Nieuwe norm: allemaal op lagere temperatuur verwarmen?

In het VEH blad van december stond ongeveer hetzelfde in het voorwoord; De meest duurzame energie is tenslotte de energie die je hebt bespaard. Dat had betrekking op de wens van leden om te willen verduurzamen met isolatie als logische eerste stap. 

Voor mij is het logischer als eerste stap om de warmtevraag te verlagen. Dat kan makkelijk en snel. Hebben we in een keer een grote stap gemaakt in de klimaat doeleinden. Tevens bespaart het veel geld, wat beter aan andere dingen kan worden besteed. Er zijn al veel tekorten op diverse posten. Het is misschien geen populaire gedachte, maar dat zou pas echt zoden aan de dijk zetten. Dat kunnen we als zo'n welvarend land best aan vind ik. Kwetsbare mensen en zieken natuurlijk buiten beschouwing gelaten. 

Hieronder wederom een interessant artikel (uit 2018) met opvallende conclusies. Er staan veel goede reacties onder. Onderstaande ter samenvatting en vetgedrukt door mijzelf.

Energielabels verplichten zuinige woning-bezitters tot nutteloze investeringen | LOW←TECH MAGAZINE (lowtechmagazine.com)

Uit onderzoek blijkt echter dat het werkelijke energieverbruik in de meeste woningen aanzienlijk lager ligt.

Alle regelingen en besluiten omtrent de energie-efficiëntie van woningen komen immers neer op het aanmoedigen of verplichten van thermische isolatie en efficiënte verwarmingsystemen.

Nederland;

Recentere Nederlandse onderzoeken op basis van een veel grotere database woningen geven bijna identiek dezelfde resultaten als het Duitse onderzoek: in de meest inefficiënte Nederlandse woningen wordt tot 50% minder verbruikt dan voorspeld, terwijl in de meest efficiënte woningen tot 25% meer wordt verbruikt dan voorspeld.

De warmtevraag wordt op zijn beurt bepaald door het aantal verwarmingsuren per jaar, de verlangde binnentemperatuur, het aantal verwarmde ruimtes, het interieur (vloerbekleding, gordijnen), de warmteproductie van apparaten, de gedragen kleding, de lichamelijke activiteit, het gebruik van persoonlijke verwarmings- of isolatiebronnen zoals warmwaterkruiken en dekens, en het weer. 

Met uitzondering van het weer, worden al deze factoren die de warmtevraag bepalen gemakshalve genegeerd of gestandaardiseerd bij de berekening van het theoretische energieverbruik en het toekennen van energielabels.

Het valt dus te verwachten dat hoe inefficiënter de woning is, hoe lager de binnentemperatuur zal zijn. En andersom: in een efficiënte woning met centrale verwarming bestaat de kans dat de binnentemperatuur hoger is dan 18 graden.

Volgens het beleid zijn energielabels niet bedoeld om het werkelijke energieverbruik te meten en dienen ze enkel om woningen met elkaar te kunnen vergelijken. In die zin kunnen energielabels inderdaad nuttig zijn.

Het probleem is dat het beleid zich voor het berekenen van het besparingspotentieel en de terugverdientijd van thermische renovaties en nieuwbouw wel degelijk baseert op het voorspelde energieverbruik, en bijgevolg met betwistbare cijfers naar buiten komt.

Als we naar de gehele woningvoorraad kijken, dan ligt het werkelijke energieverbruik 30% lager dan het voorspelde energieverbruik. Daaruit kunnen we besluiten dat de besparingen door thermische renovaties en efficiënte nieuwbouw met ongeveer 30% overschat worden.

We moeten echter ook rekening houden met de energie die het kost om thermische renovaties of nieuwbouw uit te voeren: het produceren, transporteren en installeren van thermische isolatie, efficiënte verwarmingstoestellen en driedubbele beglazing kost ook energie. Dat geïnvesteerde energieverbruik moet worden afgetrokken van de energiebesparing.

