Kernenergie kan ons niet helpen bij de energietransitie


Reputatie 7
Badge +2
  • Verduurzamer
  • 864 reacties

Met enige regelmaat, zeker rond de verkiezingen, komt de suggestie langs om kernenergie (via splitsing) te gebruiken als lage CO2 uitstotende energievoorziening.

Die vorm van kernenergie zal ons echter niet kunnen helpen in de energieprestatie.


Als je kijkt naar de centrales die nu echt in aanbouw zijn in Europa, dan is duidelijk dat het bouwen van een nucleaire centrale duur is en lang duurt.
Altijd veel duurder en langer dan geschat.

In Finland wordt aan de Olkiluoto 3 gebouwd.
Daarmee is mee begonnen in 2005, deze zou in 2010 online gaan en € 3 miljard kosten.
Dat is intussen niet eerder dan Q2 2022, en al tegen de € 12 miljard, waarbij het Franse bedrijf dat het bouwt min of meer genationaliseerd is omdat het anders failliet was gegaan.

In Frankrijk gaat voor Flamanville 3 net zo'n verhaal op.
In 2006 mee begonnen, zou in 2012 online komen en € 3,3 miljard  kosten.
Ook gebouwd door een min of meer Frans genationaliseerd bedrijf.
Dat is intussen niet eerder dan eind 2023 en ca € 20 miljard geworden.

Dus zelfs als direct na de formatie de overheid besluit om te gaan beginnen aan het proces
en de vele miljarden extra kosten op zich te nemen, dan nog zal het waarschijnlijk een 25 jaar duren voordat een centrale ‘online’ komt.

Dan is het dus al bijna 2050, het moment waar we niet moeten gaan beginnen met omschakelen, maar liefst al een tijdje klaar moeten zijn.

Het financiële plaatje maakt het ook een vrij hopeloze zaak.
Zo zijn in de UK de afgelopen jaren meerdere projecten stop gezet,
met miljarden aan afschrijving, omdat de commerciële partijen liever hun verlies namen dan nog veel meer geld er in te verliezen.
Dat zou de overheid dus allemaal op zich moeten nemen.
Een vrij dure keuze met niet heel erg veel garanties op slagen.

Een bijkomend probleem is dat de capaciteit die wel wordt gebouwd ook nog niet eens voldoende is om de bestaande capaciteit te vervangen.
In de UK gaan tot 2030 bijvoorbeeld 6 van de 7 centrales offline.
De plannen om die te vervangen zijn zoals gezegd grotendeels geschrapt, met alleen nog een plan in concept fase dat door de regering wordt gesteund om de enorme energie problemen die op hen af komen mogelijk het hoofd te kunnen bieden.
In Slovakije wordt gebouwd, maar ook die zijn vooral ter vervanging van centrales die uit zijn gezet omdat ze niet veilig genoeg werden beschouwd.
Nog een ander voorbeeld is Doel in België die ook staat te kraken en piepen en is bijna vaker offline is dan online vanwege veiligheidsissues.

Dus zelfs  als je aan alle andere uitdagingen rond kernsplitsing voorbij gaat,
zal deze techniek geen (extra) bijdrage kunnen leveren in de energietransitie.


Kernfusie daarentegen zou al onze energie vraagstukken oplossen.
Helaas blijft dat, net zoals grafeen accu’s (nog) steeds iets van de toekomst.

Anne.

(ik had dit stukje eerder op een verkeerd subforum gezet waardoor het niet goed zichtbaar was)


48 reacties

Reputatie 7
Badge +2

Een aantal van de standpunten tegen kernenergie,
ook die van type 4 centrales, zijn niet achterhaald en zullen ook niet achterhaald worden.

Zoals al aangegeven bestaat type 4 niet. Er is al jaren sprake van dat het er ‘binnenkort’ komt, maar dat wordt ook al jaren van kernfusie en grafeen accu’s gezegd.

Zelfs als type 4 over 10 jaar gebouwd zouden kunnen gaan worden, dan nog is er geen reden aan te nemen dat die sneller of goedkoper gebouwd kunnen worden dan de huidige projecten (type 3b?).

Dus voor 2050 zullen die niet online zijn.
We moeten dus niet naar kernenergie kijken voor energie levering tussen nu en 2050.

Een ander argument zijn de kosten.
Ook type 4 reactoren zullen een groot risico hebben dat door commerciële partijen niet kan worden afgedekt. Hetzelfde geldt voor een garantie stelling van een paar honderd jaar. Want ook als een centrale weer is afgekoppeld moet die nog lange tijd in onderhoud en bewaakt moeten worden.

Dat zijn allemaal dingen die alleen een overheid kan doen.
En waardoor de prijs per kWu veels te hoog zou worden om commercieel vatbaar te zijn.

Ik verwacht overigens dat er zeker wel een aantal centrales nodig zullen zijn aangezien er een groot aantal bestaande centrales toch echt tegen het einde van hun termijn beginnen te lopen.
Doel in België staat bijvoorbeeld vaker stil dan dat het nog een bijdrage kan leveren?

Maar de komende 30 jaar verwacht ik alleen maar een afnamen in nucleaire capaciteit.
Daar hebben we in die periode dus niet veel aan.

