer verwarming een prachtige oplossing (helaas niet de goedkoopste)

s zoek op dit forum op: Itho-Daaldero HP-25Mi ]

Succes, Rob.

Mocht je van plan zijn om ooit een warmtepomp te gaan gebruiken om je huis te verwarmen, dan is het voordeel van een D-systeem dat je door de 85%-90% terugwin uit de ventilatie lucht een kleinere en dus ook goedkopere warmtepomp kan nemen.

Mocht je airco’s overwegen om te koelen, dan hoef je niet in alle ruimtes een airco te hebben, een paar zijn genoeg en het D-systeem verspreid dit door je hele huis.

Op LinkedIn kwam ik een interessant artikel [1] tegen waarin wordt gewezen op een experiment dat balansventilatie met mechanische ventilatie vergelijkt [2].

Het experiment bestond uit de vergelijking van een aantal identieke energiezuinige woningen in Kortrijk (België). In van een deel van de woningen was balansventilatie en een ander deel was mechanische ventilatie geïnstalleerd. Het verschil in energieverbruik bleek veel kleiner dan verwacht.

Analyse gaf aan dat het verschil kan worden verklaard uit het temperatuurverschil tussen de woonkamer en slaapkamers. Bij de meeste beschouwingen wordt verondersteld dat het hele huis binnen de thermische schil dezelfde temperatuur heeft. Dit is niet waar, in de meeste huizen is de temperatuur in de slaapkamers lager dan in de woonkamer. Hierdoor is bij mechanische ventilatie het ventilatieverlies en het warmteverlies in de slaapkamers lager dan verwacht. Bij balans ventilatie geeft dit verschil juist een verhoging van het energiegebruik. De balansventilatie wisselt warmte uit tussen instromende buitenlucht en alle uitstromende binnenlucht. De lucht die in het huis wordt ingeblazen, heeft een tussenliggende temperatuur, dus lager dan in de woonkamer en hoger dan in de slaapkamers. De balansventilatie werkt daardoor als een warmtepomp, die warmte van de woonkamer naar de slaapkamers pompt. Daardoor is een grotere warmtevraag te verwachten.

Uit het commentaar onder het LinkedIn artikel blijkt dat een belangrijk bezwaar tegen de experimentele opzet is dat een geavanceerde gezoneerde mechanische ventilatie wordt vergeleken met een basale balans ventilatie, die zonder zonering de hele dag staat te draaien. Men concludeert dat zonering van de ventilatie een essentieel onderdeel van de ventilatie is. Andere aspecten die een rol spelen is dat balansventilatie meestal als comfortabeler wordt ervaren, maar ook hogere kosten heeft.

Bronnen

1. Bas Hasselaar, Balansventilatie niet energiezuiniger dan natuurlijke ventilatie, https://nl.linkedin.com/pulse/balansventilatie-niet-energiezuiniger-dan-natuurlijke-bas-hasselaar

2. Derycke, E., Bracke, W., Laverge, J., and Janssens, A. – Energy performance of demand controlled mechanical extract ventilation system vs mechanical ventilation systems with heat recovery in operational conditions: Results of 12 months in situ-measurements at Kortrijk ECO-Life community. Ghent University, Departement of Architecture and Urban Planning.

@Paul Holscher Mijn advies/conclusie: Combineer de vraaggestuurde C-ventilatie met de WTW-ventilatie tot een vraaggestuurde (CO2) D-ventilatie, misschien op zonebasis (leef- slaapruimte, dus dag- nachtritme).

Je kan trouwens de WTW-ventilatie in de zomer quasi uitschakelen en als een soort C-type gebruiken door de “by-pass-functie” te gebruiken om alleen koelere (gezuiverde) buitenlucht naar de slaapkamers te blazen.

En in de winter: Als je aan nachtverlaging doet heb je 's nachts sowieso koelere lucht welke je naar binnen blaast.

Just my 2 cts

C-ventilatie is afhankelijk van de ventilatie roosters in de kamers.

Ventilatie roosters zijn heel vervelende gaten naar buiten. De lucht doorlaat is sterk afhankelijk van de winddruk (of onderdruk) rond het huis.