In gevallen waar het werkelijke energieverbruik veel lager ligt dan berekend, zoals in veel inefficiënte woningen het geval is, kan dit ervoor zorgen dat het energetische rendement negatief wordt: de zogenaamd efficiënte maatregelen kosten in werkelijkheid meer energie dan er tijdens de levensduur van de technologie wordt bespaard. Bij renovatie of nieuwbouw kunnen zuinige bewoners dus verplicht worden tot onduurzame maatregelen.

Energielabels zadelen huiseigenaars op met extra kosten, of het nu om nieuwbouw of renovatie gaat. De Europese richtlijn stelt daarom dat de investeringen op een redelijke termijn terugverdiend moeten kunnen worden door een lagere energierekening.

Kortom, energielabels beloven een win-win situatie: huiseigenaars besparen geld (op lange termijn) en het energieverbruik gaat omlaag. Bovendien hebben eigenaars weinig andere keuze: bij niet-naleving van de wetgeving worden boetes opgelegd.

Helaas wordt ook de economische terugverdientijd gebaseerd op het voorspelde energieverbruik. Hoe hoger de oorspronkelijke warmtevraag, hoe groter de energiebesparing en hoe korter de terugverdientijd van een investering in energie-efficiënte technologie.

En andersom natuurlijk: als de warmtevraag lager is dan voorspeld, dan wordt de economische terugverdientijd van de investering langer. Huishoudens die zuinig zijn met energie worden op deze manier gedwongen tot onrendabele investeringen.

De Nederlandse studie van 4.700 woningen laat zien dat geen enkele energiezuinige maatregel economisch rendabel is voor alle huishoudens. Het verwarmingsgedrag van de bewoners speelt daarbij een doorslaggevende rol.

Nochtans ligt de oplossing voor de hand: het beleid moet zich baseren op het werkelijke energieverbruik. 

Met zo'n beleid zouden we twee vliegen in één klap slaan. Ten eerste zouden de energiebesparing en de rendabiliteit van thermische renovaties en nieuwbouw verbeteren, omdat ze niet langer worden uitgevoerd voor woningen waar ze financieel en energetisch geen zin hebben.

Ten tweede worden huishoudens op deze manier ook gemotiveerd om minder energie te verbruiken -- wat nu op geen enkele manier gebeurt. De potentiële energiebesparingen zijn dus groter dan wanneer er enkel naar de energie-efficiëntie van de woning wordt gekeken.
 

Mijn energieleverancier waagt zich nog niet aan thermisch ondergoed en houd het voorlopig bij 300 warme truien die hij verloot als je je aanmeld voor (handige) bespaartips:

@darkfiber

Ik draag nu katoenen ondergoed (boven en onder) met 2 wollen truien en wollen sokken in open slippers. Met de vorst vorige maand, droeg ik nog een (trekking) wollen onderhemd. Dat scheelde zeker. Iedere (buiten)sporter of serieuze recreant weet de verschillen tussen katoen, wol en synthetisch. Waarom dat thuis niet ook doen? Makkelijk aanpasbaar aan eigen behoefte.

Wat vond je van het artikel? Je bent denk ik net als de auteur technisch deskundig en kritisch.

Dit is een serieus dilemma voor mij en ik denk voor velen. Dit kan op termijn een grote invloed hebben op de samenhang in de samenleving. Velen (met een baan) komen nu al niet rond. Het prijsplafond moet uiteindelijk ook weer terugbetaald worden door de burgers. Nog niet te spreken over de almaar oplopende schuldenberg waar we vooral onze kinderen mee opzadelen.

In feb. gaan we dacht ik volledig van alle fossiele brandstoffen af uit Rusland. Waarschijnlijk nog een recessie of daar zitten we al in.

@B.V  Het geciteerde artikel (uit 2018) lijkt vooral interessant door de onconventionele interpretatie van diverse onderzoeken.