Dat de regering toch wil gaan inzetten op nucleaire energie, wil dus eigenlijk alleen zeggen dat ze Borsele langer open willen houden dan origineel is afgesproken. Wat dat wil zeggen voor de veiligheid is dan weer een andere vraag. Maar het bijbouwen van nwe centrales, 3b of 4, zal zeker niet binnen nu en 20 jaar gerealiseerd kunnen zijn. Voor de rest is het dus gebakken lucht.

Anne.

Reputatie 2

Beste Anne. Dank voor je reactie. Hierbij wat aanvullingen.

Er draaien al meerdere SMR hoge temperatuur 4e generatie centrales in China sinds 2021. Enerzijds draait een gasgekoelde 4e generatie SMR centrale die al compleet uitontwikkeld is.
Een tweede proefcentrale is een Thorium centrale met gesmolten zout die in de woestijn staat in China. Deze centrales hebben geen waterkoeling nodig en zijn bij uitstek geschikt voor afgelegen plaatsen als een woestijn. Thorium is voor China en India van belang, omdat zij daarvan grote voorraden hebben.

De eerste Thorium SMR starten productie in China rond 2025. De eerste productie centrales zijn voor intern gebruik om kolencentrales te vervangen en de noodzaak daarvan is nergens een discussie. Vanaf 2030 worden die centrales dan in grote getale geëxporteerd.
In Nederland moeten we dan een miljard investeren om een aantal te reserveren. Nu al moeten we bedingen dat onze experts meekijken naar opzet en bedrijfsvoering. Op die manier krijg je betere centrales en houden we de vaart er in.

Waarom is dit zo belangrijk?
Het alternatief zijn klassieke licht water reactors die meteen commercieel leverbaar zijn, maar inherent niet-veilig en die ons opzadelen met een groot afval probleem. Politiek zal de druk steeds groter worden om die toch in te voeren, als de burgers de grote hobbels van de energie transitie gaan ervaren. En dan is het te laat voor zeer veilige Thorium reactors zonder een groot afval probleem.
Een kant en klare veilige Thorium centrale is dan bittere noodzaak. En de kernenergie hoogleraren adviseren sterk om nog even te wachten op die inherent veilige centrales met minimaal afval probleem.

Voordelen
Veel voordelen van Thorium SMR hebben we in voorgaande posts gezien. Maar een Thorium centrale is ook veel effectiever en daarmee veel goedkoper dan een licht water reactor. Even wat techniek:
Klassieke reactor: lage temperatuur (300 graden) en hoge druk.
Thorium SMR: hoge temperatuur (800 graden) en lage druk.
De hoge druk vereist een speciaal reactorvat die bij Thorium SMR niet nodig is en hoge druk is altijd moeilijker te beheersen. De efficiency=1-Tlaag/Thoog dus bij Thorium SMR veel hoger. Ook wordt de brandstof bij Thorium SMR bijna volledig verbrand en heb je daarom heel weinig kort levend (300 jaar) afval. En dat afval kun je in dezelfde centrale weer verbranden en onschadelijk maken.

Dergelijke 4e generatie SMR centrales worden in een fabriek in serie gebouwd. Dat lost meteen de prijsonzekerheid en de bouwtermijn onzekerheid op. Die onzekerheden ontstaan doordat je de centrale op de uiteindelijke locatie bouwt en omdat je door een proefperiode heengaat. Bij serieproductie in een fabriek is dat snel opgelost en de kant en klare SMR centrales worden met een vrachtwagen naar de bestemming vervoert.

Toepassing
De nieuwe generatie modulaire (Thorium) centrales kun je heel flexibel inzetten. Bij de huidige kolen/gas/biomassa centrales die moeten sluiten, kun je alleen het stookgedeelte vervangen door een of meer modulaire centrales en de rest zoals de generatoren kun je hergebruiken. Dan converteer je vuile kolencentrales naar groene CO2 vrije centrales. Ik vermoed dat dit de Chinese aanpak is, waarbij de (50!) nieuwe kolencentrales die nu gebouwd worden, later omgezet worden naar groene CO2 vrije SMR centrales.
Een andere benadering is de modulaire centrales lokaal in te zetten in een zon/wind/modulaire centrale driehoek. Het grote voordeel is dat je zo grotendeels het probleem van leverzekerheid en van het transportnetwerk oplost. Bedenk dat je een Thorium SMR centrale in capaciteit kunt sturen (20% - 100%) door warmte in het zout op te slaan.
Het is belangrijk dat actiegroepen die zich (terecht) inzetten voor het sluiten van de klassieke generatie 2 kerncentrales, hun focus gaan zetten in het bevorderen van de nieuwe generatie 4 groene (Thorium) centrales. Maar dat is wel even wennen.

Meer lezen?

Zoek op Smal Modular Reactors of 4th Generatie Reactors.

Dit is een erg goed en realistisch verhaal van professor Jason Steffen.
Ook wordt duidelijk dat je met een generatie IV reactor door de hoge temperatuur en de modulaire opbouw heel veel nieuwe mogelijkheden krijgt.
https://www.youtube.com/watch?v=t4KaH9qnx4k

Reputatie 6
Badge +1

Kernenergie is inderdaad duur, maar waarschijnlijk gewoon nodig. Ik zie het niet gebeuren dat het hele land vol komt te staan met windmolens en zonnepanelen. En dan nog hebben we energie nodig 's nachts en bij windstil weer. Met een subsidiesysteem heb je dan kernenergie mogelijk kunnen maken.

