@EmielS

In dit topic staat het eea wat al meegenomen had kunnen worden. Genoeg inspiratie denk ik ook in andere topics.

Wat ook gaat meespelen komende jaren is dat een groeiend deel van de bevolking weinig of geen vertrouwen meer heeft in de overheid en daarmee de EU. Dat terwijl het streven is om zelfs 60% minder broeikasgassen uit te stoten per 2030.

De cumulatieve inflatie over de afgelopen 4 jaren was ca. 21%. Dat is obv het CPI. Die van de bouw is nog veel hoger.

Bijna 1 miljoen mensen in Nederland leven onder de armoedegrens.

Veel ondernemers hebben hun spaargeld en pensioenpot opgemaakt om de verplichte sluitingen tijdens Corona te overleven. Daarnaast nog veel ondernemers met Corona belastingschulden.

Vorig jaar een flinke stijging van het minimumloon en steeds strengere regelgeving. Sinds 1 oktober 2023 geldt bijv. de rapportageverplichting voor CBAM-goederen.

Hiermee bekend? Mooie ambitieuze doelen, maar om dit alles ook te bereiken wordt nog een flinke opgave.

Dit zijn de Sustainable Development Goals - SDG Nederland

Met deze doelen willen we in 2030 een duurzame wereld voor iedereen bereiken, waarin niemand wordt buitengesloten. In 2015 hebben alle 193 landen die lid zijn van de Verenigde Naties (VN) de Sustainable Development Goals aangenomen. De doelen gelden voor alle landen en voor alle mensen.

SDG’s in Nederland
Nederland wil de SDG’s in 2030 behaald hebben – hier en in de rest van de wereld. Op 26 maart 2023 waren we halverwege de periode vanaf het aannemen van de SDG’s tot 2030. We zijn echter niet op weg – hier en in de rest van de wereld – om de doelen te halen.

Het komt niet goed uit.

Eneco is een van de grootste spelers op dit gebied. Ze pleiten zelfs voor "een nieuw contract op zee". Zorg is nu dat andere partijen ook afhaken.

In de Telegraaf erover; Strandt hier de energietransitie?

Wat jij wilt is terug naar de middeleeuwen en dat zal pas gebeuren tijdens een wereld oorlog.
Vroeger werd er betaald naar het aantal schoorstenen je had, met 3 schoorstenen was je een rijk mens, je kon wel drie ruimten verwarmen.
ik ken mensen die liever 300 euro per maand uitgeven aan rokerij dan de verwarming aan zetten, is een keuze natuurlijk, maar ik ga daar niet op visite met nooit meer dan 14 graden in huis in de winter.
Het is geen alternatief, zeker niet voor oudere mensen die veel meer behoefte aan warmte hebben, maar ook niet voor anderen.
In mijn jeugd jaren was er maar 1 kachel in huis, de rest was onverwarmd en ongeïsoleerd en heb op zolders geslapen waar het net zo hard vroor dan buiten.
Daar wil je echt niet naar terug.

De regie schiet tekort vind ik. Teveel ineens willen en vooral op de manier via prijsverhogingen. Er is nog niet (overal) voldoende herstel van Corona en een zeer hoge inflatie over de afgelopen jaren.

Ik ben ervan overtuigd dat bij een ernstige situatie iedereen de noodzaak ervan inziet om mee te werken aan een oplossing.

Ik verwacht dat koste wat kost zal worden getracht de klimaatdoelen te halen.

Wat ik hiervoor zoal heb voorgesteld is realistisch, goedkoper en het kan snel. Een warmtepomp voor verwarming is in veel gevallen dan overbodig oftewel een onnodige verspilling van kostbare delfstoffen en energie.

Een mogelijk nadeel hiervan is als het beleid en de regels hierop worden aangepast, dat veel nieuwe of gerenoveerde woningen met dure investeringen zoals warmtepompen, minder waard zullen worden. Wellicht dat deze eigenaren hiervoor een soort overbruggings subsidie krijgen.

Ik hoop dat Eigenhuis hier meer mee gaat doen. Het op z'n minst promoten als een groener alternatief.