De “feiten” op zich zijn niet nieuw: Slecht geïsoleerd huis?

Daar valt alleen tegen aan te stoken als je het geld hebt, maar als je het geld hebt heb je een relatief energiezuinig (groot) huis en stoort het niet als het relatief lage energieverbruik door onzuinig gedrag wat hoger uitvalt als berekent.

Iemand in een slecht geïsoleerd oud huis zonder hoog inkomen/vermogen (eigenaar of huurder) kan alleen maar een ding doen - besparen door lagere temperaturen en minder vertrekken (met een houtkacheltje?) warm te houden.
Eventueel kleine dingen verbeteren helpt natuurlijk ook (energiecoaching).

De zeer toegespitste conclusie: “Energielabels verplichten zuinige woning-bezitters tot nutteloze investeringen.” kan ik, zeker in deze tijden, niet onderschrijven.

@darkfiber 

De VVE hier functioneert al een tijd niet. Erg frustrerend maar komt denk ik goed dit jaar. Renovatie staat op de planning komende jaren en zoals ik eerder aangaf wil ik dat mijn woning zijn waarde behoud. Hoe weet ik nog niet. 

Nee. Lege 1½ liter plastic flessen van appelsap e.d. van het merk G'woon. Vaak ook met warm water uit de waterkoker.  Na het ‘koud’ douchen (tapwater op uit en de warmwater kraan open) met één fles om weer op temperatuur te komen.  Anders voor het douchen tapwater c.v.  op hand en na het vullen weer op ‘uit'. Kan dan 4 minuten nog warm douchen, zodat ik aan drie flessen genoeg heb.

Een luchtontvochtiger neemt weinig ruimte in.

 @Driepinter 

Ik ben er intussen aan gewend met wat (kleine) aanpassingen. Af en toe tocht door de roosters bij harde wind, maar dan doe ik er een paar dicht. Klopt dat isoleren beide kanten op werkt, maar afgezet tegen de kosten is het dat mij niet waard. Eerst de VVE op orde en dan zien wat er (nog) mogelijk is.

Ik weet niet eens waar ik over 5 jaar ben. Misschien wel weg hier of uit NL.

Met goede informatie zal men eerder geneigd zijn de verwarming lager te zetten. Het kan een norm worden als mensen dit vanzelfsprekend vinden.

Luchtverwarming kost ontzettend veel energie, omdat de hele ruimte moet worden opgewarmd en ondanks dit hoge energieverbruik levert het niet het gewenste resultaat. De warme lucht stijgt immers naar het plafond.

Lucht is een bijzonder inefficiënt medium voor warmteoverdracht. Daarom dat de meeste isolatie hierop is gebaseerd. De hogere energie-efficiëntie van stralingsverwarming is in grote mate te danken aan het feit dat de overdracht van straling geen medium vereist.

Juist voor luchtverwarming is een zeer goede isolatie benodigd. Isolatie van het dak heeft meer invloed op de energie-efficiëntie van luchtverwarming dan op die van stralingsverwarming. Ook het plaatsen van geïsoleerde ramen is voordeliger voor luchtverwarming dan voor stralingsverwarming.

Een combinatie van de volgende ingrepen kan even goede resultaten behalen als HR-glas; achterzetramen, binnen- of buitenluiken, dikke gordijnen en lokale isolatie met een kamerscherm.

Toevoeging van reflecterende folie kan de energiestroom van een infrarode warmtebron "sturen". Hiermee worden de bouwoppervlakken minder warm, waardoor het gebouw minder warmte verliest aan de omgeving. Dat kan ook onzichtbaar aangebracht worden. Bijvoorbeeld bij het kamerscherm en bij infraroodpanelen aan het plafond met een strook aan de onderkant van de muren.