Dan heb je nog een probleem. Een kernenergiecentrale is slecht regelbaar. Die kunnen bijna niet afregelen als er toevallig wel veel groene energie opgewekt wordt.

Daar zijn natuurlijk wel (dure) oplossingen voor. Een daarvan zou zijn om naast een kernenergiecentrale een waterstoffabriek te bouwen. Zodat de centrale gewoon altijd kan doordraaien. Er zijn natuurlijk ook deels accusystemen en regelsystemen om het net qua verbruik te balanceren. Want een auto opladen hoeft natuurlijk niet vanaf 18.00 opgeladen worden. Als het op de gewenste tijd maar vol is.

Als het echt nodig zal zijn in de toekomst, hoeft het natuurlijk geen 25 jaar te duren. De ontwikkelingen in de techniek kunnen heel snel gaan als het echt nodig is. Het is kiezen voor nieuwe technieken of toch veel langer de traditionele brandstoffen gebruiken.

Reputatie 6
Badge

@Aart Het gebrek aan systeem denken leidt inderdaad tot op zich zelf staande discussies die nauwelijks een bijdrage aan echte oplossingen opleveren. Ik heb dat ook bij de informatie van milieu centraal nog niet echt terug kunnen vinden, (misschien ook wel niet goed gezocht).

Tot nu toe lees ik dat de kerncentrales waar we we ons op richten niet geschikt zijn voor het verwerken van een fluctuerende energie vraag. In Frankrijk wordt daar wel mee geëxperimenteerd maar heldere conclusies heb ik nog niet gevonden.

Onze energietransitie wordt gekenmerkt door 2 ontwikkelingen die beide (gelijktijdig) aangepakt moeten worden. Enerzijds groeit de totale behoefte aan elektrische energie door steeds verdergaande elektrificatie; Warmtepompen en E-mobiliteit in de residentiële omgeving vragen een veelvoud van wat 5 jaar geleden werd verbruikt. Anderzijds wordt de infrastructuur door de groeiende decentrale opwekking ineens geconfronteerd met “2-richtingsverkeer” in de energiestromen; daar is deze structuur, met uitzondering van het hoogspanningsnet,  nooit voor ontworpen en gebouwd.

In dit spanningsveld lijkt een inzetten van gecentraliseerde opwekking, zoals kerncentrales, maar een  potentieel deel van een oplossing. Op dit moment zit de zwakste schakel echter op een andere plek. We moeten iets beters bedenken voor het 2-richtingsverkeer in het distributienet. Opwekking en verbruik in dit distributienet moet veel beter op elkaar worden afgestemd.

In magazine van juni 2021 over kernenergie staat geschreven” Kernenergie is de enige CO2-vrije energievorm die …..”. Hier ben ik het niet mee eens omdat ik me afvraag hoeveel fossiele energie het kost om een kernreactor te bouwen? Hoeveel fossiele energie kost het om de grondstoffen te verkrijgen? Hoeveel fossiele energie kost het om het afval op te slaan (een idee is om het radioactieve afval in Nederland, middels mijnbouw, onder een kleilaag op te slaan). Enz.

Reputatie 7
Badge +2

Die uitspraak is volgens mij van de directeur van Borssele?
Dat zal een vrij groot ‘wij van WC eend’ gehalte hebben en moet je dus met een beetje zout nemen.
Hij stapt ook vrij makkelijk over 1 van mijn bovenstaande punten heen: de enorm hoge kosten.
En dat voor een oplossing die maar tijdelijk respijt biedt, wel tot aan het eind der tijden -nog niet bestaande - oplossingen behoeft en niet op tijd beschikbaar zal zijn om een wezenlijke bijdrage te leveren bij de energie transitie.

Kortom: iedereen die denkt dat nucleaire splitsing ons kan helpen heeft volgens mij niet goed naar de realiteit gekeken O:) 


Volgens dit onderzoek zou de cradle-2-cradle CO2 productie van een nucleaire centrale tussen de 1,4g en 288g per kWu liggen, met het gemiddelde 66g/kWu. Daarmee is het dus zeker niet CO2 vrij.

Anne.

Reputatie 2

Het grote risico is dat partijen elke kernenergie dwangmatig willen uitsluiten, terwijl dat gebaseerd is op achterhaalde standpunten, In een energietransitie krijgen we zoveel problemen, dat voorstanders toch kerncentrales door kunnen drukken. Zij kijken dan naar de markt van snel leverbare klassieke centrales die niet echt veilig zijn en moeilijk kernafval produceren. Dat is dus echt het kind met het badwater weggooien!

De kernenergie hoogleraren en andere experts adviseren dringend om even te wachten op inherent zeer veilige generatie 4 centrales die geen of weinig en relatief kortlevend afval produceren. Ook zijn die generatie 4 centrales financieel voorspelbaar en betaalbaar omdat ze fabrieksmatig in serie gefabriceerd worden. Gezien de huidige ontwikkelingen wereldwijd komen die centrales binnen 10 jaar ter beschikking.