Ik heb nu C-ventilatie. Ik ben naar D-ventilatie aan het kijken waarbij het trappenhuis als retour dienst doet. Alle kamers komen hier op uit. Per kamer moet in het bovenlicht boven de deuren een ventilator komen. Deze moet alleen regelen als een deur dicht is.

Zowel de centrale unit als de decentrale units moeten CO2 gestuurd worden. Het voornaamste aandacht punt is de geluidsproductie van de ventilatoren.

Per kamer blijft er een ventilatie rooster zitten. Als het goed is, moet dit dan altijd gesloten zijn.

Ik heb met een sterk vereenvoudigd model geprobeerd na te gaan wat de invloed van zonering en vraagsturing kan zijn. Onderstaande tabel geeft de resultaten, in een bijlage geef ik aan hoe ik hieraan ben gekomen en wat de belangrijkste beperkingen zijn.

Ik heb onderscheid gemaakt tussen drie situaties: geen zonering, waarbij het huis de hele dag op een constant niveau wordt geventileerd, een gezoneerde situatie, waarin een dag- en een nachtzone bestaat die slechts een deel van de dag wordt geventileerd en een vraaggestuurde situatie, waarin het ventilatievolume afhangt van de CO2 concentratie. Tussen haakjes staan de gebruikte ventilatie factoren. Ik heb het verwachte energieverbruik steeds genormeerd op de situatie van de niet-gezoneerde mechanische ventilatie. Voor de pomp hetzelfde gedaan.

Tabel Ventilatieverlies en pompverlies voor verschillende systemen vergeleken

Als ik dit vergelijk met de resultaten van het Gentse onderzoek zie ik een redelijke overeenkomst: het energie verbruik bij de niet-gezoneerde balans ventilatie is wat hoger dan een vraaggestuurde mechanische ventilatie en in die situatie vraagt de pomp bij de balansventilatie aanzienlijk meer energie (5 maal zoveel, in het Gentse onderzoek werd 4.5 gevonden). De conclusie is dat het verschil ontstaat in de zonering en de vraagsturing.

@Janneman70 Het is dus belangrijk dat het de apparatuur vraagsturing kan doen. Bij dezelfde sturing is balansventilatie een stuk energiezuiniger. Brink biedt vraagsturing aan op hun systeem. Misschien is het apparaat van IthoDaalderop daar beter in, en kun je overwegen om de Mixfans van Brink te combineren met de WTW van IthoDaalderop.

Balansventilatie kan natuurlijk wel andere voordelen hebben, zoals je suggereert: geen koude lucht instroom en betere filtering van ingestroomde lucht. Maar omdat een mechanische ventilatie die vraag gestuurd is, vaak een lagere luchtstroom oplevert, verhoogt vraagsturing misschien ook wel het comfort. Een verschil ontstaat ook in de hogere temperatuur van de slaapzone.

@DolfS Ook ik ben nieuwsgierig naar het geluid van de apparatuur.

@Paul Holscher

Ik ben al een tijdje aan het meten met een gecombineerde CO2, temp en vochtmeter. Wat daarbij opvalt is de enorme invloed van het koken op de CO2 in huis.

Als je aan het koken bent (op aardgas) wordt de CH4 omgezet in CO2 + H2O.
Ondanks dat de ventilator tijdens het koken op stand 3 wordt gezet, schiet het CO2 niveau naar 1600 ppm. Het duurt een paar uur voordat dit is weg geventileerd.

Als ik de schuifpui open zet op een kier van 10 cm, heeft dit nauwelijks invloed op het CO2 niveau dat bereikt wordt.

Ik houd als maximale streefwaarde in de verblijfsruimten voor het CO2 niveau 1200 ppm aan. Op de plekken waar gestudeerd wordt, is de streefwaarde maximaal 800 ppm.

Ik overweeg om eerst over te gaan op inductie koken zodat ik een stabieler CO2 niveau in huis krijg.

Voor het inductie koken moet er ook een 3 fase aansluiting komen. De groepsverdeling moet dan ook anders omdat je dan van 1 x 35A naar 3 x 25A gaat. Dus de meterkast moet dan ook ‘op de schop’.