Ook mogelijk is een hybride systeem van centrale luchtverwarming of een in gebouwoppervlakken geïntegreerde stralingsverwarming voor het creëren van een relatief lage maar homogene "achtergrondtemperatuur" aangevuld met infraroodpanelen voor sedentaire activiteiten en ouderen.

De eerder genoemde temperatuur van 16 graden bij het adaptieve comfortmodel, heeft grotendeels te maken met verschillen in kleding. Thermische onderkleding heeft het grootste potentieel om het energieverbruik fors te verlagen. Hiermee zullen de klimaatdoelen eerder worden bereikt.
 

De klimaat plannen zijn politieke luchtfietserij en praktisch onhaalbaar in de beoogde tijdsperiode.
Geen verkoop van nieuwe benzine auto's meer na 2030 zal leiden tot import van 2e hands vervuilende benzine auto's om maar een voorbeeld te noemen.

Ik ben van het gas af, maar alleen omdat het financieel aantrekkelijk is, ik heb geen energie kosten meer.

Jou laagtemperatuur verwarming is niet realistisch, dat valt in mij ogen onder milieu extremisme en je ziet nu al hoe dit milieu extremisme kan leiden tot maatschappelijke ontwrichting.
Het is een hele kleine schreeuwende minderheid die hun wil op ondemocratische wijze wil opleggen aan iedereen.
Omdat in een democratie een meerderheid telt en ze dit niet op die manier kunnen bereiken worden ontoelaatbare middelen toegepast.
 

@Polvo55  Ik beschouw de 14 °C in de leefruimtes ook als persoonlijke keuze,
en van mij mag de TS er rustig reclame voor maken.

De beperkingen/randvoorwaarden moet iedereen zelf afwegen.

De verwarmingsbranche maakt ook reclame voor verschillende (soms dure) oplossingen
die ook niet voor iedereen passen en toch worden ze als universeel toepasbaar verkocht.

@darkfiber 
De titel “Nieuwe norm: allemaal op lagere temperatuur verwarmen” komt wel over het de norm voor ieder een te maken, dus iedereen op te leggen.
Is toch wat anders dan reclame maken.
Het is ook heel normaal dat op nieuwjaarsdag een paar duizend mensen in zee duiken, maar de resterende 17 miljoen piekeren er niet over.

PV panelen tellen mee bij het energielabel. Onzinnig vind ik, want deze verbeteren het energieverbruik niet. Eind vorig jaar heeft iemand hier in de buurt PV panelen geplaatst vlak voor de verkoop van zijn woning. Deze woning werd binnen een week verkocht. Het geeft imo verkeerde prikkels, net als met de salderingsregeling. 

Uiteindelijk zal ik toch een (hybride) WP o.i.d. moeten kopen als ik de waarde van mijn woning wil behouden. Van wat ik las gaat een WP gemiddeld 15-20 jaar mee. Dat verdien ik nooit in die tijd terug. Daarbij nog de hogere onderhoudskosten.

Het was tot onlangs vrij eenvoudig om je energielabel (online) aan te vragen en deze zijn 10 jaar geldig. Ik heb vroeger in Zembla oid gezien dat er gemiddeld ca. 600 bouwfouten zitten in nieuw opgeleverde woningen. Het is absoluut niet zeker of de isolatie volgens de tekening en bouwnormen is aangebracht en dit is lastig/duur om te controleren. Tevens kan spouwisolatie zoals bijv. steenwol op termijn uitzakken. 

Nu is het strenger met energielabels maar kijkt men denk ik nog steeds? naar het gebouw en gebruikt men bij de berekeningen een ‘standaard’ bewoner. Dat komt niet altijd overeen met de gemiddelde bewoner (in de praktijk). Het werkelijke energieverbruik kan dus flink afwijken. 

Vroeger had je het principe dat de vervuiler betaalt en nu heeft de media het wel eens over een CO2 budget voor iedere burger. Levensstijl wordt steeds belangrijker en terecht vind ik.