 

Reputatie 2

Een kerncentrale is niet de vervanger van alles, maar een noodzakelijk puzzelstukje in het geheel.
Om de energietransitie goed en effectief te doen hebben we systeemdenken nodig. Daarmee worden alle puzzelstukjes (zon – wind – opslag – kernenergie – transport) optimaal samengesteld.
Ook moet die systeemarchitectuur dynamisch zijn want de puzzelstukjes worden steeds verder ontwikkeld en er komen ook nieuwe bij (opslag, groene kernenergie). En de overheid moet regie voeren om dat systeemdenken effectief te implementeren. Want de energietransitie moet echt gecoördineerd worden. En niet via de RES de uitvoering en coördinatie over de schutting van gemeentes te gooien, want die missen de noodzakelijke kennis.
Het systeemdenken wordt al veel langer betoogd door de groene paus Wouter van Dieren die ook meewerkte in de Club van Rome. Niet de eerste de beste en ik ben het hartgrondig eens met zijn betogen.


De IEA en IPCC zeggen dat kernenergie nodig is. Niet iets dat alles oplost maar als puzzelstukje in het geheel. Maar wat betekent dat?
Zij werken met scenario’s die gebaseerd zijn op aannames. Bijvoorbeeld nu gebruiken we 100% elektriciteit, maar als je alles elektrificeert inclusief industrie, hoeveel is er dan nodig? De schattingen afhankelijk van de aannames variëren van 200-400% met hogere uitschieters. Dus we hebben nog veel groei nodig. Dan is het onverstandig om puzzelstukjes maar even af te wijzen. Prof Turkenburg zei recent in een TV programma dat we het met alle puzzelstukjes niet redden en hij adviseert om ook gascentrales in reserve te houden.


En dan de kosten en de tijd om een kerncentrale te bouwen.
Zie de analyse van de fysicus Sabine Hossenfelder op Youtube. Zoek of Google dan naar “Is nuclear power really that slow and expensive as they say?”.

  • De kosten van kernenergie is twee keer zo duur als zon/wind. Maar een constante energiebron mag duurder zijn dan een intermittent energiebron (wind/zon) waar we bovendien extra kosten voor opslag hebben.
  • En de bouwtijd van een kerncentrale in Europa is 6 jaar (tegen 4 jaar in Japan).
Reputatie 7
Badge +2

@Aart Het zal je niet verbazen dat ik wel het 1 en ander heb aan te merken op die video van Hossenfelder. Die is zo eenzijdig en slecht dat ik me niet aan het gevoel kan onttrekken dat ze vooral een promotiefilmpje heeft geprobeerd te maken.

Dat de bouwtijd 6 jaar zou zijn slaat mijns inziens helemaal nergens op.
Je moet kijken naar de realisatietijd.

Waar je naar moet kijken is de hoeveelheid tijd die er zit tussen het startpunt:
het moment waarop (politiek) wordt besloten dat een kernsplitsing centrale gebouwd zou moeten gaan worden
en het moment waarop die online komt.

Je kunt wel allemaal theorieën er op los laten en bijvoorbeeld de tijd dat een project stil ligt niet meetellen in de bouwtijd, maar daardoor gaat een centrale echt niet sneller online komen.

Ik ken geen 1 voorbeeld in Europa waar een centrale op een korte termijn is gerealiseerd.
En dan hebben we het volgens mij in alle gevallen nog over de grote type 3 centrales, niet over de kleine centrales, noch de type 4. Daarvan is er nog 0 ervaring IRL in Europa volgens mij.

Last but not least negeert dit ook het gegeven dat EDF intussen genationaliseerd is.

Mijn stelling blijft dus nog steeds staan:
kernsplitsing gaat ons niet helpen in de energietransitie.

Anne.

Reputatie 2

Het lijkt mij eerder “an inconvenient truth”, dus een ongemakkelijke waarheid.

Die Hossenfelder is een ervaren theoretisch fysicus, dus de goede expertise in dit geval. Ze analyseert keurig allerlei verhalen waar ze precies het probleem aanwijst. En het is allemaal netjes traceerbaar, dus niet zomaar wat beweringen. Maar de presentatie is een kwestie van smaak.

Ja, de bouwtijd van een centrale is in Japan en in China 4 jaar. Ook in Japan heeft men strenge regelgeving. De snelheid krijgt men door zaken parallel te doen en doordat elk besluit niet nog een paar keer ter discussie wordt gesteld.
Maar wil je nu snel een generatie 4 centrale hebben, dan is inkopen in China een goede weg.

Een ander twistpunt is de prijs van elektriciteit. Kernenergie is niet goedkoop, maar de factor twee is een goede schatting. En een continue energiebron mag duurder zijn dan een intermittende bron zon/wind. En het grote voordeel zit in het combineren van die verschillende bronnen.

Het klimaatprobleem is ernstig en wereldwijd. Dan is het zeer onverstandig om puzzelstukjes van de oplossing zomaar opzij te schuiven. Ook zeggen de IEA en IPCC in meerdere scenario's dat kernenergie nodig is. Dat is mijn motivatie.

Reputatie 7
Badge +1

Ik vraag me serieus af wie hier op de community website van de VEH van wat m.b.t. kernenergie overtuigt moet/zou/kan worden.

Zou de conclusie van het “grote publiek” hier dan moeten worden:
Geef ons maar “thorium” dan zijn we van alle problemen omtrent de “energietransitie” verlost? - Dit lijkt me te simpel en niet de bedoeling.