@darkfiber klopt, wij hadden het 'geluk’ dat toen we ons huis uit '75 kochten, de originele radiatoren er nog inzaten incl leidingen, goed voor de kiloprijs bij oud-ijzer  Alles vervangen incl WP, leidingen en convectoren met een ventilator die inderdaad verfrissend blaast. En na 4 jaar nog steeds tevreden, zeker over de maandlasten 

@EmielS  Bij een kamertemperatuur van 16 °C zou het mij ook met een aanvoertemperatuur van ca. 22-26°C lukken mijn redelijk geïsoleerde woning op temperatuur te houden.

Door de ca. 4 °C lagere kamertemperatuur bespaar je vermoedelijk ca. 20-25% aan energie.

Ik verwarm overdag meestal tot ca. 19,5°C 
- en dan is de aanvoer ca. 28-30°C/retour ca. 22-24°C.
Dit lukt meestal tot buitentemperaturen iets onder het vriespunt.

=> “optimaal” verwarmingsrendement

Soms is idd de hangende/liggende warmteafgifte hiervoor niet helemaal voldoende,
misschien (af en toe) een beetje met ventilatoren “boosten” helpt zeker (is mijn ervaring)

Je moet wel tegen een briesje kunnen en het zachte geluid niet als storend ondervinden.

P.S.: Dat de energie- en warmtetransitie “iets oplevert” is zeker, maar voor de baten moet ik toch eerst investeren (tijdelijke! subsidies helpen natuurlijk).

@darkfiber die kikker/pot ken ik niet. Vertel 

Maar wat je ziet gebeuren is dat zodra de financiele prikkel omslaat van positief naar negatief voor de consument, dat er dan ineens transitiepijn komt. Salderingsregeling onder discussie, belasting voordeel op elektrisch auto’s weg, etc. We willen best transitioneren, maar niet als het ons geen geld meer oplevert. En dan die achtertuin, alle transities prima, maar niet in de achtertuin. 

en on topic, bij mij draait de boel ook op 20-30 graden werkt prima, wel even naar je afgifite systeem kijken.

Transitiepijn? - Verandering kost altijd - tijd, inspanning/nadenken en - jawel vaak ook geld.
De overheid stuurt de energietransitie door o.a. fossiel sneller duurder te maken dan de “rest”
(de steeds groter wordende “rest” wordt natuurlijk ook duurder)

In deze context:
“Opportunisme is de kunst met de wind te zeilen die door anderen wordt gemaakt.”
(Carlo Manzoni)

Back on topic:

- dubbel effect met Zeer Lage Temperatuur Verwarming op lagere temperatuur verwarmen
toevallig bij mij in werking te zien.

@EmielS  Je kent toch het verhaal met de kikker in een pot water?

zolang de energietransitie geen financieel voordeel oplevert voor de consument zal ie mislukken. Want punt-bij-paaltje, de energietransitie mogen we niet merken in onze portemonnee en in onze achtertuin. En dan wordt het helaas vrij kansloos.

De energie transitie is al gestrand dankzij het streven naar maximale winst door de energie leveranciers ​​​​​​.
Mensen die wel willen haken nu al massaal af.
Na de zonnepaneel boetes stranden de warmte netten nu ook door maximaal toegestane energie rekeningen te sturen.
Mensen hoeven ook warmtenetten niet meer.

Heeft overigens niks met lage temperatuur verwarming te maken.
 

@darkfiber

Ik draag nu katoenen ondergoed (boven en onder) met 2 wollen truien en wollen sokken in open slippers. Met de vorst vorige maand, droeg ik nog een (trekking) wollen onderhemd. Dat scheelde zeker. Iedere (buiten)sporter of serieuze recreant weet de verschillen tussen katoen, wol en synthetisch. Waarom dat thuis niet ook doen? Makkelijk aanpasbaar aan eigen behoefte.

Wat vond je van het artikel? Je bent denk ik net als de auteur technisch deskundig en kritisch.

Dit is een serieus dilemma voor mij en ik denk voor velen. Dit kan op termijn een grote invloed hebben op de samenhang in de samenleving. Velen (met een baan) komen nu al niet rond. Het prijsplafond moet uiteindelijk ook weer terugbetaald worden door de burgers. Nog niet te spreken over de almaar oplopende schuldenberg waar we vooral onze kinderen mee opzadelen.

In feb. gaan we dacht ik volledig van alle fossiele brandstoffen af uit Rusland. Waarschijnlijk nog een recessie of daar zitten we al in.

Onlangs in de media wat als een bom insloeg. Er is nog een lange weg te gaan.