@DolfS  Graag merk en type meter vermelden (CO2, vocht en temp.)? Hier 2 verschillende in gebruik: tSense display aan de muur (CO2, vocht, temp.) en een mobiele Aranet4 ( CO2, temp., vocht en luchtdruk).

Mijn streefwaarden zijn trouwens  < 900 ppm.
Door elektrisch koken zie ik geen waardes boven de 1000 ppm, alleen bij meer  dan 4 personen wordt het lastiger met de MV in de woon/eetkamer/open keuken.

In de “intellectuele ruimtes” zit ik op dit moment meestal  op < 700 ppm (corona effect?).

@darkfiber 

Ik heb een Netatmo. Die geeft grafieken op je mobiel. Je kunt alles heel lang terug zien.

Ik heb er maar 1. Die verplaats ik naar een andere ruimte als ik ergens de CO2, temp en vocht wil volgen.

Als er meer personen in de kamer zitten, zie je de meter langzaam omhoog gaan. Als je kookt gaat het veel sneller.

Elektrisch koken geeft geen CO2 uitstoot in de keuken (tenzij je het eten laat verbranden ).

Uit het verleden weet ik dat de dampdruk (van water) zich heel snel egaliseert in ruimtes die een open verbinding met elkaar hebben. Bij CO2 is dat om de 1 of andere reden niet het geval. Zelfs als de schuifpui redelijk open staan, zie je de CO2 toch op lopen.

@DolfS Mijn verklaring voor de veel langzamere “egalisatie” van CO2 t.o.v. van H2O:

Een molecuul CO2 is 2,44 keer zwaarder dan een molecuul H2O, wat dit voor de diffusiesnelheid betekent heb ik (nog) niet opgezocht.

@DolfS 

De  overweging  om over te stappen naar elektrisch koken ivm de CO2 is eigenlijk een onjuiste. Het gaat niet om de CO2. Dat is een ongevaarlijk gas. Het gaat om de luchtverversing. De CO2 is een mooie meetbare waarde. Dat terwijltijdens het koken de CO2 omhoog gaat terwijl de ventilatievoud hoog is omdat de afzuigkap extra ventileert. Alleen tijdens aanbranden geld dat niet, maar ook met elektrisch koken kan dat gebeuren.

@Rakker   Om met het laatste te beginnen: De hoeveelheid CO2 welke bij het “aanbranden” vrij kan komen is nihil. Er (ver)brand namelijk eigenlijk niets. Je produceert voornamelijk alleen maar C (koolstof).

CO2 is geen ongevaarlijk gas, ook N2 is niet ongevaarlijk, zelf O2 niet, alles hangt van de concentratie en de druk af. - Langere tijd meer dan 8.000 ppm CO2 (0,8vol%) en je hebt toch echt een levensgroot probleem. (geademde lucht bevat ca. 4vol% CO2).

@darkfiber 

Je hebt natuurlijk helemaal gelijk. Met CO2 worden ook kippen en varkens verdoofd voordat ze geslacht worden. Je begrijpt vast wel wat ik bedoelde. 

Bij het aanbranden komen er veel gevaarlijkere stoffen vrij dan CO2 en C. Koolstof zal in de vorm van koolstofverbindingen in de lucht komen te hangen.

Het normale extra  ontstane CO2 bij het verbranden van aardgas is onschuldig voor de mens. De ventilatie is niet nodig om de CO2 te verwijderen, maar om voldoende frisse lucht binnen te krijgen en gebruikte ingeademde lucht te verwijderen.  Zeker nu in de Coronatijd. In de scholen hangen niet voor niets nu vaak CO2 meters.

@Rakker

@darkfiber

Bij het koken zie de CO2 wel omhoog gaan en het vocht nauwelijks.

Waarom wordt dan aangeraden om de ventilator op stand 3 te zetten?

Met andere woorden: wat moet er dan afgevoerd/ververst worden?

Mij zoon klaagt over hoofdpijn als gedurende de nacht het CO2 niveau boven de 1600ppm is terecht gekomen.

Als dat hoofdpijn probleem niet aan de CO2 ligt waar kan dit dan wel aan liggen?