Mij komt dit hier voor als een vrij nutteloze “uitwisseling” van standpunten en de rest van het publiek kijkt er niet eens naar.

Ik vraag me serieus af wie hier op de community website van de VEH van wat m.b.t. kernenergie overtuigt moet/zou/kan worden.

Zou de conclusie van het “grote publiek” hier dan moeten worden:
Geef ons maar “thorium” dan zijn we van alle problemen omtrent de “energietransitie” verlost? - Dit lijkt me te simpel en niet de bedoeling.

Mij komt dit hier voor als een vrij nutteloze “uitwisseling” van standpunten en de rest van het publiek kijkt er niet eens naar.

Hi Darkfiber,

Gelezen en geapprecieerd. 

Groet Dolf

Reputatie 2

Ik vraag me serieus af wie hier op de community website van de VEH van wat m.b.t. kernenergie overtuigt moet/zou/kan worden.

Zou de conclusie van het “grote publiek” hier dan moeten worden:
Geef ons maar “thorium” dan zijn we van alle problemen omtrent de “energietransitie” verlost? - Dit lijkt me te simpel en niet de bedoeling.

Mij komt dit hier voor als een vrij nutteloze “uitwisseling” van standpunten en de rest van het publiek kijkt er niet eens naar.

 

Motivatie

Ik ben een eigen huis bezitter. Er zijn plannen voor energie transitie waarbij ik van het gas moet. Dat gaat mij €40,000 tot €60,000 kosten voor een 1970 rijtjes huis en die schattingen stijgen alleen maar. Ik denk dat dit onhaalbaar is en dus bekijk ik alle energie transitie opties vanuit mijn technische achtergrond.

Dan zie ik dat acties worden doorgevoerd als “een kip zonder kop”. En dat voor de hand liggende opties in discussies gesaboteerd worden. Die discussies heb ik bijgezeten o.a. in de RES overleg.

Mijn mening is dat we het ons niet kunnen veroorloven om opties te snel af te voeren. Een minder bekende optie is om huizen en industrie ter verwarmen met SMR's. Misschien zeg je belachelijk, maar dan zeg ik “hooguit te vroeg”. Maar dat zulke oplossingen gaan komen, daar ben ik heilig van overtuigd. En komen ze op tijd? Zeker niet als we ze meteen afvoeren.

Dit vind ik belangrijk genoeg voor alle eigen huis bezitters en dus voor een VEH forum.

 

Reputatie 7
Badge +2

Vergelijkingen met China gaan vaak heel snel heel mank.
Ze hebben daar toch echt een hele andere maatschappij.

Als je naar de UK kijkt, of Finland of Frankrijk, landen die beter met ons te vergelijken zijn,
dan moet je volgens mij toch echt constateren dat kernenergie ons de komende 20 tot 30 jaar niet gaat helpen.

En wat de kosten betreft: nu worden de kosten door het collectief gedragen.
Wanneer er een CO2 belasting zou komen waarbij ook de particuliere verbruiker betaalt en dat zal op een verkapte manier er wel gaan komen gok ik, dan zullen de kosten van het niet verduurzamen waarschijnlijk zeker zo hoog worden.
Maar ik dwaal nu af :)

Anne.

Reputatie 7
Badge +2

@Aart Een reden waarom ik nog niet overtuigd raak is omdat je niet of nauwelijks in gaat op mijn argumenten :)

Wat er in China gebeurt is niet relevant voor de situatie in Europa.
Het is niet aannemelijk dat type 4 centrales sneller of goedkoper kunnen worden gebouwd.
Dat zal sowieso pas kunnen beginnen als ze daadwerkelijk productie rijp zijn, en als ik naar de verhalen van GEN IV kijken lijkt dat niet binnen een decennium te gaan gebeuren.
De kleinere SMR centrales zullen mss wel wat sneller en ‘goedkoper’ kunnen worden gebouwd, maar daar zijn er dan weer veel meer van nodig. Met alle bijbehorende plannings problemen (NIMBY anyone?). Goedkoper heb ik tussen haakjes gezet omdat het nog altijd vele maken duurder is dan de meeste andere energiebronnen. Het zal dus alleen met fiks veel staats steun kunnen worden gerealiseerd.

Het feit dat EDF genationaliseerd is zal er mijns inziens juist toe leiden dat het allemaal nog veel langer zal duren en nog meer zal kosten om de bestaande capaciteit - die op veel plaatsen toch echt aan het piepen en kraken is om nog te kunnen blijven draaien - te vervangen.
Laat staan om nieuwe capaciteit toe te voegen.

Anne.

Reputatie 2

De IEA en IPCC zeggen daarbij dat kernenergie nodig is. Dat zeggen ze op basis van scenario’s die weer gebaseerd zijn op aannames. Afhankelijk van de aannames kan dat meevallen, maar ook tegenvallen. In het meest ideale scenario kun je zonder kernenergie, maar dan neem je wel een groot risico als de ideale aannames niet uitkomen. Ook zegt het IPCC dat nieuwe technologieën cruciaal zijn voor het terugdringen van de CO2-uitstoot.