Milieukosten warmtepomp jarenlang te laag ingeschat; bouwregels duurzaam huis onder druk (cobouw.nl)

Milieubelasting warmtepomp valt hoger uit — (milieudatabase.nl)

De actualisatie toonde aan dat de berekening van de milieubelasting van de warmtepomp niet meer volledig was. Koudemiddel en elektronica waren nog niet in de milieudata verwerkt. Bovendien was de milieubelasting berekend met een type dat inmiddels niet meer representatief was voor de markt. De effecten van het rekenen met de geactualiseerde data werden duidelijk bij het opstellen van een nieuwe categorie-1 productkaart voor een warmtepomp. Als logisch gevolg van de verslechtering van de milieuscore van de categorie-1 warmtepomp heeft Stichting NMD de productkaart voor merk ongebonden warmtepompen (de categorie-3 productkaart) aangepast. Daarmee heeft de warmtepomp een hoger aandeel in het resultaat van de milieuprestatieberekening gekregen.

Wat betreft Techniek Nederland moet er een integrale milieu- en energieprestatienorm komen die geldt voor de gehele technische levensduur van apparaten en materialen. Op basis van zo’n norm is er volstrekt geen twijfel over de toepassing van duurzame energietechnieken zoals warmtepompen. De milieuscore van warmtepompen houdt ook geen rekening met een aantal andere aspecten.

Hieronder wederom een interessant artikel (uit 2018) met opvallende conclusies. Er staan veel goede reacties onder. Onderstaande ter samenvatting en vetgedrukt door mijzelf.

Energielabels verplichten zuinige woning-bezitters tot nutteloze investeringen | LOW←TECH MAGAZINE (lowtechmagazine.com)

Uit onderzoek blijkt echter dat het werkelijke energieverbruik in de meeste woningen aanzienlijk lager ligt.

Alle regelingen en besluiten omtrent de energie-efficiëntie van woningen komen immers neer op het aanmoedigen of verplichten van thermische isolatie en efficiënte verwarmingsystemen.

Nederland;

Recentere Nederlandse onderzoeken op basis van een veel grotere database woningen geven bijna identiek dezelfde resultaten als het Duitse onderzoek: in de meest inefficiënte Nederlandse woningen wordt tot 50% minder verbruikt dan voorspeld, terwijl in de meest efficiënte woningen tot 25% meer wordt verbruikt dan voorspeld.

De warmtevraag wordt op zijn beurt bepaald door het aantal verwarmingsuren per jaar, de verlangde binnentemperatuur, het aantal verwarmde ruimtes, het interieur (vloerbekleding, gordijnen), de warmteproductie van apparaten, de gedragen kleding, de lichamelijke activiteit, het gebruik van persoonlijke verwarmings- of isolatiebronnen zoals warmwaterkruiken en dekens, en het weer. 

Met uitzondering van het weer, worden al deze factoren die de warmtevraag bepalen gemakshalve genegeerd of gestandaardiseerd bij de berekening van het theoretische energieverbruik en het toekennen van energielabels.

Het valt dus te verwachten dat hoe inefficiënter de woning is, hoe lager de binnentemperatuur zal zijn. En andersom: in een efficiënte woning met centrale verwarming bestaat de kans dat de binnentemperatuur hoger is dan 18 graden.

Volgens het beleid zijn energielabels niet bedoeld om het werkelijke energieverbruik te meten en dienen ze enkel om woningen met elkaar te kunnen vergelijken. In die zin kunnen energielabels inderdaad nuttig zijn.

Het probleem is dat het beleid zich voor het berekenen van het besparingspotentieel en de terugverdientijd van thermische renovaties en nieuwbouw wel degelijk baseert op het voorspelde energieverbruik, en bijgevolg met betwistbare cijfers naar buiten komt.

Als we naar de gehele woningvoorraad kijken, dan ligt het werkelijke energieverbruik 30% lager dan het voorspelde energieverbruik. Daaruit kunnen we besluiten dat de besparingen door thermische renovaties en efficiënte nieuwbouw met ongeveer 30% overschat worden.

We moeten echter ook rekening houden met de energie die het kost om thermische renovaties of nieuwbouw uit te voeren: het produceren, transporteren en installeren van thermische isolatie, efficiënte verwarmingstoestellen en driedubbele beglazing kost ook energie. Dat geïnvesteerde energieverbruik moet worden afgetrokken van de energiebesparing.