@DolfS Ik ben het ook niet helemaal eens met dat wat @Rakker schrijft. Zeker niet met de onschuldige CO2-concentratie door het koken op gas.

Over de fysiologische effecten van een verhoogde CO2-concentratie zijn er voldoende onderzoeken te vinden. Effecten zijn vaak al boven de 1200 ppm significant: hoofdpijn en concentratie storingen - daarom wordt ook ook in klaslokalen gemeten.

En de ventilatie is wel degelijk bedoelt om de CO2-concentratie omlaag te krijgen (door vervangen van de CO2-rijke door verse buitenlucht).

@darkfiber

Wat @Rakker  zegt is dat CO2 slechts een ‘indicatie’ gas is. Als de oorzaak anders is dan door uitademing (zoals in een klas) dan maakt het CO2 niveau eigenlijk niet zoveel uit.

Het zou dus eigenlijk een beetje vergelijkbaar met ‘pijn’ zijn. Dat geeft op zich geen indicatie van de oorzaak maar alleen dat er iets misschien niet in orde is. Dus meer een (vals) alarm signaal.

Het gaat om de ventilatievoud. D.w.z. het aantal keren per uur dat de lucht ververst wordt. Mensen blazen niet alleen CO2 uit maar ook vocht en andere minder frisse gassen. Ook materialen in een slaapkamer kunnen allerlei stoffen uitstoten. 1600 ppm is ook wel hoog. Dan gaat het zuurstofniveau ook echt wel omlaag. Daar kan de hoofdpijn wel door komen.

@darkfiber heeft het over 8000 ppm. In mijn gedachten is een CO2 niveau boven de 5000 al dramatisch.

Zoals @DolfS het zo mooi noemt dat CO2 meer een indicatiegas is voor voldoende ventilatie. CO2 is makkelijk te meten, maar in het geval van koken op gas is die CO2 ongevaarlijk. Er wordt toch extra geventileerd.

@Rakker

Als je een feestje hebt en je vergeet de ventilator op 3 te zetten dan gaat de CO2 zo naar 3000ppm.

Toen ik nog geen CO2 meter had, liet ik de ventilator meestal op stand 1 staan. Voornamelijk omdat stand 2 teveel geluid maakt.

Ik heb nu een soort 1,5 stand gemaakt, daarmee krijg ik de CO2 naar 1200ppm als er 4 man in huis zijn. Je hoort dan de ventilator niet in de slaapkamers.

Op stand 2 gaat het CO2 niveau naar circa 800ppm. Dat is dan de stand overdag geworden.

Ik denk niet dat het zuurstof niveau erg van invloed is. Dit is standaard 21% en een paar ppm minder zal niet erg veel invloed hebben op je welbevinden.

Omdat bij mij de ventilator niet automatisch wordt bediend, gaat tijdens het koken het CO2 niveau flink omhoog. Want meestal vergeten we de knop op 3 te zetten.

@DolfS 

Aha, nu wordt mij wat duidelijk waarom bij jou de CO2 bij het koken zo omhoog gaat. Want daar heb  ik geen last van. Tenminste nooit opgevallen.

Jij hebt 1 ventilatiesysteem met 3 standen waarmee ook de afzuigkap bediend wordt. Ik heb naast 3 standen ventilatiesysteem een aparte afzuigkap direct naar buiten. Ook een dichte keuken zal hier nog helpen.

Bij mij is de keuken open naar de kamer toe.

Ik heb de CO2 meter bij de kamerdeur staan op de verwarming thermostaat. Dat is circa 5 m van het gasstel verwijderd.

@DolfS CO2 is zeker het indicator gas voor ventilatie wat ook nog makkelijk te meten is,
maar het is ook het gas wat als eerste “gezondheidsklachten” veroorzaakt of eigenlijk eerst het welbevinden negatief beïnvloed. De 8000 ppm CO2 heb ik trouwens ook als levensbedreigend genoemd ("levensgroot” probleem).
@Rakker Idd. een 0,3% (3000ppm) lager zuurstofgehalte zal je niet opmerken en aan een lager O2-gehalte in de buitenlucht kan je prima adapteren, maar dit duurt dan soms wel enkele dagen.