Daarbij ben je daar afhankelijk van het internationale politieke speelveld. Dan is het verstandig om alle puzzelstukjes inclusief kernenergie beschikbaar te houden. Dat geeft je de broodnodige flexibiliteit om de energietransitie in alle scenario’s overeind te houden.

Daarbij zou ik de generatie 2 centrales willen sluiten. Het ideale scenario zijn de meer flexibele en veilige generatie 4 centrales zoals de kernenergie hoogleraren adviseren, maar de Fransen zullen grote druk uitoefenen om hun generatie 3 EDF centrales te kopen.

Kernenergie gaat niet alles vervangen, maar is een optimaal puzzelstuk van (zon - wind - opslag - groene kernenergie - transport). Een niet intermitterende bron maakt het geheel eenvoudiger en mag meer kosten. Het is dus niet zon of wind of kernenergie maar een optimale combinatie en dat optimaal combineren heet systeem optimalisatie. En met een dynamische systeemarchitectuur omdat onderdelen zich blijven ontwikkelen.

Kijk eens naar de IPCC-scenario’s of lees (Google) een artikel van de groene paus Wouter van Dieren. Hij is medeoprichter van milieudefensie en andere groene partijen. Vanuit zijn ervaringen in de Club van Rome propageert hij systeemdenken.

Indien we alles elektrificeren hebben we heel veel meer nodig.  Als we het huidige elektriciteitsgebruik op 100% zetten, hoeveel is er dan nodig als industrie en gasgebruikers overgaan naar elektrisch? Dan is er veel meer nodig en de schattingen lopen van 200% - 400% met een uitschieter van 500% en dat is afhankelijk van alweer die aannames. Dan is het onverstandig om puzzelstukjes maar even af te wijzen. Prof Turkenburg zei recent in een tv-programma dat we het met alle puzzelstukjes niet redden en hij adviseert om ook gascentrales in reserve te houden.

 

Wat er in China gebeurt is heel relevant voor de situatie in Europa! Kijk maar naar alle industrieën met een ijzersterke Chinese positie. En in de energietransitie is een samenwerking met China voor de hand liggend ondanks alle politiek en industriepolitiek. Generatie 4 centrales in China kopen om vaart te maken is voor mij dan een optie. Het klimaatprobleem is te belangrijk om dat zomaar af te wijzen!

 

Reputatie 2

 @Driepinter

 

Ik denk dat de gasgekoelde SMR er eerder is. Of de generatie 3 Rolls-Royce watergekoelde SMR. Een zout gekoelde komt daarna, omdat het ontwerp ingewikkelder is.
In de USA (John Kerry) wil men inzetten op kernfusie.
Als ze dit lukt dan is dat een grote stap vooruit, maar ik vermoed dat ze dit doen omdat China een grote voorsprong heeft in generatie 3 en 4 kerncentrales. Immers daar draaien al een gasgekoelde en een zout gekoelde generatie 4 SMR productie.
De TU Delft kernenergie prof Kloosterman zegt het volgende:

  • De generatie 4 SMR kerncentrales hebben alleen nog technologische problemen die met wat tijd gewoon opgelost worden. Zo een technologisch probleem is bijvoorbeeld de materiaalkeuze vanwege het agressieve zout in de reactor. Daarmee is zo een generatie 4 SMR kerncentrale in een afzienbare tijd te realiseren.
  • Een kernfusie centrale heeft nog echt fundamentele problemen en dat maakt de tijd om dat te realiseren volkomen ongewis. De fundamentele problemen zijn zodanig dat ze niet in enkele jaren kunnen worden opgelost. Maar of dat 20, 40 of 60 jaar gaat duren is niet in te schatten.

Over generatie 4 SMR kerncentrales.

Er loopt een Europees project onder leiding van de TU Delft om een generatie 4 SMR zout gekoelde kerncentrale te realiseren. Echter, zij hebben nauwelijks budget en kunnen daarvan geen prototype bouwen. Daarbij leggen zij de lat hoog, het materiaal dat belast wordt met het agressieve zout moet minstens 60 jaar meegaan, de levensduur van zo een centrale.

De Chinezen doen dat heel anders. Zij vinden het geen probleem om het materiaal gedurende de levensduur te moeten vervangen (net als Thorizon) en daar is hun reactor op ontworpen. Verder is het realiseren van die kerncentrales in China een nationaal belang en daarmee krijgen ze politieke druk, veel budget en ruime mankracht.

Ik denk dat we een paar jaar hebben om die ontwikkelingen af te wachten. Immers voor overhaast klimaatbeleid wordt al langer gewaarschuwd door deskundigen, Bijvoorbeeld professor Richard Tol die ook heeft meegewerkt aan de IPCC-rapporten. Hier kun je dat nalezen:
https://www.parool.nl/wereld/hoogleraar-richard-tol-waarschuwt-tegen-overhaast-klimaatbeleid-het-kan-goedkoop-maar-als-je-te-snel-gaat-wordt-het-duur~b694e535/

Moet dat sneller, dan kunnen we ook een generatie 4 SMR in China kopen. Wereldwijde samenwerking is belangrijk, omdat het klimaat een wereldwijd probleem is. Maar dat geeft nogal wat (politieke) discussie.