In gevallen waar het werkelijke energieverbruik veel lager ligt dan berekend, zoals in veel inefficiënte woningen het geval is, kan dit ervoor zorgen dat het energetische rendement negatief wordt: de zogenaamd efficiënte maatregelen kosten in werkelijkheid meer energie dan er tijdens de levensduur van de technologie wordt bespaard. Bij renovatie of nieuwbouw kunnen zuinige bewoners dus verplicht worden tot onduurzame maatregelen.

Energielabels zadelen huiseigenaars op met extra kosten, of het nu om nieuwbouw of renovatie gaat. De Europese richtlijn stelt daarom dat de investeringen op een redelijke termijn terugverdiend moeten kunnen worden door een lagere energierekening.

Kortom, energielabels beloven een win-win situatie: huiseigenaars besparen geld (op lange termijn) en het energieverbruik gaat omlaag. Bovendien hebben eigenaars weinig andere keuze: bij niet-naleving van de wetgeving worden boetes opgelegd.

Helaas wordt ook de economische terugverdientijd gebaseerd op het voorspelde energieverbruik. Hoe hoger de oorspronkelijke warmtevraag, hoe groter de energiebesparing en hoe korter de terugverdientijd van een investering in energie-efficiënte technologie.

En andersom natuurlijk: als de warmtevraag lager is dan voorspeld, dan wordt de economische terugverdientijd van de investering langer. Huishoudens die zuinig zijn met energie worden op deze manier gedwongen tot onrendabele investeringen.

De Nederlandse studie van 4.700 woningen laat zien dat geen enkele energiezuinige maatregel economisch rendabel is voor alle huishoudens. Het verwarmingsgedrag van de bewoners speelt daarbij een doorslaggevende rol.

Nochtans ligt de oplossing voor de hand: het beleid moet zich baseren op het werkelijke energieverbruik. 

Met zo'n beleid zouden we twee vliegen in één klap slaan. Ten eerste zouden de energiebesparing en de rendabiliteit van thermische renovaties en nieuwbouw verbeteren, omdat ze niet langer worden uitgevoerd voor woningen waar ze financieel en energetisch geen zin hebben.

Ten tweede worden huishoudens op deze manier ook gemotiveerd om minder energie te verbruiken -- wat nu op geen enkele manier gebeurt. De potentiële energiebesparingen zijn dus groter dan wanneer er enkel naar de energie-efficiëntie van de woning wordt gekeken.
 

Terugkomend op IR panelen. Stralingsverwarming heeft duidelijke voordelen op convectie verwarming. Het kan een goede tussenoplossing zijn. 

Er zijn veel oude gebouwen of monumenten waar het onmogelijk is deze optimaal te isoleren. Tevens is het voor velen te duur ondanks de subsidies.

Hiermee kan ook worden voorkomen dat huurwoningen worden afgebroken voor nieuwbouw, als huurbazen/coops door de overheid worden gedwongen hun panden extra te isoleren.

Met IR panelen bereik je sneller een aangename gevoelstemperatuur. Het energieverbruik kan erg meevallen als men (net als ik) tevreden is met een lagere binnentemperatuur. Gerichter verwarmen wordt al door steeds meer mensen gedaan.

Hieronder een artikel (2014) ter verduidelijking. Quotes en onderstreept door mijzelf. 

Door de auteur;

Het artikel stelt de vraag hoe we in het enorme aanbod slecht geïsoleerde woningen het comfort kunnen verhogen en het energieverbruik kunnen verlagen zonder de huizen af te breken. En dan lijkt stralingswarmte door middel van IR-panelen blijkbaar een goede oplossing. Het kan snel gebeuren en het is evenmin een dure oplossing.

Zal het thermisch comfort even hoog zijn als in een goed geïsoleerd huis met luchtverwarming of stralingswarmte? Nee. Maar het zal hoger zijn dan in een niet-geïsoleerd huis met luchtverwarming.