Helaas is het tijdpad van de energietransitie heel ongewis, waardoor een en ander moeilijk te plannen is. Het probleem is dat de energietransitie niet gecoördineerd wordt. Men wordt bijvoorbeeld opgeroepen om zonnepanelen te nemen zonder dat de bijbehorende infrastructuur en afspraken daarin meelopen. Dat geeft hoge extra kosten die dan bij de energieleverancier gedumpt worden.

Reputatie 7
Badge +2

Overhaast klimaat beleid, dat is een goeie.
Alsof we niet al tientallen jaren lopen te treuzelen :P

Anne.

Ik geloof er dus niet in dat het sneller zal gaan.
En zeker niet snel genoeg om over 7 jaar een significante stap in de energietransitie mee te kunnen zetten. Dat maakt alle tijd, moeite en geld die je er in steekt mogelijk zonde van die 3.

Reputatie 2

Overhaast klimaat beleid, dat is een goeie.
Alsof we niet al tientallen jaren lopen te treuzelen 

 

Ik begrijp je opmerking en waardeer je inbreng.
Ja, de inzichten van deskundigen willen nog wel eens verschillen.

Maar prof Richard Tol is niet de eerste de beste en hij heeft meegewerkt aan de IPCC-rapporten. En als ik zijn argumenten lees, dan is daar niets mis mee. Ik denk dat we zijn inzichten serieus moeten nemen.

Een andere deskundige met zeer nuttige inbreng is Wouter van Dieren. Hij wordt ook wel de groene paus genoemd omdat hij meerdere groene partijen (mede) heeft opgericht. Ook was hij lid van de club van Rome en zijn deskundigheid is bekend. Een heel belangrijke inbreng van hem is het indringend aan de kaak stellen van het ontbrekende systeemdenken. Vanuit mijn technische achtergrond kan ik het alleen maar heel erg met hem eens zijn.

Ja, binnen groene partijen is men niet altijd blij met de inbreng van prof Richard Tol en Wouter van Dieren. Maar in mijn denken kan ik niet om de lessen van die deskundigen heen. Ja, er zijn altijd wel deskundigen met een andere mening. Maar we moeten vooral niet de discussie stoppen, omdat de inzichten verschillen of onwelgevallig zijn.

 

Reputatie 7
Badge +2

Tja, ik blijf toch het idee houden dat je niet echt in gaat op mijn argumenten :)

Zelfs als er vandaag zou worden begonnen met de bouw van type IV reactoren,
dan zouden die waarschijnlijk pas op zijn vroegst rond 2045 online komen.

Dat is dus niet op tijd om de doelen van 2030 te halen.
En waarschijnlijk zelfs niet om de doelen van 2050 te halen.

Met een beetje geluk (of is het pech?) wel voordat nuclear fusie een echte rol kan gaan spelen.

Maar er zal vandaag niet worden begonnen met de bouw van type IV reactoren.
De aangepast tijdlijn van Gen IV GIF geeft aan dat ze op zijn vroegst in 2030 uit de demonstratie fase zullen komen. Die tijdlijn gaf eerder aan dat dit punt in 2020/2025 zou worden bereikt. Er is in de afgelopen 10 jaar dus als 5 a 10 jaar vertraging opgelopen.

Kortom, niets wijst er op dat kernenergie (via splitsing) ons kan helpen bij de energietransitie.

Anne.

Reputatie 7
Badge +3

Dat een kerncentrale niet voor 2030 klaar zou zijn is geen goed argument. Ook na 2030 hebben we, naast wind en zon, nog extra energie nodig. Doordat er de laatste decennia, in Europa en de VS, geen kerncentrales zijn gebouwd én de verhoogde veiligheidseisen heeft de bouw in Frankrijk, Finland en het Verenigd Koninkrijk te maken met kinderziektes. Zo bleek bijvoorbeeld het beton niet te voldoen aan de veiligheidseisen. Door, met de opgelopen ervaring, het in één keer goed te doen wordt ook een hoop tijd bespaard.

Bovendien ontwikkelt General Electric/Hitachi nu kleine modulaire reactoren. (SMR, small modulair reactor).

Bill Gates en investeerder Buffet willen ook een kernreactor bouwen waarin bij lage stroomprijzen alle warmte gebufferd kan worden door over hooguit enkele dagen het metaal natrium te smelten. Als er stroomvraag is (weinig wind- en zon) kan met dat hete gesmolten natrium een stoomturbine draaien. Zo kan zo'n centrale dus alleen maar stroom produceren wanneer de stroomprijs hoog is.

Kernenergie en wind- en zon hoeven elkaar niet uit te sluiten.

Het geroep over thoriumcentrales grenst aan bedrog. Daarvan worden immers alleen maar proefcentrales gebouwd. Er is nog geen enkel materiaal bestendig voor gesmolten zout, dat bij thorium ook nog eens zwaar radiactief is.

Reputatie 7
Badge +2

@Driepinter Mijn stelling is alleen dat het niet op tijd en niet kosteneffectief klaar is om ons te helpen bij de transitie. Alleen om de bestaande capaciteit op tijd te kunnen vervangen moet er idd al ‘als een idioot’ worden bijgebouwd, maar niemand die daar zijn handen (nog) aan wil branden.

Ik las vandaag een stukje over een Chinese centrale, zelf die worden door de Fransen gebouwd (en deels gefinancierd). Dat zal de spoeling nog wel een stuk dunner maken.

ik denk dus dat die meneer van Borssele als hij denkt dat nucleaire energie in de komende 20 a 30 jaar wel een duidelijk verschil kan maken, zich vooral zelf iets probeert wijs te maken.

En ja, er zijn heel veel ideeën over hoe het beter kan.
De UK wil bijvoorbeeld ook heel groot op die modulaire reactors gaan inzetten - nadat er miljarden zijn afgeschreven op ‘normale’ nucleaire centrales.
Maar dat zijn allemaal ook geen projecten waar morgen een spade voor in de grond kan en de meeste zich ook niet op enige schaal al hebben bewezen.

Als de covid crisis 1 ding heeft laten zien is dat waar een wil (en heel veel geld) is ook een weg is.
Dus steek de koppen bij elkaar, gooi er een paar triljard tegen aan, stroomlijn de processen en ontwikkel kernfusie en grafeen accu’s zodat ze binnen een jaar of 10 productie rijp zijn :P

Anne.

Reputatie 7
Badge +3

Dat is dus niet op tijd om de doelen van 2030 te halen.
Anne.

De wereld is nog niet vergaan in 2030.

Reputatie 7
Badge +3

“2030” is geen argument. En al helemaal niet als het over de ontwikkeling van kernfusie gaat. De halve wereld werkt aan één onderzoek centrale ergens in zuid-frankrijk en ze zijn al blij dat hij meer warmte gaat leveren dan dat er als, elektrische, energie ingaat.

Reputatie 2

@jvdleeuw Bedankt voor je nuttige bijdrage, je hebt het prima begrepen.

Bij systeemdenken heb je een dynamische systeemarchitectuur nodig. Daarmee worden alle puzzelstukjes (zon – wind – opslag – kernenergie – transport) optimaal samengesteld. En kernenergie is zeker geen oplossing voor alles, maar een nuttig puzzelstukje. Dynamisch is belangrijk omdat puzzelstukjes verder ontwikkeld worden en er nieuwe bijkomen (bv opslag).
Om dat systeem bij te houden en te adviseren heb je een onafhankelijk Energietransitie Management Team nodig, waarin wetenschappers en deskundigen van verschillende disciplines de centrale en decentrale overheden adviseren hoe om te gaan met de energietransitie. Als je dat niet doet, dan krijg je partij politieke ideologieën van alle stromingen, dat is niet goed voor de geloofwaardigheid en lost niets op.
Maar de uitvoering is ook een probleem, omdat via de RES veel over de schutting van gemeentes is gegooid die ook nauwelijks expertise in huis hebben.

 

Om het probleem van de fluctuerende energievraag op te lossen noem ik twee mogelijkheden:
1 In de nieuwe zout gekoelde generatie 4 SMR kerncentrales kun je de output regelen tussen de 20% en 100% door warmte in het zout op te slaan. Heel veelbelovend, maar nog helemaal in het prototype stadium.
2 De kleine generatie 4 SMR centrales, bijvoorbeeld de gasgekoelde die sneller ter beschikking komen, kun je overal in het land plaatsen (geen waterkoeling nodig) wat het transport sterk ontlast. Ze zijn absoluut veilig en het afvalprobleem is nagenoeg opgelost (afval verbrand je in snelle generatie 4 SMR kerncentrales en wat er overblijft hoef je maar 300 jaar te bewaren). Grote problemen zijn de regelgeving en de publieke opinie.
Natuurlijk zijn een meer oplossingen te bedenken, maar het is essentieel dat ze goed in een dynamische systeemarchitectuur passen.

 

Inderdaad groeit de totale behoefte aan elektrische energie door steeds verdergaande elektrificatie. Bijvoorbeeld nu gebruiken we 100% elektriciteit waarvan 10-20% uit zon en wind. Maar als je alles elektrificeert inclusief industrie, hoeveel is er dan nodig? De schattingen afhankelijk van de aannames variëren van 200-400% met hogere uitschieters. De hogere schattingen zijn heel realistisch en dan moeten we alle bronnen bijzetten om dat te halen.
Dat kan natuurlijk minder zijn als je grootgebruikers verplaatst naar het buitenland. Maar de politiek moet natuurlijk ook naar verdienvermogen en werkgelegenheid kijken. Kortom een ingewikkelde discussie. Ook zijn er (Duitse) studies die zeggen dat je bij elektrificatie en innovatie ook efficiënter gaat werken.
Maar er zijn ook realistische voorbeelden waarbij de efficiency minder wordt. Bijvoorbeeld nu zitten we in een makkelijk traject van de energie transitie. De mensen die nu isoleren en een 40 graden warmtepomp only nemen, die kopen een nieuwgebouwd huis of zijn meer voorop lopers. Die voorop lopers zijn zeer gemotiveerd met een hoog acceptatie niveau.
Maar er zijn nog heel veel meer woningen waar het isoleren niet zo snel gaat. Vaak worden particuliere verhuurders genoemd, maar ook andere bewoners zien op tegen de kosten. Dat zijn de grote middengroepen. Als we die van het gas willen halen, dan zijn we vaker aangewezen op 70 graden warmtepompen. Die worden al breed getest, maar zo een 70 graden warmtepomp heeft een veel lager rendement dan een 40 graden warmtepomp, dus met een stuk meer elektriciteit gebruik.

Reageer