Efficiënt verwarmen zonder thermische isolatie - Lowtech Magazine

Op zich is er niets mis met een "bijna-energieneutrale woning". Het concept werkt, in de zin dat zo'n huis inderdaad met heel weinig energie kan worden verwarmd. Er bestaan ongezonde en weinig ecologische isolatiematerialen, maar er zijn ook gezonde en duurzame alternatieven. Mechanische ventilatie kan gezondheidsproblemen veroorzaken, maar niet als ze goed wordt geplaatst en onderhouden. Toch is er een fundamenteel probleem met deze aanpak: ze houdt in dat we vrijwel ons volledige woningbestand moeten afbreken en weer opbouwen. De meerderheid van de gebouwen in België in Nederland is oud en slecht geïsoleerd.

(De link naar krantartikel is er niet meer, maar via wayback de koptitel nog wel; "Oude huizen slopen is beter dan isolatiepremie".

De Morgen Home (archive.org)

Afbreken en weer opbouwen

Dit betekent dat de keuze voor energieneutrale woningen slechts op zeer lange termijn vruchten zal afwerpen, om twee redenen. Ten eerste kunnen we uiteraard niet alle gebouwen tegelijk vervangen. Ten tweede kosten zowel de afbraak van oude huizen als de bouw van nieuwe huizen veel energie. Het kan vele decennia* duren eer die geïnvesteerde energie wordt gecompenseerd door het lagere operationele energieverbruik van grondig geïsoleerde woningen. Nemen we beide factoren in rekening, dan duurt het al gauw 100 jaar alvorens we het energieverbruik van verwarming drastisch kunnen doen dalen.

Daarbij dreigt er op deze manier ook heel wat architecturaal erfgoed verloren te gaan, en kost het volledig herbouwen of grondig renoveren van onze steden en dorpen natuurlijk ook heel veel geld.

*Link uit artikel (2008);
Huis afbreken is ecologische misdaad - Lowtech Magazine

Huis afbreken is ecologische misdaad. 

Het duurt makkelijk 50 jaar eer een nieuw, goed geïsoleerd gebouw een energiebesparing oplevert.

"Van het niet afbreken en het niet bouwen van huizen wordt niemand rijk"

"Door oude gebouwen neer te halen en ze te vervangen door energie-efficiënte gebouwen, stijgt het energieverbruik."

“Eén vierkante meter nieuwbouw kost evenveel CO2 als een vliegreis Brussel-Lissabon - heen en weer, per passagier"
 

De aangehaalde onderzoeken zijn niet wetenschappelijk te noemen, in de zin dat ze niet in een wetenschappelijk tijdschrift zijn gepubliceerd, of door andere onderzoekers zijn geverifieerd. Het zal dus niet lang duren eer betonboeren de resultaten betwisten.

Het wordt dus hoog tijd dat het thema serieus wordt onderzocht.

Mijn energieleverancier waagt zich nog niet aan thermisch ondergoed en houd het voorlopig bij 300 warme truien die hij verloot als je je aanmeld voor (handige) bespaartips:

@Polvo55 

Niet alle fossiele brandstoffen zijn gelijk. Gas geeft een veel schonere verbranding dan kolen. Biomassa stoot nog meer uit, maar daar gaan ze mee stoppen. Wat als er geen/niet genoeg zon en wind is? We zullen afhankelijk blijven van gas/kolen centrales zolang er geen betrouwbare duurzame vervanger is. Nu is er ongeveer 9% dekking aan duurzame energie in de EU? Het elektriciteitsnet zal nog fors moeten worden aangepast.

Terzijde maar toch belangrijk. De industrie en bedrijven gaan natuurlijk alle transitiekosten doorberekenen in hun prijzen. Onze economie en welvaart kan in (groot) gevaar komen t.o.v. landen die niet of minder duurzaam zijn.

Een WP (boiler) kan efficiënter water verwarmen dan een (combi)HR ketel door de hoge COP, maar verbruikt daarvoor veel elektriciteit. Alleen hiervoor zou saldering moeten blijven vind ik, maar niet voor het overige verbruik, want dat had men eerder ook. Denk hierbij ook aan airco’s, jacuzzi's, zwembaden en sauna’s. Een deel verbruikt men sowieso al direct (voor de meter).

Een uitzondering op EV’s mag wat mij betreft, maar dan afhankelijk van het type EV. Wil men een luxe EV, dan een aftrek. Er zal later vast een beter duurzaam vervoersbeleid ontwikkeld worden. Veel zal niet meer hetzelfde zijn, verwacht ik.

Het energielabel is eigenlijk alleen goed ter vergelijk. Zie het eerdere artikel dat ik gaf. Het is tevens oneerlijk t.o.v. woningen waar geen of niet genoeg PV panelen voor het betere label op kunnen of een verkeerde ligging hebben.

Zoals eerder aangegeven is mijn (combi)gasverbruik heel laag met 255 m3, omdat ik de verwarming in mijn woning rond de 14 - 15 graden houd en niet vaak douche.

Voor alle maatregelen om mijn woning wp-geschikt te maken alsook het voor een volgende (standaard) bewoner in alle ruimtes comfortabel warm te maken met elke dag douchen, zijn hoge extra investeringen benodigd. Het zal heel lang duren voordat ik dat heb terugverdiend of ik zal er zelfs op verliezen. Behalve bij verkoop, maar ik moet ergens wonen. Een wp heeft nu nog subsidie maar is minstens 3x zo duur als een gasketel. 

Bovendien als we eerlijk zouden rekenen, dan moeten de energiekosten van alle extra maatregelen voor de transitie worden afgetrokken van de energiebesparing. Zie ook het artikel.

@darkfiber 

Ik las ergens dat een wp niet eens op 14 graden kan worden ingesteld. Klopt dat?

@Polvo55 warmtepomp-panel.nl kende ik nog niet, de methodiek is wel bekend in ik pas deze dan ook zelf in een nog meer praktijkgerichte manier (meten is weten, maar weet wat je meet) toe.
Jouw beknopte beschrijving zette me wel op het verkeerde been.

Betreffende de warmtepomp-panel.nl website en het gedeelte over “dimensionering”:

Tot de schatting van het vermogen van de wp kan ik nog mee gaan, alhoewel het benodigde vermogen voor verwarmen soms vermoedelijk iets te laag wordt berekend.

De getoonde warmtepompen vind ik dan weer niet actueel en de selectie is verre van volledig.

Een nadeel van de praktijkgerichte, verbruiksgebaseerde!, bepaling van het warmteverlies is de (sterke) afhankelijkheid van het verwarmingsgedrag van de huidige bewoners m.n. welke ruimtes worden werkelijk en op welke temperaturen verwarmd.

Als je het huis verkoopt en de capaciteit van de warmteopwekker i.c.m. de beschikbare warmteafgiftecapaciteit voldoet niet om de woning binnen “redelijke” termijn volledig op “normgerechte” temperaturen te krijgen zou dit als gebrek aangezien kunnen worden.

@darkfiber Voor nieuwbouw zal jou methode wel gebruikt worden, maar voor bestaande bouw is de isolatie waarde van de vloer, muren en dank niet altijd bekent en heb je andere hulpmiddelen nodig.
Het mag dan simplistisch lijken, kennelijk voldoet het wel.
Wat jij bedoeld is denk ik dit: https://bouw-energie.be/nl-be/bereken/warmteverliesberekening
Wat ik bedoel is dit: https://warmtepomp-panel.nl/transmissie_gas.html

@Polvo55 Een warmteverliesberekening volgens NEN-EN 12381 ( ISSO 51, 53 en 57) wordt wel op een andere, wat ingewikkeldere, manier opgesteld, en met de omschrijving
“Met de gebruiksoppervlakte van je woning kun je daaruit (=gasverbruik voor cv) berekenen hoeveel warmte door de muren verloren gaat.” ben je toch echt iets te simplistisch bezig.

Voor een WVB in NL kan je bijvoorbeeld de software VABi elements gebruiken.

Voor berekeningen aan bouwelementen kan je ook de gratis website UBACUS gebruiken.

YMMV

@darkfiber Bij mijn weten werkt het zo:
Stel je gebruikt 1500 m3 gas per jaar, stel 250 m3 voor warm tapwater in de keuken en douche en koken, dat is inwoner afhankelijk, de rest verwarming.
Dus gebruik je 1250 m3 voor verwarming.
Met de gebruiksoppervlakte van je woning kun je daaruit berekenen hoeveel warmte door de muren verloren gaat.
Heb je een kleine woning, dan verlies je betrekkelijk veel warmte en krijg je een lager label, heb je een grote vrijstaande woning dan heb je met het zelfde gasverbruik een goed geïsoleerde woning en krijg je een hoger label. 
Er zijn een paar sites die zo werken en aan de hand van die berekening kun je vaststellen hoe zwaar je warmtepomp moet zijn.
Natuurlijk hangt het ook af van hoe bewoners er mee omgaan, ben je slordig en laat je vaak de deuren open staan of let je daar goed op, maar het label is aan de woning gekoppeld en niet aan de gebruiker.

In het VEH blad van december stond ongeveer hetzelfde in het voorwoord; De meest duurzame energie is tenslotte de energie die je hebt bespaard. Dat had betrekking op de wens van leden om te willen verduurzamen met isolatie als logische eerste stap. 

Voor mij is het logischer als eerste stap om de warmtevraag te verlagen. Dat kan makkelijk en snel. Hebben we in een keer een grote stap gemaakt in de klimaat doeleinden. Tevens bespaart het veel geld, wat beter aan andere dingen kan worden besteed. Er zijn al veel tekorten op diverse posten. Het is misschien geen populaire gedachte, maar dat zou pas echt zoden aan de dijk zetten. Dat kunnen we als zo'n welvarend land best aan vind ik. Kwetsbare mensen en zieken natuurlijk buiten beschouwing gelaten. 

@B.V  Het geciteerde artikel (uit 2018) lijkt vooral interessant door de onconventionele interpretatie van diverse onderzoeken.

De “feiten” op zich zijn niet nieuw: Slecht geïsoleerd huis?

Daar valt alleen tegen aan te stoken als je het geld hebt, maar als je het geld hebt heb je een relatief energiezuinig (groot) huis en stoort het niet als het relatief lage energieverbruik door onzuinig gedrag wat hoger uitvalt als berekent.

Iemand in een slecht geïsoleerd oud huis zonder hoog inkomen/vermogen (eigenaar of huurder) kan alleen maar een ding doen - besparen door lagere temperaturen en minder vertrekken (met een houtkacheltje?) warm te houden.
Eventueel kleine dingen verbeteren helpt natuurlijk ook (energiecoaching).

De zeer toegespitste conclusie: “Energielabels verplichten zuinige woning-bezitters tot nutteloze investeringen.” kan ik, zeker in deze tijden, niet onderschrijven.

PV panelen tellen mee bij het energielabel. Onzinnig vind ik, want deze verbeteren het energieverbruik niet. Eind vorig jaar heeft iemand hier in de buurt PV panelen geplaatst vlak voor de verkoop van zijn woning. Deze woning werd binnen een week verkocht. Het geeft imo verkeerde prikkels, net als met de salderingsregeling. 

Uiteindelijk zal ik toch een (hybride) WP o.i.d. moeten kopen als ik de waarde van mijn woning wil behouden. Van wat ik las gaat een WP gemiddeld 15-20 jaar mee. Dat verdien ik nooit in die tijd terug. Daarbij nog de hogere onderhoudskosten.

Het was tot onlangs vrij eenvoudig om je energielabel (online) aan te vragen en deze zijn 10 jaar geldig. Ik heb vroeger in Zembla oid gezien dat er gemiddeld ca. 600 bouwfouten zitten in nieuw opgeleverde woningen. Het is absoluut niet zeker of de isolatie volgens de tekening en bouwnormen is aangebracht en dit is lastig/duur om te controleren. Tevens kan spouwisolatie zoals bijv. steenwol op termijn uitzakken. 

Nu is het strenger met energielabels maar kijkt men denk ik nog steeds? naar het gebouw en gebruikt men bij de berekeningen een ‘standaard’ bewoner. Dat komt niet altijd overeen met de gemiddelde bewoner (in de praktijk). Het werkelijke energieverbruik kan dus flink afwijken. 

Vroeger had je het principe dat de vervuiler betaalt en nu heeft de media het wel eens over een CO2 budget voor iedere burger. Levensstijl wordt steeds belangrijker en terecht vind ik. 

Water hooguit 60 graden laten worden. Is minder gevaarlijk. 

 @Driepinter 

Ik ben er intussen aan gewend met wat (kleine) aanpassingen. Af en toe tocht door de roosters bij harde wind, maar dan doe ik er een paar dicht. Klopt dat isoleren beide kanten op werkt, maar afgezet tegen de kosten is het dat mij niet waard. Eerst de VVE op orde en dan zien wat er (nog) mogelijk is.

Ik weet niet eens waar ik over 5 jaar ben. Misschien wel weg hier of uit NL.